شهرام رفیعیفر، مدیرکل آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) با بیان اینکه تاکنون خدمات ارائه شده به گونهای بوده که افراد با بروز بیماری به پزشکان مراجعه میکردند، گفت: متاسفانه در سایر ابعاد سلامت و توانمندسازی مردم برای سالم زندگی کردن اقدام خاصی نمیکردیم، از طرف دیگر باز هم به طور سنتی مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی نخستین سطح ارائه خدمات بوده و اولین سطح خدمت نیز خدماتی بود که بهورزان ارائه میدادند در صورتی که ثابت شده سلامت در لابهلای زندگی روزمره مردم به شکل میگیرد افزایش پیدا میکند و یا به خطر میافتد.
مراقبتها آگاهانه و ماهرانه میشود
رفیعیفر مراقبت از سلامت را به دو بخش تقسیم کرد و افزود: بخش بزرگ مراقبت، مربوط به قسمتی است که انسانها در طول زندگی روزمره خود با آن سروکار دارند و با انتخابهای خود حتی در ارتباط با اینکه چه غذای مصرف، از چه پوشاکی استفاده، در چه محیطی زندگی و چطور با دیگران ارتباط برقرار کنیم میتوانند نقش مثمرثمری را در ارتقای سلامت خود و اطرافیانشان ارائه کنند.
تدوین راهنمای ملی خودمراقبتی برای خانوادهها
مدیر کل آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تاکید بر اینکه در تلاشیم تا مراقبتهای فعلی را آگاهانه و ماهرانه کنیم، بیان کرد: برای تحقق این مقوله در حال طراحی ابزارهایی همچون راهنمای ملی خودمراقبتی برای خانوادهها هستیم که در اختیار تمامی خانوادههای ایرانی قرار میگیرد و هر در خانواده یک سفیر سلامت تربیت میشود.
تربیت سفیران سلامت در خانوادههای ایرانی
وی در تکمیل این بخش از سخنان خود گفت: سفیر سلامت فردیست که در ارتباط با نحوه استفاده از این راهنمای ملی خودمراقبتی یک دوره آموزشی کوتاهی را گذرانده است؛ این آموزشها در محل کار به افراد شاغل یا کارگر آموزش داده میشود و خانوادههای که شاغل نیستند نیز به مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی، مساجد و خانههای سلامت دعوت میشوند تا این آموزشها را فرابگیرند.
رفیعیفر تصریح کرد: اگر هم خانودهای در سطحی از سواد نباشد که بتواند از این راهنمای آموزشی استفاده کند، فرزندان خانواده در مدارس آموزش میبینند و اگر باز هم هیچ یک از این شرایط فراهم نباشد رابطان سلامت به ما کمک میکنند تا خانوادههای مورد نظر را تحت آموزش قرار بدهیم. بنابراین سعی میکنیم شرایطی را فراهم کنیم تا در هر خانوادهای یک سفیر سلامت تربیت شود یا اینکه رابطان، خانوادههای را که قابلیت آموزش پذیری این راهنما را ندارند تحت پوشش این برنامه ببرند.
جدی گرفتن مشارکت مردم
مدیر کل آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اضافه کرد: با اجرای این راهنما در تمامی منازل و جدی گرفتن مشارکت مردم میتوانیم قبل از اینکه درد بیماری ایجاد شود از آن پیشگیری کنیم و اگر هم قرار است بخشی از افراد بیمار شوند، در مراحل اولیه بخش بزرگ مراقبت را انجام بدهند تا شاید نیازی برای مراجعه به پزشک هم نباشد.
وی گفت: ما به عنوان نیروهای مشورتی در خدمت مردم هستیم، اگر پزشک خانواده اجرا شد با استفاده از پزشکان خانواده و اگر این طرح اجرا نشد و یا در اجرای آن فاصله زمانی افتاد مردم میتوانند به تیم سلامت در مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی مراجعه کنند و مشورتهای سالم زیستن و مراقبتهای اولیه را فرا بگیرند.
بیماران از حقوق بهداشتی خود مطلع خواهند شد
رفیعیفر گفت: در این صورت اگر فردی بیمار هم شود از حقوق بهداشتی خود مطلع خواهند بود که باید به چه کسی مراجعه کنند که با درمانهای ابتدایی و نیاز کمتر به مصرف دارو و تجهیزات پزشکی سلامت آنها تامین شود.ما معتقدیم فقط نیروهای ماهر و بهداشتی نیستند که در قالب ارائه خدمات تخصصی میتوانند مردم را سالم نگه دارند، البته این گروه نقش بزرگی دارند ولی بزرگترین مراقبت، مراقبتیست که توسط خود مردم ارائه میشود.
یک دلار سرمایه گذاری حوزه توانمندسازی مردم برای خودمراقبتی 5/6 دلار بازگشت سرمایه دارد
مدیر کل آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اضافه کرد: طبق بررسیهای صورت گرفته به اثبات رسیده اگر یک دلار در حوزه توانمندسازی مردم برای خودمراقبتی و توسعه مشارکت برای سلامت سرمایه گذاری شود حداقل 5/6 دلار بازگشت سرمایه دارد، همچنین میزان بیماری کاهش پیدا میکند به خصوص بیماریهای مزمن و طولانی مدت و میزان مراجعه به مراکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی نیز کمتر میشود.
وی عنوان کرد: همچنین نیاز به دارو به ویژه داروهای گران قیمت، خدمات تخصصی و تجهیزات پزشکی گران قیمت و منابعی که باید صرف ارتقای سلامت مردم و جامعه شود دیگر خرج دارو و درمان نمیشود و میتوانیم برای آن را برای ارتقای کیفیت زندگی مردم سرمایه گذاری کنیم و به مردم کمک کنیم تا هم طول عمری بیشتری داشته باشند و هم سالهای زندگی با کیفیتی داشته باشند.