همبستگی با فلسطین، بخش ویژه جایزه «کتاب سال»/ اعلام اسامی اعضای هیئت علمی
گروه ادب: دبیر علمی سی و یکمین دوره جایزه «کتاب سال» با بیان اینکه موضوع همبستگی جهانی با فلسطین، بخش ویژه این جایزه بوده است، گفت: آثار این بخش با معیارهای جایزه کتاب سال مطابقت نداشتند و از این رو بخش فلسطین برگزیده ندارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نشست خبری سی و یکمین دوره جایزه «کتاب سال» و بیست و یکمین دوره جایزه جهانی «کتاب» صبح امروز، 15 بهمن با حضور سیدعباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد، علی شجاعی‌صائین، مدیرکل اداره کتاب، محمدرضا وصفی، دبیر جایزه جهانی کتاب و نجفعلی میرزایی، مدیرعامل خانه کتاب برگزار شد.
علی شجاعی‌صائین، مدیرکل اداره کتاب و مدیرعامل سابق خانه کتاب در این نشست به درخواست خبرنگاران، اسامی اعضای هیئت علمی سی و یکمین دوره جایزه کتاب سال را اعلام کرد و گفت: در بین اعضای هیئت علمی دو نفر به عنوان عضو حقوقی و 9 نفر نیز به عنوان اعضای حقیقی حضور دارند که افراد حقوقی آن را من و محمدرضا وصفی، مدیرکل دفتر مجامع و تشکل‌های فرهنگی وزارت ارشاد تشکیل می‌دهیم.
وی افزود: اسامی 9 نفر از اعضای حقیقی این هیئت نیز شامل محمدباقر لاریجانی، حجت‌الاسلام محمدعلی مهدوی‌راد، حجت‌الاسلام رسول جعفریان، جبه‌دار، مطهرنیا، منوچهر اکبری، کامران فانی، مختاری و جواد محقق است.
شجاعی‌صائین در ادامه اظهار کرد: روالی که طی سالیان گذشته انجام می‌شد این بود که داوران به دبیر علمی جایزه کتاب سال پیشنهاد می‌شدند و تصویب آن نیز برعهده اعضای هیئت علمی بود، اما امسال چون معرفی اعضای هیئت علمی با تأخیر انجام شد، از این رو داوری آثار زودتر از معرفی هیئت علمی آغاز و تأیید اجمالی آن از هیئت علمی گرفته شد، اما باید صلاحیت داوران در همه گروه‌ها که شامل بیش از 65 گروه است به تأیید هیئت علمی جایزه کتاب سال برسند.
هیئت علمی بر اصلاح آئین‌نامه وحدت نظر دارند
نجفقلی حبیبی، دبیر علمی سی و یکمین دوره جایزه کتاب سال در ادامه این نشست با بیان اینکه تجربه طولانی سبب شده تا توقع از این جایزه افزایش یابد، افزود: به تبع این امر، کیفیت و کمیت کتاب‌ها نیز افزایش یافته و داوران بر مبنای همین تصور، سعی کرده‌اند تا براساس معیارهای داوری جایزه کتاب سال، آثار را داوری کنند.
وی با اشاره به کتاب‌های برگزیده در بخش‌های گوناگون این جایزه اظهار کرد: آثار برگزیده امسال در گروه‌های فلسفه اسلامی، زیست‌شناسی و علوم پزشکی است و گروه‌های فلسفه غرب، کلیات اسلام و حدیث، آمار، علوم سیاسی، زبان فارسی، زبان باستانی، هنرهای نمایشی، نقد ادبی، متون قدیم، تاریخ، داستان و ترجمه کودک و نوجوان از جمله گروه‌هایی هستند که در آنها آثار شایسته تقدیر وجود دارد.
حبیبی با اشاره به رشد تألیفات نسبت به سال‌های گذشته گفت: با توجه به جمعیت تحصیل کرده در کشور، توقع جامعه از اندیشمندان و نویسندگان بالا رفته و امیدواریم در سال‌های آینده آثار برگزیده و شایسته تقدیر بیشتری را داشته باشیم.
وی در ادامه تغییر آئین‌نامه جایزه کتاب سال را مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: همه داوران و اساتید بر این موضوع وحدت نظر دارند که آئین‌نامه جایزه کتاب سال مورد بررسی و اصلاح قرار گیرد و مواردی را به آن اضافه یا از آن کم کنیم و این امر بر رشد کتاب مؤثر خواهد بود؛ چرا که بسیاری از کتاب‌ها بر اساس رویه کتابسازی چاپ می‌شوند که این کار ارزشمند نیست، از این رو اعلام معیارها برای جامعه نویسندگان ضروری است تا آنها براساس همین معیارها قلم بزنند.
کتاب خوبی در بخش همبستگی با فلسطین وجود نداشت
دبیر علمی جایزه کتاب سال بیان کرد: بخشی از این موضوع به ناشران هم مربوط می‌شود؛ چرا که در معیار انتخاب آثار، توجه به صفحه‌بندی، صفحه‌آرایی، صحافی و .... وجود دارد، همچنین آئین‌نامه نگارش هم در بیشتر موارد مورد توجه ناشران است و باید آن را مورد دقت قرار دهند.
وی در پاسخ به سؤال خبرنگار ایکنا در رابطه با بخش ویژه جایزه کتاب سال گفت: اخیراً پیشنهادهایی مبنی بر گنجاندن بخش ویژه در جایزه کتاب سال مطرح شده بود که چون سال 2014، سال همبستگی جهانی با ملت فلسطین است، از این رو بخش ویژه به این موضوع اختصاص یافت و کتاب‌های این حوزه مورد بررسی قرار گرفت.
حبیبی افزود: چون داوری‌ها انجام شده بود، قرار شد آثاری که حدود شش سال گذشته در رابطه با این موضوع منتشر شده بودند، مورد داوری قرار گیرند که البته آثار در این زمینه بررسی شدند، اما کتاب‌های موجود چندان با معیارهای این جایزه همخوانی نداشتند.
وی با بیان اینکه قصد داریم در نمایشگاه کتاب سال آینده فضای مناسبی برای این بخش ایجاد کنیم، بیان کرد: همه دنیا می‌دانند که ملت ما همبستگی عمیقی با ملت فلسطین دارد و این موضوع قابل انکار نیست و علاقه جمهوری اسلامی ایران به فلسطین امر آشکاری است؛ از سوی دیگر معیارهای داوری کتاب برای ما اهمیت ویژه‌ای دارد، از این رو نمی‌توانستیم معیارهای کتاب را از دست دهیم.
حبیبی تصریح کرد: به همین دلیل کتاب خوبی در این بخش وجود نداشت که از آن تقدیر شود و از نویسندگان انتظار می‌رود به این موضوع توجه کرده و بتوانند آثار خوبی در این زمینه خلق کنند.
50 درصد ترکیب اعضای داوری جایزه کتاب سال تغییر یافته‌اند
وی در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره تغییر داوران گفت: در باب داوری‌ها تلاش شد، نگاه جدیدی در حوزه علوم انسانی رخ دهد و نزدیک به 50 درصد داوران را تغییر دادیم، همچنین در حوزه شعر و ادبیات نیز با تغییر نگاه در این حوزه به نتیجه مطلوبی نرسیدیم و داوران هیچ اثری را در این حوزه به عنوان برگزیده معرفی نکردند.
حبیبی ادامه داد: بیشتر این افراد، استاد دانشگاه و از افراد فرهیخته هستند، از این رو هیچ گونه ملاحظه سیاسی یا ویژگی‌های فرهنگی و سیاسی در انتخاب آنها وجود نداشته و معیار بررسی آثار نیز فقط معیار علمی بوده است.
وی در رابطه با اعلام اسامی اعضای هیئت علمی گفت: داوران و اعضای هیئت علمی راضی به معرفی اسامی خود نیستند، از سوی دیگر ممکن است با اعلام اسامی آنها، تحت تأثیر و فشارهای اجتماعی قرار گرفته و نتوانند به وظایف خود به درستی عمل کنند، از این رو مهمتر از این، اعلام معیارهای انتخاب کتاب و ایرادها و مشکلات آثار است که سبب شده از گردونه داوری‌ها خارج شود.
خبرنگاران با نقد علمی، هیئت‌های داوری را به چالش بکشند
نجفعلی میرزایی، مدیرعامل جدید خانه کتاب نیز در همین راستا افزود: خبرنگاران باید به جای مطالبه اسامی داوران، بگویند که به عنوان مثال، یک کتاب با معیارها همخوانی داشته یا خیر و چرا انتخاب نشده و توقع ما از اصحاب رسانه این است که هیئت‌های داوران را با حرکت دادن جریان نقد علمی، به چالش بکشند.
