هیچ کتابی از گردونه بررسی آثار کتاب فصل جا نمی‌ماند
گروه ادب: معاون فرهنگی خانه کتاب در اختتامیه جایزه کتاب فصل گفت: می‌توانم با اطمینان بگویم که از این پس، در گردونه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران کتابی دور از بررسی و ارزیابی باقی نخواهد ماند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مراسم اختتامیه بیست و ششمین دوره جایزه کتاب فصل، عصر روز گذشته، هشتم دی با حضورسیدعباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد، علی شجاعی‌صائین، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب و نجفقلی حبیبی، دبیر علمی این دوره از جایزه کتاب فصل در سرای اهل قلم برگزار شد.
سیدعباس صالحی در این مراسم با اشاره به فراز و فرودهای جوایز ادبی طی سال‌های گذشته گفت: کتاب با همه فراز و فرودها، همواره مشعل فکر و اندیشه را در خانه کتاب حفظ کرده است و این مشعل دست به دست شد تا به دست ما رسید؛ از سوی دیگر از زحمات شجاعی و اوجبی و دیگر کسانی که در این سال‌ها بدون منت به کار پرداختند تشکر می‌کنم.
وی با قدردانی از نجفقلی حبیبی، دبیر علمی کتاب سال جمهوری اسلامی افزود: وی با پذیرفتن دبیری کتاب سال، خیال ما را راحت کرد؛ زیرا از گذشته تا به امروز بارها درباره این موضوع بحث‌هایی مطرح شده بود و با انتخاب وی، فردی فراجناحی و فراسلیقه‌ای در جایگاه انتخاب کتاب فصل و کتاب سال قرار گرفت.
صالحی در ادامه اظهار کرد: برگزاری جایزه کتاب فصل برگزار شد تا مسیر را برای انتخاب کتاب سال هموار کند، اما این جایزه برای خود اهدافی را به دنبال داشته است که من به برخی از آنها اشاره می‌کنم. نخست با برگزاری این جایزه قرار بود، تجلیلی از اهالی فکر و اندیشه صورت گیرد.
ضرورت آسیب‌شناسی فعالیت‌های انجام شده کتاب فصل
علی اوجبی، معاون فرهنگی خانه کتاب در این مراسم، این دوره از جایزه ادبی کتاب فصل را با دوره‌های گذشته مقایسه کرد و گفت: درست است که در دولت گذشته شاهد فعالیت‌های فرهنگی ارزشمندی بودیم، اما شاهد رخدادهای ناخوشایندی هم بودیم که سبب کدورت برخی اصحاب فکر شد؛ از این رو ضروری است که فعالیت‌های انجام شده در هر دوره‌ای آسیب‌شناسی شود. خوشبختانه در دولت جدید، فضای فرهنگی خوبی ایجاد شده که امیدواریم ادامه یابد.
وی افزود: در دولت گذشته بخشی از اهالی فرهنگ از فعالیت‌های فرهنگی، دلخور و دلسرد شده بودند. این اتفاقات از سویی طنزآمیز بود و از سویی دیگر رنج‌آور. تلاش زیادی کردیم تا فضا به سمت تلطیف شدن پیش برود، اما گاهی خانه کتاب نیز دچار مشکل می‌شد و از لحاظ بودجه مشکلاتی برای ما به وجود می‌‌آمد. این روند به گونه‌ای شده بود که در برگزاری برخی جشنواره‌ها جوایز ناچیزی که می‌خواستیم در اختیار برگزیدگان قرار دهیم، مطمئن نبودیم که پول جوایز پرداخت شود.
اوجبی در ادامه تصریح کرد: حتی برخی بنای آن را داشتند که مجلات 9 گانه خانه کتاب را که برند خانه کتاب محسوب می‌شود و سالیان درازی از انتشار آن می‌گذرد، متوقف کنند؛ از این رو از معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و فعالیت‌های وی در این حوزه تشکر می‌کنم؛ چرا که بعد از مدت‌ها کسی بر مسند اداره امور فرهنگی تکیه زده که همه مشخصه‌های فرهنگی را دارد.
به گفته وی، صالحی اتاق فکر خوبی داشته و مشاوران مطلعی با وی همکاری می‌کنند و در کنار همه اینها وی اخلاق‌مدار بوده و فردی از اهالی فرهنگ و علم است و به صحبت‌های اهالی قلم نیز با گوش جان توجه می‌کند؛ البته مشکلات زیادی بر سر راه وی وجود دارد و متأسفانه معاونت فرهنگی هم به لحاظ مالی در شرایط خوبی نیست و دولت قبلی تعهدات مالی فراوانی بر عهده وی گذاشته است.
اوجبی با اشاره به پیشینه تشکیل جایزه کتاب فصل بیان کرد: پیشنهاد تشکیل این جایزه ادبی را در سال 1385 به هیئت امنای خانه کتاب ارائه کردم و زمانی که دبیر برگزاری جایزه کتاب جمهوری اسلامی ایران بودم، متوجه شدم، کاستی‌های فراوانی برای بررسی و ارزیابی کتاب‌ها وجود دارد و بسیاری از کتاب‌ها در گردونه بررسی آثار قرار نمی‌گیرند؛ از این رو تصمیم گرفتم با پیشنهاد برگزاری جایزه کتاب فصل، به دیده شدن آثاری که در طول سال منتشر می‌شوند، کمک کنم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر با اطمینان می‌توانم بگویم که در گردونه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، کتابی دور از بررسی و ارزیابی باقی نخواهد ماند، افزود: در گذشته تنها یک اثر می‌توانست صاحب رتبه باشد و دیگر آثار از دستیابی به جایزه و معرفی شدن محروم می‌شدند و در حال حاضر در جایزه کتاب فصل این مشکل حل شده است.
اوجبی با اشاره به آثار راه یافته به این دوره از جایزه کتاب فصل گفت: امسال در حوزه اخلاق، آثار زیادی داشتیم و خوشحال هستیم که این آثار ترجمه شدند، زیرا زمان بسیاری از تألیف این آثار در سطح جهان نمی‌گذرد. این آثار هم‌اکنون به فارسی ترجمه شده‌اند و در دسترس مخاطبان قرار دارند.
معاون امور فرهنگی خانه کتاب ادامه داد: در بیست و ششمین دوره جایزه کتاب فصل، چهار هزار و پنج اثر مورد ارزیابی قرار گرفت که این آمار در دوره بیست و پنجم و در همین زمان حدود سه هزار و 646 اثر را شامل می‌شد، اما از میان چهار هزار و پنج اثر، 185 اثر به مرحله دوم راه یافتند و در مجموع 10 برگزیده داریم که شامل شش اثر تألیفی و دو ترجمه است.
حبیبی: تولید آثار خوب مستلزم آموزش جوانان است
در ادامه این مراسم نجفقلی حبیبی، دبیر علمی جایزه کتاب فصل گفت: از زمانی که به عنوان دبیر معرفی شدم، اغلب خبرنگاران با تماس‌های مکرر در پی اعلام نام داوران هستند و در این مورد سؤال می‌کنند، که من به آنها گفتم، اعلام اسامی داوران به گفته خود داوران باعث دردسر شده و توقعات اجتماعی ایجاد می‌کند؛ از این‌رو مایل نیستم اسامی آنها منتشر شود.
وی افزود: از انجمن‌های علمی و تخصصی که در سراسر کشور فعالیت می‌کنند، تقاضا دارم که همکاری خود را با این مجموعه افزایش دهند تا شاهد رشد و ارتقای سطح علمی آثار باشیم.
حبیبی با بیان اینکه برخی دانشمندان کتاب‌هایشان را برای نشر به خارج از کشور می‌فرستند، ابراز تأسف کرد و گفت: برخی از دانشمندان و نویسندگان کتاب‌هایشان را اصلاً در ایران چاپ نمی‌کنند؛ در حالی که این کتاب‌ها سرمایه ملت هستند و اگر اعتبار و افتخاری وجود دارد باید در داخل باشد؛ از این‌رو باید سطح و کیفیت داوری بالا رود و نویسنده وقت بیشتری را صرف کند.
حبیبی در پایان سخنان خود ضمن بیان اینکه از داوران تقاضا دارم ضمن بررسی کتاب‌ها نواقص را یادداشت کنند و در اختیار مؤلف قرار دهند، بیان کرد: البته این موضوع هزینه‌هایی را می‌طلبد، اما داورانی که بدون چشمداشت مالی داوری می‌کنند خوب است که طی چند سطر اعلام کنند که مشکل کتاب چه بوده تا مؤلف از آن آگاه شود. خانه کتاب همواره با تمام اهل قلم کشور مرتبط است، پس باید این کانال ارتباطی تقویت شود.
وی با اشاره به انتشار برخی آثار نویسندگان ایرانی در کشورهای خارجی گفت: باید راهی پیدا کنیم تا این نویسندگان آثار خود را در ایران نیز چاپ کنند، زیرا این آثار متعلق به سرزمین ما هستند و باید آنها را تشویق کرد تا شوق بیشتری نشان دهند و فرصت بیشتری برای قلم زدن در عرصه‌های علمی و فرهنگی بگذارند.
حبیبی یکی از مشکلات برگزاری جوایز کتاب را نبود امکان اطلاع‌رسانی به نویسندگان و ناشران دانست و اظهار کرد: متاسفانه اطلاع‌رسانی مناسبی به نویسندگان و ناشران درباره انتخاب نشدن آثارشان نمی‌شود؛ از این رو پیشنهاد می‌کنم ایرادهای آثار پذیرفته نشده به مؤلفان و نویسندگان اطلاع داده شود تا در آثار دیگر، این موارد را رعایت کرده و سطح علمی خود را ارتقاء دهند.
وی، آموزش نویسندگان جوان را مورد تأکید قرار داد و بیان کرد: با آموزش نویسندگان جوان باید تلاش شود، کیفیت آثار آنها ارتقاء یابد و شاهد انتشار آثار خوب در کشور باشیم و تا زمانی که آموزش در اولویت برنامه‌های ما قرار نگیرد، کتاب‌های خوبی تولید نخواهد شد.
300 داور، آثار را ارزیابی کردند
علی شجاعی‌صائین در این مراسم با تشکر از هیئت داوران گفت: از همه کسانی که در دبیرخانه کتاب فصل زحمات ارزیابی بیش از چهار هزار اثر را در این دوره از جایزه کتاب فصل برعهده داشتند، قدردانی می‌کنم.
وی افزود: بیست و شش دوره گذشته بدون وقفه برگزار شد و آثار خوب و موفقی به جامعه کتاب معرفی شده‌اند؛ از این رو در این مدت، بیش از 300 نفر در 25 گروه، داوری این آثار را برعهده داشته‌اند و دبیران علمی هم زحمات طاقت‌فرسایی را در این سال‌ها به دوش کشیدند.
شجاعی‌صائین ادامه داد: در حال حاضر داوری‌های بیست و هفتمین دوره جایزه کتاب فصل آغاز شده و از داوران این آثار دعوت شده و به زودی آثار رسیده، برای بررسی به گروه‌های داوری ارائه خواهد شد.
