دیگران باید رهاورد قرآن و عترت را از نظام اسلامی بیاموزند
خبرنگاران افتخاری/ امیرمحسن سلطان‌احمدی: استاد برجسته اخلاق خطاب به طلاب و دانشجویان گفت: امّت اسلامی باید نسبت به سایر اُمم هیمنه داشته باشد نه تنها همتای آنها باشند، بلکه مربّی آنها، مهیمن آنها باشند. نظام اسلامی برای همین صورت پذیرفت که شرق و غرب از این نظام بهره بگیرند رهاورد قرآن و عترت را از این نظام بیاموزند و عمل کنند.
به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی، پنجشنبه 24 بهمن‌ماه در جلسه درس اخلاق هفتگی خود که در محل نمازخانه بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء برگزار شد، در اشاره به حدیث «انی بعثت لاتمم مکارم‌الاخلاق» اظهار کرد: همان‌گونه که دین بدون ولایت تام نیست، کرامت‌های اخلاقی بدون وجود رسول گرامی اسلام(ص) به تمامیت و کمال خود نمی‌رسد.
وی ادامه داد: پیامبر(ص) فرمودند «من مبعوث شدم که کرامت‌های اخلاقی را تتمیم کنم» این خُلق یا معنای مطلق مَلکه نفسانی است که هم علم را شامل می‌شود و هم تزکیه نفوس را؛ یا اگر منظور از این خُلق همان اخلاق مصطلح است یعنی فضائل اخلاقی، این بیان نورانی حضرت به عنوان تمثیل است نه به عنوان تعیین؛ زیرا آن حضرت تشریف آوردند هم مکارم علمی، معرفتی، حقوقی، عقلی، نقلی و دیگر علوم را تتمیم کنند, اخلاقیات را هم تتمیم کنند.
آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی تأکید کرد: انبیای قبلی علوم و معارف را کامل نکردند و شبهات را به طور کامل نزدودند. وجود مبارک حضرت(ص) برای برطرف کردن هر چه که نقص داشت مبعوث شدند.
وی در ادامه افزود: اگر منظور از این خُلق، مطلق ملکه نفسانی باشد، یعنی من آمدم هم ملکات علمی را تتمیم کند، هم ملکات اخلاقی را و اگر منظور از این خُلق همان معنای متعارف معهود باشد یعنی فضائل اخلاقی، این تمثیل است نه تعیین؛ یعنی نمونه‌ای را حضرت ذکر فرمود نه اینکه من فقط برای تکمیل معارف اخلاقی آمدم کاری با علوم و معارف اعتقادی و اصول و امثال اینها ندارم.
این مرجع تقلید گفت: خدای سبحان قرآن را با سایر کتاب‌های آسمانی یکسان ندانست وقتی خدا از کتاب‌های آسمانی یاد می‌کند برای قرآن خصوصیتی قائل است وقتی انبیا را ذکر می‌کند برای وجود مبارک حضرت یک خصوصیت قائل است وقتی قرآن را ذکر می‌کند تنها به ﴿مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ﴾ اکتفا نمی‌کند بلکه می‌فرماید: ﴿وَ مُهَیْمِناً﴾ هیمنه یعنی سلطنت، یعنی سیطره، یعنی برجستگی و برتری و والایی دارد این قرآن مهیمن بر تورات و انجیل و صحف ابراهیم و زبور داود است اگر قرآن هیمنه دارد آورندهٴ قرآن هم بر انبیای دیگر هیمنه، سیطره، سلطنت و والایی دارد.
آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی با اشاره به لسان آیات و روایات که اسوه شما قرآن کریم و وجود رسول گرامی اسلام(ص) است، خاطرنشان کرد: تنها مشکل جهان، خود انسان است و خود جهان هم برای انسان خلق شده است، تعبیر قرآن کریم درباره آسمان‌ها و زمین این است که خدا آسمان و زمین را مسخّر انسان قرار داد این سفره وسیع را پهن کرد بعد مهمان دعوت کرد و انسان را آفرید.
وی تأکید کرد: این انسان به وسیله انبیای دیگر به مرحله‌ای از کمال علمی و عملی رسیدند اما به وسیله وجود مبارک خاتم(ص) به مقام هیمنه و سیطره می‌رسند. نظام و امّت اسلامی باید کاری بکنند که سایر امم، سایر ملل و نحل از آنها بهره‌های علمی و عملی ببرند.
این استاد اخلاق با اشاره به اینکه همه انبیا اسوه عالمان دین هستند، بیان کرد: اینکه گفته می‌شود «العلماء ورثة الأنبیاء» ، گرچه جمله خبریه است، ولی به داعی انشاء القا شده است. یعنی ای علما بکوشید که از انبیا ارث ببرید بکوشید که وارثان آنها باشید، بکوشید که آنچه آنها گفتند سهمی از آنها به شما برسد، بکوشید که وارث شوید.
وی به تفاوت ارث مادی و ارث معنوی اشاره کرد و گفت: در ارث مادّی اگر کسی بخواهد مالی را از مورّث ارث ببرد شرط اساسی‌اش مرگ مورّث، ولی در ارث معنوی، شرط اساسی‌اش مرگ وارث است تا وارث نمیرد چیزی از مورّث به او نمی‌رسد منتها در میراث مال، مرگ مادی مورّث مطرح است در میراث علم و کمال، مرگ معنوی وارث مطرح است.
استاد عالی حوزه علمیه قم اظهار کرد: اگر کسی غرور و خودخواهی خود را از پا دربیاورد و منیت خود و هوس خود را محو کند و بخل خود را که از کنار گوشه ذهن فشار می‌آورد و از درون ما آماده حمله است بیرون کند و از بین ببرد، به حیات طیب می‌رسد.
آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی، در بخشی دیگر با بیان این مطلب که به ما گفته شده «لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه» ادامه داد: مخاطب اوّلی و اصلی این کلام همین حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها هستند مخصوصاً حوزه‌های علمیه که با علوم کار دارند.
استاد برجسته حوزه علمیه درادامه سخنان خود متذکر شد: حضرت علی(ع) در بیان نورانی خود به کمیل درباره احتیاط فرمودند که برادران شناسنامه‌ای زیادی داریم، ولی انسان یک برادر بیش‌تر ندارد و آن دین است و احتیاط کن. می‌گویند فلان شخص محتاط است، یعنی وقتی زحمت کشید باغی درست کرد و درختی کاشت، برای صیانت، دور این باغ را حائل و دیوار می‌کشد. آدم محتاط آدمی است که دین را مثل شجره پرثمر بداند، دور این دین را دیوار بکشد تا هر کسی نتواند بیاید از میوه‌های دین او استفاده کند.
وی تأکید کرد: به ما گفته‌اند اولوالبقیه نیز یکی دیگر از القاب قابل دسترسی برای انسان‌هاست. یکی از القاب نورانی امام زمان(عج) بقیةالله است. عنوان بقیةالله نظیر اسماء الحسنی است و توقیفی نیست. هر انسانی که در اثر عنایت الهی از وجه‌اللهی برخوردار باشد بقیةالله است، منتهی بعضی در درجه یک و دو و برخی در درجه صد هستند. وجود بقیةالله در قله و درجه صد است، اما عالمان دین در درجه یک و دو و سه هستند.
