افزایش کمی نمایش‌های دینی و جذب سرمایه‌های غیرمتعارف به چرخه تولید
گروه هنر: تجربه نشان داده نمایش‌های دینی و قرآنی با استقبال خوب مخاطبان روبرو شده و رونق اقتصادی تئاتر را در پی خواهد داشت اما در صورت گسترش کمی این تولیدات، سرمایه‌های مرده و غیرمتعارف سایر نهادهای دولتی و انقلابی نیز می‌تواند مصروف آن شود.
طیف گسترده‌ای از مخاطبان تئاتر علاقه‌مند به تماشای تئاترهای دینی به ویژه نمایش‌هایی هستند که در آن قصص قرآنی و یا داستان‌هایی مربوط به انبیای الهی و یا یکی از معصومین(ع) نقل می‌شود؛ این ادعا ماحصل تجربه سال‌های اخیر در حوزه تولید تئاتر دینی است که البته جنبه مناسبتی نیز پیدا کرده است و در ایام خاصی از سال به طور مثال محرم و صفر شاهد روی آوردن فعالان تئاتری به تولید و به روی صحنه بردن اینگونه محصولات هستیم.
معاونت هنری ارشاد متولی اصلی تئاتر حرفه‌ای ایران است، تئاتری که باید همه سلایق، دیدگاه‌ها و مناسبات روزمره زندگی مردم در آن بازتاب پیدا کند و در نتیجه توقع بی‌جایی است که خواسته باشیم همه بودجه مصوب تئاتر این معاونت معطوف به تولید تئاتری شود که موسوم به تئاتر دینی است.
با این وجود در سال شاهد تولیدات چشمگیری در زمینه نمایش‌های دینی هستیم و از آنجا که روند تولید هر یک از آثار نمایشی با موضوع دینی و قرآنی به سبب به کار بردن سبک‌های واقع‌گرایانه و استفاده از متریال و وسایل و لوازم متعدد، بسیار بیشتر از تئاتری که در ژانر دیگر تولید می‌شود هزینه‌بر است لذا خلأ موجود از نظر تأمین نقدینگی تئاتر دینی باید از منابع دیگری اختصاص پیدا کند و این همان مسئله‌ای است که باید در مورد کابردی‌تر شدن آن همت و تلاش بیشتری از سوی مسئولان به عمل آید.
قطع به یقین تأمین تمام بودجه و سایر ملزومات تولید تئاتر دینی تا همین میزان که شاهد آن در ایام خاصی از سال هستیم، از عهده معاونت هنری ارشاد و مرکز هنرهای نمایشی تحت نظر آن خارج است چرا که بودجه مصوب تئاتری دولت باید علاوه بر تولید نمایش‌های متعدد، صرف هزینه‌های جاری فعالان در این عرصه شود و اغلب بازوی هنری دولت قادر به فراهم آوردن ملزومات دیگر تئاتری همچون سالن اجرا و سخت‌افزارهای فنی است و لذا پرسشی که اینجا مطرح می‌شود اینکه پس با این فرض که معاونت هنری ارشاد در مضیقه مالی است اعتبارات لازم برای همین میزان تولیدات تئاتر دینی از کجا مهیا می‌شود؟
هر یک از نهادهای دولتی و انقلابی، بودجه‌ای هر ساله را برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری اختصاص می‌دهند؛ این بودجه هر چند ناچیز اما در مقاطعی اگر درست و عملیاتی وارد چرخه تولیدات فرهنگی و هنری شود قادر خواهد بود بخش اعظمی از دغدغه‌های بودجه‌ای عرصه فرهنگ و هنر را برطرف سازد چرا که هر یک از این نهادها و مؤسسات و ارگان‌ها در وهله نخست ترجیح می‌دهند این بودجه را در راه معارف دینی و توسعه و ترویج فرهنگ اسلامی خرج کنند.
خوشبختانه در طی سال‌های اخیر با اعتمادسازی گسترده حاصل فرهنگ‌سازی و نهادینه شدن این قضیه که تئاتر به عنوان یکی از ابزار و شاخص‌های مؤثر فرهنگی توانسته است نقش تعیین‌کننده‌ای در این مسیر یعنی توسعه و ترویج فرهنگ دینی و اسلامی داشته باشد، شاهد این مسئله هستیم که نهادها و مؤسسات گوناگونی رویکرد مناسبی نسبت به هزینه بودجه فرهنگی خود در راه تولید تئاتر داشته‌اند که تولیدات هر چند جسته و گریخته تئاتر دینی حاصل این دیدگاه است.
به هر حال با توجه به اقبال عمومی از تولیدات تئاتر دینی در جریان محرم و صفر امسال با وجود آنکه تعداد آنها بسیار کم بود، این نتیجه به دست آمد که می‌توان با تشویق و ترغیب نهادهای فرهنگی دولتی و انقلابی به انجام فعالیت‌های تئاتری و اعتمادسازی آنها نسبت به مثمر ثمر بودن این جریان، با جذب سرمایه بیشتر تولیدات نمایشی با این مضامین نیز افزایش یابد.
اینکه گفته می‌شود اقتصاد رو به زوال تئاتر نیازمند احیاست و جذب مخاطب بیشتر احیاگر آن است درست، اما تجربه نشان داده است که با فرض اینکه مخاطبان تئاتری به حد اشباع رسیده و نمایش‌ها در سالن‌های نمایشی هر شب با حداکثر مخاطب اجرا شوند مگر ظرفیت سالن‌های تئاتری چقدر است تا بتواند هزینه‌های جاری تئاتر را تأمین کرد و مگر یارانه پرداختی دولت تا چه اندازه می‌تواند جوابگوی هزینه‌های روزافزون و سر به فلک کشیده تولید یک نمایش باشد.
به نظر می‌رسد احیای اقتصاد تئاتر به ویژه تئاتر دینی نیازمند یک دید کاملاً کارشناسی در جذب سرمایه و مجاب شدن حامیان مالی است و توجه به این مسئله که همه تئاتر هم تربیت نیروی متخصص فنی از بازیگر و کارگردان گرفته تا طراح نور و صحنه و مدیران سالن نیست بلکه بخشی مهم این مسئله که موجب توفیق اجراهای تئاتری و پیشرفت اقتصاد تئاتر می‌شود منوط به پرورش و تربیت تکنسین و متخصصان بازاریاب تئاتری است که با استفاده از زبان ویژه تجارت هنری، بخش قابل توجهی از هزینه‌های به روی صحنه بردن تئاتر را از منابع غیررسمی اما مؤثر به عنوان حامیان تئاتر فاخر دینی تأمین کنند.
