نقدپذیری به‌عنوان فرهنگ باب شود/ رسانه‌ها، کارشناسان قرآن را پای میز مذاکره بیاورند
گروه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد: موانع نقد در جامعه قرآنی، هم می‌تواند فردی و هم اجتماعی باشد، آنچه مسلم است، این که نقدپذیری باید به‌عنوان فرهنگ باب شود و رسانه‌ها می‌توانند با طرح سؤال، کارشناسان قرآن را پای میز مذاکره بیاورند.
حجت‌الاسلام محمدصادق حق‌شناس، مدیرعامل مؤسسه قرآن‌پژوهان تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در رابطه با موضوع نقد در جامعه قرآنی، گفت: نقد می‌تواند یک موعظه، امر به معروف و نهی از منکر و یا یک تذکر را شامل شود که راجع به تمامی این موارد، آیات متعددی در قرآن کریم آمده است.
وی اظهار کرد: زمانی که افراد از مسیر خارج می‌شوند، مصداق نهی از منکر است و آنجایی که می‌خواهیم افراد را وارد مسیر خاص کنیم، امر به معروف است؛ در جایی که می‌خواهیم مسأله‌ای که فراموش شده را گوشزد کنیم، مصداق تذکر است و در رابطه با هر یک از موارد در قرآن، آیات فراوانی آمده است که قاعدتاً بحث مفصلی را شامل می‌شود.
کبرو خودپسندی، موانع فردی تحقق بهره‌مندی از فضای نقد در جامعه قرآنی
این حافظ کل قرآن در رابطه با موانع تحقق بهره‌مندی از فضای نقد در جامعه قرآنی، عنوان کرد: این موانع هم می‌تواند فردی باشد و هم اجتماعی، موانع فردی شامل کبر، منیت، خودپسندی و خودبزرگ‌بینی است که بحث نقدپذیری را با مانع مواجه می‌کند و از نظر اجتماعی نیز این موضوع مطرح است که نقدپذیری به عنوان فرهنگ باب نشده باشد.
رفع مشکلات جامعه قرآنی با نقد سازنده
وی درباره این که آسیب‌ها، نقاط تاریک و ضعف فعالیت‌های قرآنی با پنهان‌سازی حل می‌شوند یا با طرح مسأله، بیان کرد: قاعدتاً با پنهان‌کاری هیچ مسأله‌ای حل نمی‌شود و باید با نقد سازنده، مشکلات برطرف شود.
حجت‌الاسلام حق‌شناس افزود: باید با فضاسازی، مقداری باب برخی از مسائل باز شود، این موضوع خیلی مهم است و ایجاد زمینه‌های لازم برای این کار اهمیت دارد.
وی تصریح کرد: متأسفانه جامعه ما آن طور که باید نقدپذیر نیست و باب خیلی از مسائل به‌خاطر رعایت بعضی از مصالح بسته می‌شود و خیلی از موارد، اجازه نقد و بررسی آشکار ندارد، به این ترتیب جامعه خیلی متضرر شده است.
اهمیت آموزش زبان عربی به‌عنوان زبان قرآنی
حجت‌الاسلام حق‌شناس بیان کرد: باید مصداقی با این قضیه برخورد کنیم که البته این‌گونه بیشتر نتیجه می‌دهد، به‌عنوان مثال در بحث‌های آموزشی، ایران تنها کشوری است که در قانون اساسی‌اش، بحث آموزش زبان عربی را به‌عنوان زبان قرآنی آورده است و این به این معنی است که اگر آموزش و پرورش حتی بخواهد درس قرآن را حذف کند، می‌تواند، اما درس عربی را نمی‌توان حذف کرد، چون جزء قانون اساسی آمده است.
وی اظهار کرد: البته به درس عربی برای این موضوع پرداخته شده است که افراد، ترجمه قرآن را بیاموزند، اما متأسفانه پس از این همه مدت، افراد بسیاری در کلاس‌های آموزش عربی شرکت می‌کنند، اما هیچکدام ترجمه قرآن را فرا نمی‌گیرند در حالیکه این مسیر خیلی راحت‌تر بود اما چون این فعالیت‌ها نقد نشد، پس از حداقل سه دوره کامل آموزش عربی، هیچکدام دانش کافی در این زمینه ندارند کافی بود که یک بررسی اجمالی صورت پذیرد تا مشخص شود، آسیب از کجاست.
ارتقای سطح دانش قرآنی در مدارس
مدیرعامل مؤسسه قرآن‌پژوهان تهران با اشاره به این که متأسفانه این فرصت‌ها را از دست داده‌ایم، عنوان کرد: راجع به برنامه‌های دیگر قرآنی نیز به همین ترتیب است، یعنی افراد از دالان 12 ساله آموزش و پرورش عبور می‌کنند، اما اکثراً با روخوانی و روانخوانی قرآن آشنا نیستند در حالیکه حدوداً دو هزار ساعت از وقت دانش‌آموزان حداقل از اول راهنمایی تا پایان دبیرستان برای همین سه تا چهار درس صرف می‌شود که با محوریت قرآن برگزار می‌شود و شامل عربی، دینی، قرآن، کلاس‌ها پرورشی، صبحگاه و مسابقات قرآن و غیره است و این اصلاً وقت کمی نیست، تمامی این موارد به این دلیل است که متأسفانه فضای نقد وجود نداشته است.
مؤلف کتاب واژه‌های آسمانی در رابطه با نقش رسانه در قبال وجود مسائل و مشکلات بخش‌های مختلف قرآنی، تصریح کرد: رسانه‌ها می‌توانند نقشی در حد معجزه داشته باشند، به شرطی که رسانه دستش باز باشد، یعنی وقتی که مشکلات جدی در عرصه فعالیت‌های قرآنی وجود دارد، تنها جایی که به صورت جدی‌تر می‌تواند مسأله و سؤال ایجاد کند و برای سؤالش دنبال جواب از کارشناسان باشد، آنها را پای میز مذاکره و مناظره بیاورد، همچنین از بین این جلسات راهکارها را پیدا کند، همین رسانه‌ها هستند، البته شروطی دارد که یکی از شروط آن نیز این است که رسانه‌ها با یک دید باز به موضوعات نگاه کنند.
