ضرورت معرفی بُعد فرامذهبی مکتب حسینی با برگزاری سمینارهای علمی

سیدجعفر فضل‌الله، نویسنده و پژوهشگر لبنانی و فرزند مرحوم علامه محمدحسین فضل‌الله، مرجع فقید شیعیان لبنان، در گفت‌‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) ضمن بیان این مطلب گفت: امام حسین(ع) انقلاب خود را زمانی آغاز کرد که حق و حقیقت در جامعه فراموش شده و باطل در میان مردم نفوذ کرده بود و جامعه کم کم به حرکت در مسیری منحرف از آموزه‌های اسلامی عادت کرده بود و با آموزه‌ها و ارزش‌های اسلامی و طرح اسلامی که پیامبر(ص) تمدن مسلمانان را بر آن بنا نهاد، بیگانه بود.
سیدجعفر فضل‌الله در ادامه افزود: در چنین شرایطی بود که امام حسین(ع) وظیفه شرعی خود دانست که با انحراف حاکم در جامعه مقابله و مسلمانان را آگاه و بیدار کند و با همکاری آنان جامعه‌ و حکومتی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی شکل دهد، بنابراین شعار انبیای الهی را که همان شعار اصلاح امت جدش رسول خدا(ص) بود، به عنوان هدف قیام خود مطرح کرد؛ شعاری که منظور از آن اصلاحات فکری، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بود، آن حضرت فرمود: «إنی لم أخرج أشراً، ولا بطراً ولا مفسداً، ولا ظالماً، وإنما خرجت لطلب الاصلاح فی أمة جدی، أرید أن آمر بالمعروف وأنهی عن المنکر فمن قبلنی بقبول الحق فالله أولى بالحق، ومن رد علی هذا أصبر حتى یقضی الله بینی وبین القوم بالحق، وهو خیر الحاکمین: من‌ خروج‌ نکردم‌ از برای‌ تفریح‌ و تفرّج‌؛ و نه‌ از برای‌ استکبار و بلندمنشی‌، و نه‌ از برای‌ فساد و خرابی‌، و نه‌ از برای‌ ظلم‌ و ستم‌ و بی‌دادگری‌! بلکه‌ خروج‌ من‌ برای‌ اصلاح‌ امّت‌ جدّم‌ محمّد صلّی‌ الله‌ علیه‌ وآله‌ است. من‌ می‌خواهم‌ امر به‌ معروف‌ نمایم‌، و نهی‌ از منکر کنم‌؛ و به‌ سیره‌ و سنّت‌ جدّم‌، و آئین‌ و روش‌ پدرم‌ علیّ بن‌ أبی‌ طالب‌ علیه‌ السّلام‌ رفتار کنم‌. پس‌ هر که‌ مرا بپذیرد و به‌ قبولِ حقّ قبول‌ کند، پس‌ خداوند سزاوارتر است‌ به‌ حقّ. و هر که‌ مرا در این‌ امر ردّ کند و قبول‌ ننماید، پس‌ من‌ صبر و شکیبائی‌ پیشه‌ می‌گیرم‌، تا آن‌که‌ خداوند میان‌ من‌ و میان‌ این‌ جماعت‌، حکم‌ به‌ حقّ فرماید؛ و اوست‌ که‌ از میان‌ حکم‌‌کنندگان‌ بهترین است‌.».   
این نویسنده لبنانی تصریح کرد: امام حسین(ع) زمانی که فرمود: «هؤلاء قد لزموا طاعة الشیطان‏ وترکوا طاعة الرحمن وأظهروا الفسادَ وعطّلوا الحدودَ واستأثروا بالفی‏ء وأحلّوا حرام اللَّه وحرَّموا حلاله» به این معنی بود که مردم آن زمان پایبند به آموزه‌های اسلامی در هر چیزی اعم از سیاست و اقتصاد نبودند و حرام را حلال و حلال را حرام کردند و با زیرپا گذاشتن آموزه‌ها و موازین اسلامی، دارایی‌های امت اسلام را ملک شخصی و میراث خود و فرزندانشان دانستند و با نقض حدود و قوانین، این قوانین را اجرا نکرده و همین امر به گسترش انواع فساد منجر شد.
این پژوهشگر لبنانی با اشاره به تأکید امام حسین(ع) بر شعار «هیهات من الذله» بیان کرد: هیهات من الذله و دوری از ذلت و خواری برای دست یافتن به عزت و سربلندی، شعاری اسلامی است که خداوند در قرآن کریم زمانی که فرمود «لله عزة ولرسوله ومؤمنین» بر آن تأکید کرد، به این معنا که عزت مؤمن از عزت رسول گرامی اسلام(ص) و عزت الهی نشئت گرفته است و روایت امام صادق(ع) «إنّ اللَّهَ فوّضَ إلى المؤمِن أُمورَهُ کلَّها ولم یفوِّض إلیهِ أن یُذِلَّ نفسه أَن یَکونَ ذَلیلاً أَما تَسمَعُ اللّه  تَعالى یَقولُ: (وَ لِلّهِ العِزَّةُ وَلِرَسولِهِ وَلِلمُؤمِنینَ)؟ فَالمُؤمِنُ یَکونُ عَزیزا وَلا یَکونُ ذَلیلاً: خداوند اختیار همه کارها را به مؤمن داده اما این اختیار را به او نداده است که ذلیل باشد. مگر نشنیده‌اى که خداى تعالى مى‌فرماید: عزت از آن خدا و رسولش و مؤمنین است؟ پس، مؤمن عزیز است و ذلیل نیست.» نیز بدین معنی است که انسان مؤمن هرگز نمی‌تواند هیچ ظلمی اعم از ظلم سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی را بپذیرد و مؤمن و مسلمان تسلیم خواسته خداوند بوده و باید عزتش را از عزت الهی و پیامبر(ص) کسب کند.
وی در پاسخ به این سؤال که برای عمل به مکتب حسین(ع) و آموزه‌های این مکتب چگونه باید عمل کرد، گفت: من معتقدم برای تحقق این هدف دو مسیر را باید طی کرد، نخست معرفی جوهره حقیقی و هدف اصلی جنبش و انقلاب امام حسین(ع) برای مسلمانانی که کمتر با این مبحث آشنا هستند و دوم تلاش برای جهانی‌کردن امام حسین(ع) و مکتب آن حضرت است، در گام اول باید به مسلمانانی که به دلایل مختلف از جمله ابهام و پیچیدگی‌های تاریخی ارزش‌های عاشورایی را درک نکرده‌اند، این ارزش‌ها را شناساند و به آنان اعلام کرد که امام حسین(ع) برای نشر ارزش‌های اسلامی، سنت نبوی و آموزه‌های قرآنی قیام کرد و مکتب حسینی مکتبی اسلامی و فرامذهبی است، مکتبی که از موازین و قواعد دینی، اخلاقی و بشری نشئت گرفت. امروز همه مذاهب و فرقه‌های اسلامی باید بدانند که قیام عاشورا که در سال 61 هجری قمری به وقوع پیوست، حرکتی اسلامی به منظور نهادینه‌کردن این دین مبین در جامعه بود.
سیدجعفر فضل‌الله خاطرنشان کرد: ما باید قیام عاشورا را برای پیروان همه مذاهب اسلامی تبیین کنیم تا آنان نیز اصل و اساس جنبش‌های ضد ظلم را شناخته و با الهام از این قیام مشکلاتشان را حل و با چالش‌های داخلی مقابله کنند و بدانند که امام حسین(ع) راه و خط رسول‌الله(ص) را ادامه داد. پیامبر(ص) از آن حضرت به عنوان سرور جوانان اهل بهشت یاد کرد، بنابراین چگونه ممکن است که حسین(ع) در مسیری حرکت کرده باشد که با اسلام و ارزش‌های اسلامی منافات دارد.
فضل‌الله ادامه داد: در گام دوم باید امام حسین(ع) را به همه جهانیان بشناسانیم، زیرا امام(ع) نماد آزادی، معنویت، اندیشه‌های عمیق انسانی و نماد ترکیب ارزش‌های اخلاقی با جنبش سیاسی اسلامی معارض برای مبارزه با ظلم است و جهان معاصر با این زبان می‌تواند از ارزش‌های مکتب حسینی و بسیاری از عناصر ارزشی این مکتب در راستای رویارویی با چالش‌های معاصر همچون تفرقه‌گرایی در جامعه و طبقه‌بندی‌های اجتماعی که اساس آن تقسیم انسان‌ها با توجه به میزان ثروت و فقر آنان یا تقسیم کشورها به ثروتمند و فقیر است، الهام بگیرد.
این نویسنده لبنانی تأکید کرد: ما می‌توانیم امام حسین(ع) را به عنوان الگویی در جهت دستیابی به فضیلت‌های اخلاقی به جهانیان معرفی کنیم تا همه آنان بدانند که چگونه در مسیر جنبش‌های اصلاح‌طلبانه، تمسک به ارزش‌های اخلاقی و انسانی و ارتباط با خدای سبحان و بازگشت به فطرت انسانی و رویارویی با ظلم و استکبار گام بردارند.
وی خاطرنشان کرد: ما شیعیان مسئولیت عظیمی برای تحقق این اهداف بر دوش داریم و گام برداشتن در این مسیر تنها وظیفه یک شخص یا گروه خاصی نیست، بلکه  تلاشی جمعی می‌خواهد و نیازمند این است که همه تلاش‌ها را در راستای معرفی جهانی امام حسین(ع) در قرن 21 به کار بگیریم و همایش‌هایی به منظور معرفی چهره حقیقی امام حسین(ع) و ارزش‌های انسانی و اسلامی مکتب حسینی برگزار کنیم.
این پژوهشگر لبنانی در پایان یادآور شد: ما باید به با برگزاری سمینارها و همایش‌ها، پژوهش‌ها و مقالاتی با استناد به اصول ثابت و محکم علمی ارائه دهیم؛ مقالاتی که بتواند امام حسین(ع) را در دایره‌ای بسیار وسیع به همه بشریت بشناساند، زیرا حسین(ع) تنها نمادی شیعی و محدود به مذهبی خاص نیست، بلکه نمادی بشری و تمدنی است که همگان می‌توانند مسیر وی را ادامه داده و ارزش‌های مکتبش را در جوامع معاصر نهادینه کنند.