لزوم قرارگیری تدبر در قرآن در سبد معنوی مردم

سعید رحمانی، قاری بین‌المللی کشورمان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، ضمن ارائه تعریف جامعی از کلمه تدبر و بیان تفاوت آن با  ترجمه و تفسیر، گفت: اگر بخواهیم به طور عملیاتی و قابل فهم به ارائه یک تعریف از تدبر بپردازیم، باید گفت که در تدبر لزوم دستیابی به لایه‌های مختلف مردم آسان‌تر، سریع‌تر و واجب‌تر است.

 وی در ادامه افزود: به نظر می‌رسد در علوم دیگر همچون علوم تفسیری، عده خاصی باید  تفحص و تجسس داشته باشند و به پژوهش در آن زمینه بپردازند تا به قله آن علم برسند، همانند علامه طباطبایی و سایر مفسران برجسته؛ بنابراین در زمینه تفسیر این اصل وجود دارد که همه مردم توان ورود به آن را ندارند و تنها افرادی که علم آن را دارند از توان تفسیر هم بهره‌مند خواهند شد، اما در بحث تدبر مخاطب همه مردم هستند و هر کس به اندازه فهم خود می‌تواند در آیات الهی تدبر داشته باشد.

حضور تدبر در سبد معنوی مردم

این فعال قرآنی کشورمان تصریح کرد: یکی دیگر از ویژگی‌های تدبر این است  که علاوه بر مردمی بودن، دارای جنبه عملیاتی بودن نیز هست، به این معنی که در تدبر پژوهشگران نتایج خود را در سطح جامعه گسترش می‌دهند و برای عملیاتی شدن در اختیار جامعه قرار می‌دهند، تدبر بر خلاف تفسیر و ترجمه به طور روزمره در سبد معنوی مردم قرار دارد و همین مسئله است که تدبر را متفاوت از این دو می‌کند.

رحمانی در ادامه در مورد وضعیت تدبر و میزان عمومیت یافتن آن در جامعه اظهار کرد: بعد از انقلاب اسلامی آن چه که انجام شد اقدامات بسیار اساسی و مفیدی بوده است. اگر بخواهیم این بحث را به یک مسیر و یک راه تشبیه کنیم، باید گفت با وجود اینکه مسیر بسیار خوبی طی شده است؛ اما مسیری که تاکنون طی شده، بسیار کمتر از راهی است که پیش رو داریم و باید طی کنیم.

همه صنوف جامعه باید با تدبر در قرآن آشنا باشند

وی با تأکید بر اینکه هنوز فاصله بسیار زیادی برای رسیدن به قله‌های عمومیت دادن تدبر در جامعه وجود دارد، خاطرنشان کرد: راه‌های نرفته‌ای که در این مسیر وجود دارد، بیشتر مربوط به عمق بخشیدن در گستره وسیعی از طیف‌ها و صنوف جامعه است که هنوز به معنای واقعی درگیر تدبر نشده‌اند. باید بحث تدبر آن چنان در جامعه شکافته شود که همه افراد در سنین، مشاغل، صنوف و ... در جامعه به نوعی با مقوله تدبر در قرآن کریم آشنا باشند.

این قاری قرآن کشورمان در ادامه عنوان کرد: برای عمومیت دادن به بحث تدبر در قرآن کریم در جامعه باید از دو منظر به آن نگاه شود، منظر اول از دیدگاه خود مردم است. باید دید چگونه می توان توده‌های مردم را به این امر ترغیب کرد و چگونه می‌توان برنامه‌های قابل اجرا نه ایده‌آلی را ترسیم کرد تا شاهد عمومی شدن تدبر باشیم و از طرف دیگر باید نخبگان را مورد بررسی قرار داد که چگونه می‌توان با استفاده از دانش این نخبگان عمومیت دادن به تدبر در قرآن را کلید زد.

توجه به دو بخش نخبگان قرآنی و عامه مردم

رحمانی با تأکید بر اینکه اگر می‌خواهیم در بحث تدبر در قرآن کریم برنامه‌ای را اجرا کنیم باید هر دو بخش نخبگان و عامه مردم را مد نظر داشته باشیم، خاطرنشان کرد: برنامه‌هایی که برای عمومیت دادن به بحث تدبر در قرآن کریم در جامه طراحی و اجرا می‌شود، باید نقش نخبگان قرآنی و عامه مردم را در نظر گرفته باشد. همچنین برنامه‌هایی که برای تدبر در قرآن اجرا می‌شود، باید راه ورود آسانی را برای عامه مردم با خود همراه داشته باشد.

وی در ادامه عملی‌ترین راه عمومیت دادن به تدبر در قرآن کریم را از طریق خانواده‌ها امکان‌پذیر دانست و گفت: اگر بخواهیم تدبر در قرآن کریم را نهادینه کنیم ارگان‌ها و سازمان‌های مرتبط حتماً باید درگیر کردن خانواده‌ها در همه ابعاد به عنوان اصلی‌ترین هسته جامعه مد نظر قرار دهند. اگر توانستیم تدبر در خانواده‌ها را عملیاتی کنیم، بسیاری از مشکلات موجود خود به‌ خود از بین خواهد رفت.

توجه به بعد خانواده در برنامه‌ریزی‌های با موضوع تدبر

این فعال قرآنی کشورمان افزود: ما در مقوله خانواده هنوز یک تصمیم عملیاتی مشخص و با یک سیاست‌گذاری واحد را نداشته‌ایم و در این زمینه برخی سیاست‌گذاری‌ها با تشتت همراه بوده است و بردارهای فعالیت‌های ما عمدتاً در یک مسیر نبوده و این نمی‌تواند نتیجه همگرایی خاص و مورد نظر را به دنبال داشته باشد.

رحمانی در بخش پایانی گفت‌وگوی خود با خبرگزاری ایکنا با تأکید مجدد برتکیه کردن بیشتر بر بعد خانواده در عمومیت دادن به تدبر در قرآن کریم، تصریح کرد: شما اگر نگاه کنید هرجا که ارگان‌ها و نهادها برنامه‌های خود را با لحاظ کردن بعد خانواده‌ها تنظیم کرده‌اند، آن برنامه‌ها قطعاً با موفقیت همراه بوده است و از این به بعد حتماً باید با تأکید بر نقش خانواده به این امر نگریسته شود. امیدواریم زمانی برسد که در مقوله تدبر در قرآن همه اقشار و همه سنین و صنوف به نوعی در حد بضاعت و سواد و انتظارات به تدبر در قرآن توجه جدی داشته باشند.