آغاز تدوین دانشنامه فرهنگ در کتابخانه ملی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نشست خبری سازمان اسناد و کتابخانه ملی پیش از ظهر امروز، 31 فروردین با حضور سیدرضا صالحی‌امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، فریبرز خسروی، معاون پژوهشی و فناوری، غلامرضا امیرخانی، معاون کتابخانه ملی و غلامرضا عزیزی، معاون اسناد برگزار شد.

صالحی‌امیری در این نشست با اشاره به نامگذاری سال جدید به نام اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی گفت: مسئولان با توجه به فرمایشات رهبر معظم انقلاب وظیفه دارند در راستای سرمایه‌گذاری، ارتقای فضیلت و مبانی فرهنگ در کشور تلاش کنند؛ چرا که فرهنگ بن‌مایه فضیلت‌ها و چشمه جوشانی است که همه انسان‌های تشنه از آن سیراب می‌شوند.

وی با بیان اینکه نمی‌توان جامعه را بدون فرهنگ اداره کرد، افزود: اگر در جامعه‌ای از آسیب‌های اجتماعی و ناملایمات سخن می‌گوییم، ناشی از فقر فرهنگی است و اگر از تقلب و فساد اقتصادی سخن گفته می‌شود، ناشی از خلل فرهنگی در جامعه است؛ جامعه‌ای که اخلاقی باشد همه ابعاد آن تصویر زیبایی خواهد داشت و در غیر این صورت دچار چالش خواهد شد.

صالحی‌امیری با اشاره به آغاز فعالیت‌های سازمان در سال جدید گفت: نخستین سیاست و راهبرد ما تبدیل سازمان به سازمانی فعال، کارآمد و پویاست و برای اینکه استراتژی به منصه ظهور برسد، اقداماتی را آغاز کرده‌ایم و اولین اقدام در این راستا تشکیل شورای راهبردی برای استفاده از خرد جمعی و ظرفیت نخبگان و فرهیختگان برای رسیدن به اهداف متعالی سازمان است.

برگزاری نشست‌های آزاداندیشی در کتابخانه ملی

وی تبدیل شدن سازمان به اندیشگاه فرهنگی را مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: سخنان فراوانی درباره کرسی‌های آزاداندیشی شده، اما به فرمایش رهبر معظم انقلاب پاسخی داده نشده است؛ از این رو در این زمینه تلاش می‌شود تا نشست‌های متعدد فرهنگی در حوزه‌های گوناگون برگزار شود.

صالحی‌امیری با اشاره به تدوین دانشنامه فرهنگ بیان کرد: برنامه‌های اولیه در این زمینه آغاز شده و برنامه‌ای نیز برای تدوین دانشنامه اسناد در حال انجام است و همچنین راه‌اندازی پژوهشگاه اسناد ایران‌شناسی، اسلام‌شناسی و کتابشناسی در دست اقدام است و منشاء اثر فکری و فرهنگی در جامعه خواهد بود.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ادامه داد: گسترش تولیدات علمی، پژوهشی و تاریخی نیز جزء سیاست‌های سازمان در سال جدید است. به نحوی که در فاصله کوتاهی آثار آن را درخواهید یافت، از جمله توجه جدی به تاریخ شفاهی، نسخ خطی، کتابشناسی، جمع‌آوری کتب و نسخ خطی به عنوان میراث فرهنگی جامعه، تلاش برای اجماع اسناد در این مرکز و پویاسازی مجموعه ظرفیت‌های نهفته در این سازمان است.

رسالت اصلی سازمان اسناد، تداوم همکاری با آرشیوهای ملی دنیاست

در ادامه این نشست، صالحی‌امیری در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره فعالیت کتابخانه دیجیتال کودکان و نوجوانان گفت: از ابتدای بنای این کتابخانه، مصطفی رحماندوست فعالیت خود را آغاز کرد و بیش از 37 هزار در این کتابخانه وجود دارد که فضای مناسبی برای استفاده کودکان و بهره‌گیری والدین آنهاست تا بتوانند به آثار مورد نیاز خود دسترسی یابند. آثار موجود در این کتابخانه با رعایت حق مؤلف و کپی‌رایت اسکن شده و در نوع خود کار تازه‌ای است و ادامه خواهد یافت.

وی در رابطه با تفاهم‌نامه‌های همکاری افزود: تفاهم‌نامه یک ماهیت و صورت دارد که ماهیت آن برای گسترش روابط فرهنگی میان دولت‌ها و ملت‌هاست و از آن به دیپلماسی فرهنگی نام برده می‌شود و در زمان حاضر که دیپلماسی سیاسی به بن‌بست رسیده، دیپلماسی فرهنگی که پایدار بوده و مبتنی بر هنجارها و اشتراکات فرهنگی است و ناظر به روابط نخبگان و ملت‌هاست و با تغییر دولت‌ها تغییر نمی‌یابد و دارای تداوم است و از این منظر به عنوان یک ایران بزرگ و صاحب تمدن دیرینه، جزء سه ظرفیت مهم جهان امروز است.

صالحی‌امیری ادامه داد: باید با دنیا در حال تعامل و اشاعه فرهنگ بود و رسالت اصلی سازمان اسناد، تداوم همکاری با کتابخانه‌ها و آرشیوهای ملی دنیاست و در هر تفاهم‌نامه طرفین تعهداتی دارند که باید به آن وفادار باشند، آنچه تاکنون انجام شده، مثبت بوده است، اما نیازمند بازنگری برای عمق بخشیدن هستیم و باید پیگیری‌های جدی دوسویه انجام شود و هر دو از منافع آن بهره‌مند شوند.

وجود بیش از یک میلیون نسخه خطی ایران در هند

وی بیان کرد: نزدیک به یک میلیون نسخ خطی متعلق به ایران در هند وجود دارد که می‌توان گفت منابع موجود در کلکته، بیش از منابع موجود در ایران است و ما نیازمند همکاری بیش از پیش با هند هستیم. همچنین در دوره جدید، بازنگری در روابط فرهنگی و آرشیو ملی دنیا را خواهیم داشت و از ظرفیت‌های جدید نیز استفاده خواهیم کرد که در آینده نزدیک گزارش آن منتشر می‌شود.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی برخی از برنامه‌های سازمان در سال جدید را مورد اشاره قرار داد و بیان کرد: تبدیل مرکز به پژوهشگاه و مرکز تولید اندیشه، افزایش فضا برای مخاطبان، افزایش منابع خطی سازمان از طریق خریداری، وقف و ...، برگزاری نشست‌های فرهنگی و نقد کتاب با حضور اصحاب فرهنگ، یادمان مراجع عظام تقلید در سازمان و بازسازی منابع نیروی انسانی از جمله برنامه‌هایی است که تدوین شده و باید به برنامه‌های عملیاتی تبدیل شوند.

صالحی‌امیری در پاسخ به سؤالی درباره آمازون ملی ایران یا ایران کتاب گفت: در گذشته در حوزه اسناد با یک اغتشاش مواجه بودیم که با تشکیل ستاد مهتاب تا حدودی این وضعیت بهبود یافت. واقعیت تلخ این است که هر سازمان، اسنادی را در اختیار دارد که آن را جزء حدود خود می‌داند و عملاً با این رویه بخش زیادی از مردم نمی‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند؛ از این رو بنای ما در دوره جدید اجرای قانون مصوب است و همه سازمان‌ها، به غیر از برخی از نهادها و سازمان‌های مشخص شده در قانون، باید اسناد خود را در اختیار کتابخانه ملی قرار دهند.

فریبرز خسروی، معاون پژوهشی و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی نیز در ادامه سخنان صالحی‌امیری، بحث آمازون ایرانی را یکی از وظایف فراسازمانی کتابخانه ملی عنوان کرد و یادآور شد: این طرح در دوره پیش مطرح شد. نامگذاری نیز بر مبنای تقریب ذهنی انتخاب شده و هدف اجرای وظایف سایتی همانند آمازون در کشور بود. بحث این است که اصولاً وارد شدن کتابخانه به حوزه‌ای که بیشتر به نظر می‌رسد بهتر است بخش خصوصی وارد آن شود، چقدر می‌تواند مؤثر باشد؟ در حال حاضر در حال رایزنی برای اجرا و یا عدم اجرای این طرح هستیم که در صورت تصمیم‌گیری اعلام خواهد شد. یکی از مواردی که اسناد آن منتشر نشده، تاریخ پهلوی است که هیچ ملاحظه امنیتی در رابطه با آن وجود ندارد.