رسانه‌ها از تبدیل فضای انتقاد به انتقام بپرهیزند
گروه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد: رئیس هیئت مدیره مؤسسه نورالثقلین قم با اشاره به نقش رسانه‌های در ایجاد فضای سالم انتقادی گفت: در جوامع کلان، رسانه‌ها نقش پزشک مهربان را ایفا می‌کنند که باید دقت هرچه تمام را جهت عیب‌یابی مؤسسات قرآنی داشته و فضای انتقاد را به انتقام تبدیل نکنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حاج‌ابوالقاسم، حافظ بین‌المللی قرآن کریم در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به ضرورت نقد در جامعه قرآنی مطرح کرد: قرآن کریم به مقوله نقد تأکید بسیاری کرده است که هیچ کسی نباید خودش را از آن عیوب مبرا بداند و از خودش تعریف و تمجید کند.
رئیس هیئت مدیره مؤسسه نورالثقلین استان قم به آیه 49 سوره نساء اشاره کرد و افزود: پروردگار جهانیان در آیه 49 سوره نساء می‌فرمایند؛ «أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ یُزَکُّونَ أَنفُسَهُمْ بَلِ اللّهُ یُزَکِّی مَن یَشَاءُ وَلاَ یُظْلَمُونَ فَتِیلًا؛ آیا به کسانى که خویشتن را پاک می‌شمارند [چنین نیست] بلکه خداست که هر که را بخواهد پاک می‌گرداند و به قدر نخ روى هسته خرمایى ستم نمی‌بینند»؛ خداوند با این عبارت به کسانی اشاره کرده که خودشان را از عیوب مبّرا می‌دانند و تصور دارند واجد خوبی‌ها و فاقد همه عیب‌ها و بدی‌ها هستند.
وی در رابطه با رهنمود قرآن در حوزه نقد سازنده و اصلاح فضای فرهنگی و قرآنی در روابط اجتماعی اظهار کرد: طبیعتاً اگر کسی دچار کبر و غرور کاذب شود، هیچ‌گونه انتقادی را از دیگران نمی‌پذیرد و هرگونه انتقادی را یا حمل بر توهین و حسادت می‌داند و یا نشینده خواهد گرفت.
عضو هیئت علمی مرکز جامع علوم اسلامی با تأکید بر ضرورت حل معضلات فرهنگی در روابط اجتماعی عنوان کرد: اگر بپذیریم معصوم(ع) نیستم، طبیعتاً نفس می‌تواند راهکار بسیار خوبی برای حل معضلات فرهنگی در روابط اجتماعی باشد؛ ناگفته نماند این مهم می‌تواند در عملکرد و رفتار افراد تأثیرگذار باشد.
اشاره قرآن به فخرفروشی/ خداوند خودپسندان را دوست نمی‌دارد
این استاد دانشگاه از جمله موانع تحقق بهره‌مندی از فضای نقد در جامعه قرآنی را غرور کاذب عنوان کرد و افزود: کسی که خودش را از دیگران برتر می‌بیند، چنین کسی هیچگاه حاضر به پذیرش نقد کسی نخواهد شد و خودش را برتر می‌بیند؛ خداوند در رابطه با فخرفروشی در آیه 18 سوره لقمان می‌فرماید: «... إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ»، «و از مردم رخ برمتاب و در زمین خرامان راه مرو که خدا خودپسند لافزن را دوست نمی‌دارد».
وی با اشاره به پذیرش نقدهای سازنده توسط جامعه قرآنی و حتی نهادهای قرآنی عنوان کرد: انسان مؤمن کسی است که همواره خودش را در معرض نقد و آسیب‌شناسی قرار می‌دهد؛ از منظر قرآن، یکی از مهم‌ترین عوامل خودداری اشخاص از نقد شدن، دچار اوهام بودن آنان است.
حجت‌الاسلام حاج‌ابوالقاسم در رابطه با اینکه آیا نقاط تاریک و ضعف فعالیت‌های قرآنی با پنهان‌سازی حل می‌شوند یا نه، افزود: طبیعتاً اگر مشکلاتی در معرض انتقاد دیگران قرار گیرد، بالطبع نهادهای قرآنی یا جامعه قرآنی با آگاهی از اشکالاتشان در جهت زدودن نواقص حرکت می‌کنند و به رشد کارشان کمک خواهد کرد.
این حافظ بین‌المللی قرآن کریم در ادامه بیان کرد: بی جهت نیست که برخی از ائمه(ع) می‌فرمایند؛ «اگر کسی عیوب من را بیند و نادید بگیرد، به من خیانت کرده»؛ در واقع گاهی اوقات با رفتار بدمان زمینه خیانت دیگران را فراهم می‌کنیم، بنابراین اگر عیوب انسان گفته شود بالطبع در جهت اصلاح کردن خود حرکت می‌کند.
شکل‌گیری روابط اجتماعی به‌صورت کلان
عضو هیئت علمی مرکز جامع علوم اسلامی در رابطه با نقش رسانه در قبال وجود مسائل و مشکلات بخش‌های مختلف قرآنی تأکید کرد: در جامعه‌ای که روابط اجتماعی به‌صورت کلان شکل می‌گیرد، هر عنصری باید در مقام ایفای نقش خود بیشترین تلاش را داشته باشد.
وی با اشاره به تلاش انسان‌ها جهت مقابله با کبر و غرور گفت: در جوامع کلان، رسانه‌ها نقش پزشک مهربان را ایفا می‌کنند که باید دقت هرچه تمام را جهت عیب‌یابی مراکز و مؤسسات قرآنی داشته باشند؛ لذا نباید فضای انتقاد را به انتقام تبدیل کنیم.
بررسی معضلات بخش‌های مختلف قرآنی توسط رسانه
حجت‌الاسلام حاج‌ابوالقاسم به لزوم ایفای نقش رسانه جهت بررسی معضلات بخش‌های مختلف قرآنی اشاره کرد و افزود: رسانه‌ها باید با بازگو کردن عیوب و شناسایی نقاط ضعف مراکز قرآنی و یا جامعه قرآنی به صاحبان فعالیت‌هانی قرآنی، اصلاح این جریانان را محقق سازند.
وی در پایان یادآور شد: بنابراین نقش رسانه در شناسایی نقاط ضعف مراکز و فعالیت‌های قرآنی و از همه مهم‌تر صاحب‌نظران این عرصه مؤثر است کما اینکه رسانه‌ها باید به وظایف خود عمل کنند که تدبیر لازم برای برطرف کردن عیوب نام برده می‌شود.
