حضرت فاطمه معصومه(س) در روز اول ذیقعده سال 173 هجری، در شهر مدینه چشم به جهان گشود. این بانوی بزرگوار، از همان آغاز، در محیطی پرورش یافت که پدر و مادر و فرزندان، همه به فضائل اخلاقی آراسته بودند.
عبادت و زهد، پارسایی و تقوا، راستگویی و بردباری، استقامت در برابر ناملایمات، بخشندگی و پاکدامنی و نیز یاد خدا، از صفات برجسته این خاندان پاکسیرت و نیکوسرشت به شمار میرفت. پدران این خاندان، همه برگزیدگان و پیشوایان هدایت، گوهرهای تابناک امامت و سکان داران کشتی انسانیت بودند.
در شرافت نسب حضرت معصومه(س) همین بس که ایشان دختر امام، خواهر امام و عمه امام هستند و همگی این ائمه به علاوه امام باقر و امام صادق(ع) در جلالت شأن ایشان، روایت دارند. آن حضرت از معدود امام زادگانی است که پنج معصوم در عظمت شأن او سخن گفتهاند.
با توجه به اینکه حضرت معصومه(س) در سال 201 ه.ق رحلت کردند عمر شریف حضرت حدود 28 سال بود. در میان حدود 37 فرزند حضرت کاظم(ع) فقط امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) از یک مادر، آن هم بانوی بزرگواری چون نجمه خاتون متولد شدند.
امام رضا(ع) 25 سال بزرگتر از حضرت معصومه(س) بودند زیرا آن حضرت در سال 148 ه.ق به دنیا آمدند و حضرت معصومه(س) در سال 173 ه.ق. حضرت معصومه(س) 21 سال تحت سرپرستی امام رضا(ع) بودند زیرا امام کاظم(ع) در سال 179 ه.ق به دستور هارون زندانی گشت و حضرت معصومه(س) در آن زمان شش ساله بودند و تا زمان هجرت امام رضا(ع) – سال 200 ه.ق – تحت کفالت حضرت بودند. امام رضا(ع) دو سال بعد از حضرت معصومه(س) شهید شدند.
حضرت معصومه(س) پس از ورود به قم در منزل موسی بن خزرج اقامت گزیدند. این منزل به همین دلیل از دیرزمان مورد توجه شیعیان قرار دارد و هماکنون نیز با نام «ستیه» زیارتگاه مشتاقان آن حضرت است. «ستیه» مخفف سیّده به معنای خانم است. نام دیگر این محل «بیتالنور» است که برخی به اشتباه آن را «بیت التنور» نامیدهاند. با این توجیه که ایشان در مدت اقامت در آنجا، نان میپختهاند، اما با توجه به بیماری حضرت در مدت اقامت و مهماننوازی قمیها، این توجیه پذیرفتنی نیست. این محل در خیابان انقلاب، میدان میر، ابتدای 45 متری عمار یاسر قرار دارد.
عاقبت این بانوی بزرگوار در دهم ربیعالثانی دعوت حق را لبیک گفت. پس از وفات حضرت معصومه(س) پیکر مطهر ایشان را غسل داده، کفن کردند و به محل حرم فعلی آوردند تا به خاک بسپارند. زمینی که هم اکنون مرقد مطهر حضرت معصومه(س) و صحن و سرای آن حضرت در آن جای دارد، در عصر ورود حضرت به قم به نام «باغ بابلان» خوانده میشد که از باغهای موسی بن خزرج بود.
در آنجا اشعریها سردابی حفر کردند ولی نمیدانستند چه کسی باید حضرت معصومه(س) را در قبر بگذارد. ناگاه از جانب صحرا دو نفر سوار نقابدار پیدا شدند، وقتی به نزدیک رسیدند از مرکب خود پیاده شده و بر جنازه حضرت نماز خواندند. سپس داخل سرداب شده و جنازه را دفن کردند. آنگاه بیرون آمده و رفتند و کسی نفهمید آنها چه کسی بودند. این قضیه دلالت بر کرامت و شرافت حضرت دارد.