بررسی «مهدویت و سبک زندگی اسلامی» در شماره جدید «امان»

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، دو ماهنامه فرهنگ و معارف مهدوی «امان» ویژه امام زمان(عج) برای چهل و پنجمین شماره منتشر شد.

اهم مطالبی که در این شماره آمده است به این شرح است: «به ایشان بنگرید»، «اصلاح ظاهر، گام اول سلوک»، «مهدویت و میدان زندگی اجتماعی»، «چلچراغ مهدوی»، «امام همه چیز را در سبک زندگی ما تحت تأثیر قرار می‌دهد»، «سبک زندگی منتظرانه، پادزهر سبک زندگی غربی»، «چه عذری برای شما خواهد ماند»، «مهدویت و سبک زندگی اسلامی»، «انسان‌شناسی، پیش‌نیاز سبک زندگی‌پژوهی»، «گفتارهایی پیرامون سبک زندگی مهدوی»، «اصلاح الگوی مصرف در آرمان شهر مهدوی»، «بایسته‌های گفت‌وگو از سبک زندگی موعودباورانه»، «سبک زندگی مهدوی، نیاز امروز ما»، «شعر مهدوی: هر که بی‌تو زنده ماند، مرده به» و «آقا آفتاب‌نزده، این جاست»

سی و دومین صفحه از این دو ماهنامه به شعر مهدوی اختصاص دارد که یکی از قطعات این صفحه به شعری از امیرخسرو دهلوی اختصاص دارد.

ای دهـانـت، چـشـمـه آب حـیات

شــمــع رویــت آفــتــاب کــایــنــات

تـا دلـم از شـادی وصـلـت نمـانـد        

از کـمـنـد غـم نـمـی یـابــم نـجـات

گریه را مپـسند هر دم تا بـه کی

پیش چشم از گریه جیحون و فرات

زاتش هجرت تن خاکی بسوخت         

تــا کــدامـیـن بــاد آرد ســوی مـات

هر که بـی تو زنده ماند مرده بـه        

جـز وصالت نیست مقصود از حـیات

گر ندیدی سبـزه ای بـر آب خـضر      

گـرد آن شـکـر بـبـین رسـتـه نـبـات

بـت پـرسـتـان گر ز تـو آگه شوند       

یــاد نــارنــد از بــتــان ســومــنــات

از شـراب شـب نشینان در خـمار        

هـات کأسـا یـا حـبـیـبـی بـالـغـدات

هـمچــو ذره در هـوای مهـر تــو      

نیست خسرو را دمی صبـر و ثبـات

در بخش سبک زندگی مهدوی یادداشتی از سید رضی موسوی گیلانی با عنوان «مهدویت و سبک زندگی اسلامی» آمده است که نویسنده در آن سعی می‌کند با نگاهی به تاریخ اسلام از دوران پیامبر تا امروز این نکته را گوشزد کند که امروز برای ایران اسلامی این فرصت وجود دارد تا به اجرای سبک زندگی دینی در جامعه بپردازد.

در این یاداشت می‌خوانیم: «به نظر می‌رسد که شکل گیری تمدن اسلامی در فرهنگ اسلامی به این صورت نبوده است که حضرت محمد(ص) صنف‌های متفاوت فرهنگی را جمع کند و برای هر گروه، جلسه‌ای جداگانه بگذارد و توصیه‌های خاصی متناسب با شغل‌شان ارائه دهد به طور مثال بگوید که روزهای دوشنبه اهل هنر بیایند تا با آنها سخن گفته شود و یا اینکه روزهای سه شنبه صنعت گران بیایند و ... البته وجود اصحاب سر و طرح سخنان گرانبهای حکمی برای عده‌ای مخصوص در نزد پیشوایان دینی دلیل دیگری داشته است و آن این است که این دسته از سخنان برای توده مردم مناسب نبوده است و باید به افراد خاص گفته می‌شدف به همین جهت تا به امروز عرفان راهکاری خاص برای عده‌ای ویژه است و از عمومی شدن آن پرهیز می‌گردد؛اما در دیگر عرصه‌های زندگی روش و شیوه پیامبر اسلامی(ع) این چنین بوده است که ایشان در قدم نخست تلاش نموده تا با تکیه بر معارف و مبانی اسلامی، تحولی در انسان شناسی، معرفت شناسی، هستی شناسی و ارزش شناسی مسلمانان به وجود آورد و نخستین کاری را که پیامبر در شکل دهی تمدن اسلامی به آن همت گمارد این است که تلاش نمود تا ندیشه، رفتار و احساس مسلمانان را تغییر دهد به طوری که با این تحول، فرهنگ اسلامی بدون نظارت شخصی پیامبر اسلام به سمت فرم و اسلوب خاصی رفت که به شکل گیری فرهنگ خاصی انجامید که گاه از آن به تمدن اسلامی تعبیر می‌گردد.

تعالیم اسلامی، جهت دهنده عناصر فرهنگی در مسلمانان

در واقع تعالیم اسلامی موجب جهت گیری و سمت و سویی شد که مسلمانان و یا به تعبیر عالمان دینی، متشرعه، هنر خاص را برگزیدند، معماری خاصی را شکل دادند در مناسبات و اقتصاد به سوی رفتار، خرید و فروش و تجارت خاصی حرکت کردند و در کلیه عناصر فرهنگ، جهت گیری ویژه‌ای پیدا نمودند که این امر با سنجش تمدن اسلامی با تمدن مسیحی و یا تمدن سکولار خود را باز می‌نمایاند.به طور مثال مسلمانان در پاکی و نجاست، غذاهای حلال و حرام، تجارت درست و غلط و به تعبیر دیگر در معاملات و اقتصاد جهت گیری خاصی دارند و بازار اسلامی با بازار غیر اسلامی متفاوت است و یا اینکه هیچ گاه مسلمانان در هنر، به سمت هنر تصویری، شمایل نگاری و برهنه نگاری نرفتند ولی به سمت هنرهای تزئینی گرایش داشتند، زیرا با مبانی دینی آنان سازگار بود و یا در هنرهای تجسمی، نمایشی، ادبی و موسیقیایی، به سمت هنر ادبی گرایش بیشتری یافتند و دیگر هنرها را به اندازه‌ای که با موازین شرع ناسازگار نبود، قبول نمودند به همین جهت حتی بعضی از هنرهای تجسمی همچون نقاشی و نگارگری در ذیل هنر ادبی یا کتاب آرایی شکل گرفت.

در واقع مسلمانان با پالوده شدن از اندیشه‌های پیش از اسلام و آراسته شدن به تعالیم اسلامی، خود می‌توانستند با تکیه بر علایق دینی، تکیه‌ گاه‌های اسلامی و اندیشه‌های نبوی، هنر اسلامی را بدون آنکه پیامبر اسلام در زمان شکل دهی آنان حضور داشته باشد شکل دهند همان طور که در بسیاری از مسائل فقهی، نیز چنین است و فقها با تکیه بر عمومات و سخنان پیشوایان دینی، به شکل دهی فرهنگ اسلامی در طول تاریخ همت گماشتند. در واقع نه عمر پیامبر اسلام(ع) و نه وسعت مسائل انسانی و تمدنی متاخر از زمان پیامبر این امکان را به وجود می‌آورد تا پیامبر اسلام مستقیما خود در این مسائلی نظر دهند به طوری که پیامبر جاده‌ای را صاف نمودند تا اندیشمندان دینی و توده‌ مردم خود با تکیه بر عمومات و مبانی دینی در عرصه‌های متفاوت اظهار نظر کنند به همین جهت عالمان دینی در طول تاریخ اسلامی به ویژه فرهنگ شیعی، که معتقد به مقوله اجتهاد و استخراج آرا دینی در عرصه‌های متفاوت است توانستند نگرش اسلامی را تبیین کنند.

سبک زندگی، محصول عمل به تکالیف دینی

سبک زندگی، مساوی با مفهوم آداب دینی نیست، بلکه سبک زندگی در جوامع مسلمانان بر اثر عمل به آداب، اخلاق و اعتقادات دینی به دست می‌آید و در نتیجه عمل به تعالیم دینی حاصل می‌شود. در واقع در سبک زندگی دینی می‌خواهیم بدانیم که آحاد و طبقات متفاوت اجتماعی در یک جامعه مسلمان از جمله کارگران، مهندسان، پزشکان و دیگر صنوف مسلمان در موقعیت‌های متفاوت از جمله کار، تفریح، لباس، غذا، مناسبات و روابط اجتماعی و خانوادگی و امثال آنها چگونه عمل می‌کنند بدیهی است که سبک زندگی مسلمان بر اثر اعتنا و توجه به دین شکل می‌گیرد امروزه اگر سبک زندگی مطرح می‌شود و گاه دیده می‌شود که مرز سبک زندگی ما با سبک زندگی غربی مشخص نیست، به این جهت است که به سنت دینی به خوبی عمل نمی‌شود و آنگاه که محور امور زندگی براساس دین و اعمال دینی نباشدف قطعا سبک زندگی هم شکل دینی به خود نخواهد نگرفت.

به طور مثال اعمال عبادی همچون نماز‌های پنجگانه در روز، وضعیت رفتارهای انسان را در موقعیت‌های روزانه مشخص می‌کند و یا روزه و حج در دو ماه از سال، بخشی از کنش و رفتار آنان را جهت می‌بخشد و یا شعائر دینی همچون محرم، ایام شهادت، ایام تولید و مناسبت‌های دینی، بخشی از الگوی رفتاری شیعیان را تعیین می‌کند و بر سبک زندگی آنان تاثیر می‌گذارد به طور مثال در سبک زندگی اسلامی، در ایام شهادت ازدواج صورت نمی‌پذیرد و یا در ایام ولادت پیشوایان دینی، جشن و سرور و ازدواج صورت می‌گیرد و مسلمانان رفتار خود را با این مناسبت‌ها جهت می‌بخشند.

اندیشمندان و وظیفه تبین الگوهای زندگی

از جمله وظایف متفکران و اندیشمندان دینی در جامعه دینی به ویژه در عصر جدید طرح و تبیین نظری الگو‌های زندگی است، به این معنا که باید درباره چگونگی تربیت کودکان و نوجوانان، شیوه شهرسازی و معماری، مناسبات خانوادگی، اجتماعی و سازمانی،خصوصیات فردی و جمعی و دیگر ساحت‌های زندگی بیندیشند و الگو‌های درست زندگی را که مبتنی بر تعالیم و آموزه‌های اسلامی است، برای جامعه طرح نمایند.»

چهل‌ و پنجمین شماره «امان» در 62 صفحه به همت بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعدود(عج) با قیمت دو هزار تومان منتشر شده است.