پیوند روحانی با «قم»/ گزارشی از ارتباط دولت و مراجع

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، شهر مقدس قم قبل از وقوع انقلاب اسلامی خاستگاه انقلاب بوده است، اما بعد از انقلاب اسلامی هم جایگاه و اهمیت خود را در نظام اسلامی حفظ کرده است چرا که این شهر میزبان حوزه‌های علمیه‌ای است که از سال‌های دور مهد تربیت عالمان دینی بوده است و بیشتر مراجع عظام تقلید هم در این شهر درس و بحث و سکونت دارند.
لذا هر دولت جدیدی که بر سر کار می‌آید یکی از دغدغه‌های خود را ارتباط با شهر قم و بیوت مراجع عظام تقلید قرار می‌دهد؛ چرا که نهاد مرجعیت در ایران و در میان مردم دارای جایگاه ارزشمندی است و سرمایه اجتماعی‌ای که این نهاد در ارتباط با مردم دارد می‌تواند پشتوانه‌ای عظیم برای هر دولت مردمی‌ باشد.
از میان دولت‌هایی که تا کنون در نظام اسلامی مستقر شده‌اند دولت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی ارتباط وثیقی با حوزه‌های علمیه داشت، دولت اصلاحات هم تلاش می‌کرد ارتباط خود را با حوزه حفظ کند هر چند که مراجع عظام تقلید در زمان دولت اصلاحات انتقاداتی به سیاست‌های فرهنگی و برخی از اقدامات دولت داشتند.
اما دولت نهم و دهم تنها دولتی بود که رئیس دولت کسوتی روحانی نداشت؛ لذا این دولت تلاش کرد که بیشترین ارتباط و همکاری را با حوزه‌های علمیه و در صدر آنها مراجع تقلید داشته باشد، حتی مشاوری را برای همین منظور در نظر گرفت. اما برخی اقدامات دولت احمدی‌نژاد باعث شد که مراجع عظام تقلید انتقاداتی را متوجه دولت کنند و روابط حوزه و این دولت به تیرگی بگراید.
اما دولت یازدهم که به ریاست حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی تشکیل شد قبل از این که دولت را به طور رسمی تحویل بگیرد، ارتباط خود را با حوزه‌های علمیه آغاز کرد.
دیدار رئیس جمهور با مراجع عظام تقلید
حجت‌الاسلام والمسلمین روحانی در 13 تیرماه با سفری به قم به دیدار حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد سعیدی تولیت آستان مقدس حضرت معصومه(س)، آیات‌ عظام صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، شبیری زنجانی، نوری همدانی، سبحانی و موسوی اردبیلی رفت و از نزدیک با مراجع را در جریان برنامه‌های دولت جدید قرار داد؛ رئیس جمهور در این دیدارها از مراجع درخواست کرد تا نظرات خود را برای انجام امور در اختیار دولت قرار دهند.
اما در مرحله بعد محمد باقر نوبخت، 9 آبان‌ماه، در سفری یک روزه به قم با برخی از مراجع عظام تقلید دیدار و گفت‌وگو کرد؛ مسافر بعدی قم علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بود که تنها 21 روز پس از سفر سخنگوی دولت با حضور در قم به دیدن برخی از مراجع رفت.
ارائه گزارش توافق نامه ژنو از سوی وزیر امور خارجه
3 آذرماه توافق نامه ژنو در مورد برنامه هسته‌ای ایران با کشورهای پنج به علاوه یک امضا شد ؛ دکتر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه 8 آذرماه و در فاصله کمی از امضای توافق نامه ژنو در بیوت مراجع تقلید حاضر شد و آنها را از نزدیک در جریان روند مذاکرات هسته‌ای قرار داد.
حمایت مراجع عظام تقلید از روند مذاکرات هسته‌ای
آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در این دیدار ضمن تشکر از وی و هیئت مذاکره‌کننده ایرانی برای حل مسئله انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای بیان کرد: «تمام اعضای محترم دولت و رئیس جمهور محترم سعی کنند در مسیر اعتدال که قول آن را داده‌اند، حرکت کنند تا از پشتیبانی همه مردم برخوردار باشند».
آیت‌الله العظمی جوادی آملی تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای را به هوشیاری در برابر دشمن توصیه و تصریح کرد: «در جریان مذاکرات هسته‌ای همواره با مسئولین دلسوز نظام به ویژه رهبر معظم انقلاب مشورت کنید و همواره یک گروه از دانشمندان و متخصصین هسته‌ای را در کنار تیم مذاکره‌کننده داشته باشید».
همچنین وزیر امور خارجه در دیدارهای جداگانه‌ای با آیت‌الله العظمی نوری همدانی، موسوی اردبیلی، صافی گلپایگانی، حجت‌الاسلام والمسلمین شهرستانی نماینده آیت‌الله سیستانی در ایران رفت و با آنها دیدار و گفت‌وگو کرد.
سفر معاون اول رئیس جمهور به قم
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور 11 بهمن‌ماه در سفری به قم با 9 تن از آیات عظام و علمای قم، دیدار و گفت‌وگو کرد؛ وی در این سفر با آیات موسوی اردبیلی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، جوادی آملی، وحید خراسانی، سبحانی و حجت‌الاسلام و المسلمین شهرستانی (نماینده آیت‌الله سیستانی در ایران) دیدار و گفت‌وگو کرد و با حمایت آیات عظام از دولت یازدهم مواجه شد.
ابراز رضایت مراجع از اقدامات دولت
آیت‌الله وحید خراسانی در این دیدار توصیه کرد: «دولت ابتدا باید دفع فساد کرده و سپس به اصلاح امور برسد».
آیت‌الله صافی گلپایگانی با ابراز تشکر از هیئت دولت بیان کرد: «خوشبختانه با وجود مشکلات زیادی که این دولت با آنها مواجه بوده و هست، هم در مسائل داخلی و هم ارتباطات خارجی موفقیت‌های خوبی نصیب دولت شده است که امیدوارم این موفقیت‌ها استمرار داشته باشد و مردم دنیا بیشتر به جمهوری اسلامی علاقه‌مند شوند».
آیت‌الله موسوی اردبیلی با تقدیر از فعالیت‌های صورت گرفته در مدت اخیر توسط دولت تدبیر و امید، اظهار کرد: «شرایط در 8 سال گذشته خوب نبود ولی خوشبختانه کارها در این دولت به خوبی به پیش می‌رود و امیدواریم این روند ادامه پیدا کند؛ البته ممکن است کار سخت باشد اما مردم هم در این مدت سختی کشیدند و اکنون نوبت مسئولان است که سختی‌ها را برای رفع مشکلات تحمل کنند».
آیت‌الله مکارم شیرازی در دیدار با معاون اول رئیس جمهور با اشاره به وجه تسمیه نام رئیس جمهور و واقعیت آن اظهار کرد: «اسم و واقعیت دولت یازدهم روحانی است و رای دادن مردم به یک فرد روحانی نشان دهنده علاقه مردم به طیف روحانی است و این مسئله مهمی است».
این مرجع تقلید با اشاره به اقدامات دولت طی مدتی که روی کار آمده است، گفت: «تاکنون دولت کارهای بسیار خوبی انجام داده و سبب زنده شدن امید در دلهای مردم شده است البته مشکلاتی هم وجود دارد که بخشی از آنها مربوط به دولت گذشته است و با همت مضاعف دولت و مسئولان قابل برطرف شدن است».
آیت‌الله جوادی آملی در دیدار با معاون اول رئیس جمهور با بیان این که قدرت و استعداد در کشور وجود دارد، اما از ضعف مدیریت برخوردار هستیم، تصریح کرد: «همگان نسبت به مشکلات گذشته آگاهی دارند، اما باید گذشته ها را فراموش کرد و به آینده نگریست تا با استفاده از ظرفیت جوانان به پیشرفت کشور اهتمام ورزیم».
آیت‌الله سبحانی در دیدار با معاون اول رئیس جمهور خواستار توجه ویژه دولت یازدهم به مسائل دینی و فرهنگی شد و اظهار کرد: «مسئولان و دولت مردان باید نسبت به ترویج فرهنگ عفاف و حجاب اهتمام ورزند؛ چرا که بی‌حجابی، متدینین و مسلمانان را رنج می‌دهد».
حمایت مراجع عظام تقلید از دولت و نظام اسلامی؛ سرمایه‌ای گرانقدری
جهانگیری در باره سفر خود به قم بیان کرد: «توفیقی برای دولت تدبیر و امید است که هر چند وقت یک بار خدمت مراجع عالیقدر می‌رسند و از پیشرفت کارها گزارش می‌دهند؛ حمایت مراجع عظام تقلید از دولت و نظام اسلامی سرمایه گرانقدری است و نفوذ کلام آنها در بین مردم بسیار راهگشا است که ما قدر این سرمایه را می‌دانیم».
اظهارات معاون اول رئیس جمهور حاکی از این است که دولت به خوبی نسبت به جایگاه مراجع عظام تقلید و نقش آنها در همراهی مردم با دولت اشراف دارد و به دنبال ایجاد رابطه‌ای دو سویه با حوزه‌های علمیه است.
در مجموع سفرهای منظم مسئولان دولتی در مدت کوتاه تصدی دولت و به خصوص سفر ظریف بعد از توافق نامه ژنو و سفر جهانگیری قبل از مرحله دوم هدف‌مندی یارانه‌ها حاکی از این است که دولت یازدهم عزم خود را جزم کرده تا پیوندی روحانی با مراجع عظام تقلید در قم برقرار کند و از نزدیک آنها را در جریان امور کشور قرار داده و نظرات آنها را در مسائل مختلف جویا شود.