سیاه‌نمایی افراطی در فیلم‌های این دوره از جشنواره فجر مشهود بود
گروه هنر: کارشناس سینما درباره فیلم‌های جشنواره فجر گفت: در این دوره از جشنواره کاملاً مشخص بود که قرار است نگاه به آن سوی مرزها باشد؛ آنچه بیش از همه به چشم آمد، فیلم‌های سیاه‌نمایی بود که از منظر افراطی نمایش داده شد.
به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا)، مجید شاه‌حسینی استاد دانشگاه و کارشناس سینما در دهمین شب از محفل سینمای انقلاب که به بررسی آثار سی و دومین جشنواره فیلم فجر می‌پرداخت، اظهار کرد: انتظار ما این بود که در جشنواره امسال فیلم‌های متفاوتی ببنیم، زیرا این خاصیت سال‌های کبیسه سینمایی است، هر زمانی که مدیران جدید در رتبه‌های متفاوت مستقر می‌شوند شاهد شکل جدیدی در سینما هستیم، اما میزان تغییرات در این جشنواره بیش از انتظار بود، مخاطبان جشنواره فیلم فجر چه کسانی هستند؟ معمولاً سینمادوستانی که با زحمت بلیط تهیه می‌کنند تا فیلم‌های فجر را ببینند. از بین این تعداد تمرکز اصلی به سالن مطبوعات بود و قرار بود نظر اصحاب رسانه مهم باشد و آنچه که مغفول می‌‌ماند نظر مردم است، مردمی که دغدغه‌ای فراتر از سینما دارند و دغدغه آنها رکن اصلی فرهنگ است.
وی ادامه داد: در جشنواره امسال یک نکته واضح وجود داشت؛ فیلم‌هایی که به ماجرای فتنه ۸۸ پرداخته و توجهی متفاوت به فتنه‌گران داشت و همه حواس‌ها معطوف همین چند فیلم شد، اما اتفاقی که افتاد این بود که آن چنان نگاه‌ها مجذوب این فیلم‌ها شد که برای مخاطبان مهم بود که آیا این‌ها جایزه می‌گیرند یا خیر، در ضمن از افتتاحیه جشنواره به نظر می‌رسید که یک اقبال عجیبی به مفهوم فیلمفارسی صورت خواهد گرفت که بیشتر تولیدات سینمای قدیم به این نام یاد می‌شد و این که در افتتاحیه جشنواره فیلم فجر نشانه‌هایی دیدیم که در آن فیلمفارسی را تجلیل کردند که این موضوع جای تفکر داشت.
فیلمسازان جشنواره سی‌دوم قصد خیر نداشتند
شاه حسینی عنوان کرد: نکته حائز اهمیت در این بحث این است که نقد اجتماعی در سینما بحث تخصصی می‌طلبد. امسال به وضوح دیدیم که در برخی از فیلم‌ها، فیلمساز قصد خیر نداشت و به نتیجه درستی هم نرسید، البته هستند کسانی که می‌گویند وظیفه ما نشان دادن است که این جمله کلیدی است که اگر می‌خواهیم جامعه خوب باشد باید همه چیز را روی پرده سینما نشان بدهیم، عده‌ای سینما را بخش پاتولوژی فرض کرده‌اند که فقط تلخی را نشان می‌دهند اگر فیلمسازان از سوز آمده‌اند و فیلم ساخته‌اند چرا عزیزان در مصاحبه‌های مطبوعاتی خود می‌گفتند که حال ما خوب است؟
این کارشناس سینما تاکید کرد: در جشنواره این دوره کاملاً مشخص بود که قرار است نگاه به آن سوی مرزها باشد، آیا امسال فیلم خوب نداشتیم؟ آنچه که بیش از همه به چشم آمد فیلم‌های سیاه‌نمایی بود که از منظر افراطی نمایش داده شد. این رفتار کودک صفتانه در برخی از اصحاب سینما دیده شد. یعنی حریمی شکسته شد که در سال‌های قبل شاهد آن نبودیم. پدیده زنان خیابانی در فیلم‌های امسال از نکات قابل توجه جشنواره امسال بود، اگر سینمای خود را در یک جامعه دینی می‌بینید باید به عقاید مردم احترام بگذارید. این چه شأنی است که این موارد را نشان می‌دهیم؟ سینماگران با طرح این موضوعات که سابقه آن به سال‌های پیش از انقلاب برمی‌گردد می‌گویند که اگر دین را برگزیدید سنت مردسالاری نصیب شما می‌شود.
شیوع مردسالاری سنتی در جشنواره فجر
وی در بخش دیگری از سخنان خود به نگاه سینماگران به مردان در جشنواره اشاره کرده و گفت: در فیلم‌های امسال جشنواره به وفور مردان سنتی دیدیم در مقابل افرادی که زن سالار بودند و مراجع‌شان اباهی‌گری بود و تشخیص این موضوع برای کسانی که این فیلم‌ها را دیدند مشکل نیست. این روال همچنان بر پرده سینماهای ما ادامه دارد و جا دارد تا بیندیشیم تا مسئولان فکری کنند. ما امروز سینمای دینی را روی صندلی متهم می‌نشانیم و کسی نمی‌گوید که اگر این موضوعات را به خانواده خود فیلمساز نسبت دهد آیا او را برآشفته نمی‌کند؟
مدیرعامل سابق بنیاد سینمایی فارابی درباره چهره‌نگاری از امام‌زادگان هم بیان کرد: نشان دادن چهره امام‌زادگان امری نبوده که بگویند این به ذهن کسی دیگر نرسیده است و چندین بار در مصاحبه‌های خود بگویند که من عزم کردم تا چهره ائمه معصوم را نشان دهم. نشان دادن چهره‌های مقدس روی پرده سینما می‌تواند منع عرفی هم داشته باشد و این طبیعی است که بازیگر یک شخصیت اصلی دارد و در نقشی که در فیلم وجود دارد شخصیت دیگری پیدا می‌کند. اینکه بعد از آن نقش در چه نقشی می‌خواهد ظاهر شود نکته مهمی است. در ضمن به این سادگی نیست که مرزهایی را بشکنیم و بگوییم که کاری است که اتفاق افتاده است، فیلم‌های جشنواره هنوز به درستی توسط عموم جامعه دریافت نشده است و قلیل هستند مخاطبانی که همه فیلم‌های جشنواره را دیده باشند.
این کارشناس سینما درباره نقش مسئولان گفت: مدیران سینمایی باید دقت کنند که وظیفه آنها صرفاً راضی نگه داشتن معاش سینما نیست، آنها مدیران فرهنگی جامعه هستند و اخلاق جامعه رحیل اخلاق آنهاست. نمی‌شود به قیمت تکریم سینماگر مردم، باورهای آنها، نظام جمهوری اسلامی و انقلاب را تحقیر کرد. اگر به همین شیوه جلو برویم و مردم حس کنند که به اعتقادات آنها روی پرده سینما بی‌احترامی شده شکست می‌خوریم.
شاه‌حسینی درباره نقاط مثبت جشنواره سی و دوم هم چنین توضیح داد: جشنواره نکات مثبتی هم داشت و آن حضور بعضی فیلم‌هایی بود که به نظر می‌رسید مدیریتی در آنها صورت گرفته و این فیلم‌ها قاعدتاً فیلم‌هایی هستند که فضای جامعه را تغییر دادند، وضعیت موجود آنقدر امیدوارکننده بود که این فیلم‌ها بدرخشند و اینکه رأی مردم به این فیلم‌ها تعلق گرفت باید مورد توجه مسئولان قرار بگیرد. نکته دیگر اینکه جشنواره فیلم فجر مخاطب خاص دارد مخاطب خاصی که برخی سینماگران فکر می‌کردند باید از فیلم‌های حامی فتنه خوش‌شان بیاید و اینکه این فیلم‌ها مورد توجه قرار نمی‌گیرد آن عزیزان باید تأمل بفرمایند. مردم را چه فرض کرده‌اید؟ اینکه مخاطب خاص هم فیلمش فیلمی نبود که شما انتخاب کرده‌اید. با این توضیح باید از این به بعد دقت بیشتری در سلایق مردم کنیم، هنوز مرز میان فیلم‌های واقعی دفاع مقدس و فیلم‌های ضد جنگ تقلیدی از کشورهای دیگر هنوز شناخته نشده است و این فیلم‌های ضد جنگ با بودجه سینمای دفاع مقدس ساخته می‌شود که در حد سینمای دفاع مقدس نیست.
دبیر بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر در پایان اظهار کرد: بیشتر جوایز در این جشنواره به تکنسین‌ها تعلق می‌گیرد باید بسیار دقت کنیم که جایزه ویژه را غلط به کسی ندهیم، دقت بیشتری کنیم که مضمون فیلم‌ها چقدر به فضای جامعه جمهوری اسلامی ایران توجه دارد، در پایان امیدوارم در جشنواره سال بعد تعداد بیشتری طبقات جامعه را در فیلم‌ها شاهد باشیم.
