نقد خیرخواهانه، کیفیت‌بخشی را به دنبال دارد

محمد خواجوی، رئیس سابق سازمان دارالقرآن‌الکریم در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در مورد نقد سازنده و تأثیر آن بر فضای فرهنگی و روابط اجتماعی و توجه قرآن به نقد، بیان کرد: در ارتباط با نقد، پیشنهاد و اندرز، خداوند می‌فرماید «هر وقت دیگران را می‌خوانید باید دقت کنید که نوع خواندن و نوع نگاه شما چگونه است.» در قرآن مواردی درباره اینکه هدف شما چه باشد و روکش و قالب بیان شما به چه شکلی باید باشد بیان شده است.
وی با تأکید مجدد بر اینکه در نقد باید هدف انسان خیرخواهانه باشد، گفت: در نقدی که صورت می‌گیرد باید نگاه خدایی وجود داشته باشد، یعنی در هر چیزی صلاح، کیفیت‌بخشی در کار و توسعه و تعمیق در نظر گرفته شود. ضمن اینکه کسی که می‌خواهد نقد کند باید این نقد را براساس یک استدلال محکم و یک برهان انجام دهد.
خواجوی اظهار کرد: روکش نقد باید زیبا و مؤدبانه باشد، نقد باید به گونه‌ای باشد که نه تنها طرف مقابل به راحتی به خیرخواهانه بودن آن پی ببرد بلکه مخاطب نیز به این برداشت برسد. البته کسی که از او انتقاد شده نیز باید استماع، یعنی خوب گوش دادن را رعایت کند تا بتواند آنچه را که ناقد می‌گوید و نقد می‌کند متوجه شود.
وی با اشاره به اینکه نقدی که صورت می‌گیرد باید بر پایه انصاف و مستدل باشد، تصریح کرد: فردی که می‌خواهد نقد کند باید تقوا را در نقد خود راعایت کند و نشان تقوا در کلمات ناقد به وضوح دیده شود. کسی که می‌خواهد نقد کند باید با افراد قشنگ صحبت کند، زیبا حرف بزند با اینکه این موارد دارای عمومیت است و باید آن را در هر جا رعایت کرد اما اگر در نقد نیز مورد استفاده قرار گیرد اثرگذارتر خواهد بود.
رئیس سابق سازمان دارالقرآن‌الکریم عنوان کرد: وقتی می‌خواهیم نهاد و یا دستگاهی را نقد کنیم، باید قول‌مان قول احسن، زیبا و مؤدبانه باشد، حضرت امام خمینی(ره) در این زمینه فرموده‌اند؛ «دوستدارترین من برای من کسی است که عیوب من را به من اهداء بکند، این بهترین دوست من است».
وی در مورد موانعی که باعث می‌شود نقد کارکرد خود را از دست بدهد نیز گفت: اگر کسی که نقد می‌شود با یک نگاه به خصوص به ناقد بنگرد و نگاه خوبی به آن نداشته باشد و از جبهه دشمنی به آن بنگرد مطمئناً نقد هر چقدر هم دلسوزانه باشد کارکردی نخواهد داشت. اگر با این نگاه باشد قطعاً نقد پذیرفته نمی‌شود و به اصطلاح این مانع نقد می‌شود.
خواجوی در پایان در مورد راهکارهایی که باعث می‌شود نقد از سوی سازمان‌ها و نهادها پذیرفته شود، گفت:  سازمان یک مجموعه جمعی است و به نظر من بیشتر روابط عمومی‌های سازمان‌ها باید بر روی نقد و پذیرش آن تمرکز کنند.