حجتالاسلام والمسلمین علی ذوعلم، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) به علل انجام گناه از سوی برخی افراد با علم و آگاهی به گناه و ناهنجار بودن عملشان اشاره و عنوان کرد: گاهی افراد با اینکه میدانند در حال ارتکاب عمل اشتباهی هستند، توجیهی را برای آن در نظر میگیرند تا بتوانند عذاب وجدان خود را از بین ببرند.
وی ادامه داد: گاهی افراد به دنبال نفع مالی و دنیوی هستند و راه حل آن را در انجام کاری میبینند که به گناه بودن آن ایمان دارند، اما ضعف در ایمان سبب میشود تا نتوانند از این منفعت به راحتی گذر کنند.
حجتالاسلام ذوعلم بر شناخت علل بازدارندگی افراد از برخی اعمال که از آن به عنوان گناه یاد میشود تأکید و تصریح کرد: از بین رفتن قبح گناه در جامعه به سبب تکرار آن موجب می شود افراد نسبت به انجام عملی ناهنجار و یا گناه حساسیت کمتری داشته باشند و وضوح و تکرار آن در جامعه از سوی افراد باعث شود توجیهی در دست داشته باشند.
ایمان مبتنی بر درک عمیق سبب بازدارندگی از گناه میشود
وی لازمه دور ماندن از گناه را خو گرفتن با تعالیم و احکام دینی از دوران کودکی و نهادینه شدن آن در انسان دانست و گفت: اگر از دوران کودکی امری در نزد افراد زشت و قبیح جلوه کند مادامی که فرد در مواجهه با این عمل قرار گیرد از انجام آن خوداری میکند؛ ایمان مبتنی بر درک عمیق سبب بازدارندگی از گناه میشود.
توجه به ائمه اطهار(ع) در افراد با ایمان صرفا عاطفی نیست
وی تأکید کرد: توجه به ائمه اطهار(ع) در افرادی که اعتقادات دینی قوی دارند صرفا عاطفی و احساسی نیست و ایمان ایشان بر مبناهای معرفتی شکل گرفته است، بدین ترتیب چنین افرای از درون به یک مصونیتی دست پیدا میکنند که سبب بازدارندگی آنان از گناه میشود.
حجتالاسلام ذوعلم نوع فضاها و امکانات فرهنگی که فرد انتخاب میکند را در راه و روش و سلوکشان مؤثر ارزیابی و عنوان کرد: در حاشیه قرار گرفتن امر به معروف و نهی از منکر سبب میشود ذهن جامعه نسبت به گناه عادت کند.
کوتاهی رسانهها و نهادهای فرهنگی در مبارزه با گناه
وی بر ضرورت فعالیتهای عملی برای بازداشتن مردم از گناه و دوری از شعار و تبلیغات تأکید و تصریح کرد: نهادهای فرهنگی و به ویژه رسانهها توجه ویژهای که باید در این زمینه داشته باشند را ندارند و این مهم را با جدیت دنبال نمیکنند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نهادهای فرهنگی را با وجود فعالیتهای متنوعی که دارند فاقد یک مسیر مشخص و نقشه عمل دانست و گفت: نقشه عمل باید مبتنی بر مبانی اساسی دینی و اخلاقی باشد نه اینکه سلیقهها و برداشتهای سطحی و زودگذر مبنای تصمیم گیری قرار گیرند.
حجتالاسلام ذوعلم بر ضرورت هدایت فرهنگی متولیان فرهنگی تأکید و تصریح کرد: گاهی جهتگیریهای نهادهای فرهنگی قابل نقد است؛ چرا که برای پیشگیری از گرایش جوانان به برخی ناهنجاریها، خود نیز از ابزار و روشهای غیر قابل قبولی استفاده میکنند که مورد تأیید نیست.
ضرورت ارتقای بنیه فرهنگی تولید کنندگان محصولات فرهنگی
وی با اشاره به اینکه ارتقای بنیه فرهنگی تولیدکنندگان محصولات فرهنگی مورد غفلت قرار گرفته است، گفت: این قشر از مردم تأثیرگذاران نهایی هستند که میزان اعتقاد و باور آنان به مبانی دینی سبب میشود محصولات فرهنگی قویتری در دست جوانان قرار گیرد.