فرصتی که در دنیای وارکرافت به هدر می‌رود/ کیفیت باشد، استقبال می‌کنیم + فیلم
گروه فضای مجازی: بودن در فضای دیگر فرهنگ‌ها، آشنایی با شخصیت‌های بیگانه، مکانی به دور از آموزش، هدر رفت زمان، رهاورد بی‌توجهی و غفلت چندین‌ساله از صنعت بازی‌های رایانه‌ای است.
آن سو، در یکی از محله‌های شمال شهر تهران، کلبه‌ای، هفته‌ای یک بار یا بیش از چند بار، محل قرار جمع شش دوستی میشود که پس از پایان ساعات کلاس، استاد و جزوه به بازی پناه می‌برند. اینجا گیم نت است. همان جایی که ساعت‌ها، می‌آیند و می‌نشینند و بهترین اوقات زندگی‌شان را تقدیم فضای دیجیتال می‌کنند و بدون این که غنایی حاصل شود، می‌روند.
اینجا گیم‌نت است، همان جایی که آمال و آرزوهای جمعی از جوانان کشورم در آن تحقق می‌یابد. به قول مدیریت گیم‌نت «اینجا همه می‌آیند حتی رستوران‌دار و حتی مردی که صاحب دو فرزند است.»
محیط گیم‌نت، چندان نمی‌تواند موضوع مهمی تلقی شود. وقتی موضوعی مهم‌تر از آن یعنی نوع بازی‌هایی که در این گیم‌نت‌ها عرضه میشود، وجود داشته باشد. شاید بتوان گفت که بازی‌های خارجی که پراستقبال‌ترین بازی‌ها در گیم‌نت‌ها از سوی گیمرهای ایرانی به‌شمار می‌رود، موضوع و بهانه‌ای برای این گزارش باشد.
گیم‌نت‌های ایرانی؛ مبلغ بازی‌های خارجی
«چه تفریحی بهتر از گیم‌نت، کجا بهتر از گیم‌نت میشود دور هم جمع شویم و خوش بگذرانیم؟» این جمله شش دوستی است که از شش سال پیش در یک گیم‌نت با هم آشنا شده و به قول خودشان در همه مراحل زندگی همراه شده‌اند.
گیم‌نت مورد نظر ما، کلبه‌ای تاریک در یک سراشیبی در یکی از محلات شمال شهر تهران است. وارد که می‌شویم خبری از نور نیست و انگار روشنایی، چندان رضایتی به این فضا ندارد. چند اتاق کنار هم قرار گرفته است. در هر اتاق چند میز و صندلی با تعدادی کامپیوتر میزبان جوانان وطن من است.
روی دیوارها، پوسترهایی از بازی‌های خارجی همچون «دنیای وارکرافت»(World of Warcraft)، «کانتر»(Counter) آویخته شده است. خبری از پوسترهای بازی‌های ایرانی و حتی اثری از تبلیغ بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای نیست و شاید اگر چشم بسته وارد این گیم‌نت می‌شدیم، احساس‌مان این بود که در یک فضایی خارج از ایران به سر می‌بریم. همه مشغول هستند؛ بی سروصدا. بدون هیجان و بدون هیچ‌گونه استرس. هر گیمری یک هدفونی را به گوش خود گذاشته و کاری به کناردستی خود ندارد.
گپی کوتاه با گرداننده گیم‌نت زدیم. علیرضا با اشاره به پوسترهای بازی‌های خارجی روی دیوار گفت: جوانان ایرانی با بازی‌های خارجی بیشتر آشنا هستند به همین دلیل این پوسترها را انتخاب کردیم. در گیم‌نت‌ها بیشتر بازی خارجی عرضه و تقاضا میشود تا بازی ایرانی؛ چرا که بازی‌های ایرانی مدلشان به این صورت است که باید تنها در خانه بازی کنید در حالی که بازی‌های خارجی در سبک «لن»(Lan) و «آنلاین»(Online) هستند.
گیم‌نت‌ها جای خانه را گرفته‌اند
دهه شصتی‌ها شاید بهتر یادشان است که والدین برای تشویق فرزندانشان، آتاری و سگا می‌خریدند تا آنها در ایام فراغت و حتی با والدین بازی کنند. بازی‌های کماندویی و ماشین‌سواری بیشتر مورد استقبال قرار می‌گرفت. امروز گیم‌نت‌ها این فضا را برای جوانان پر می‌کنند؛ چرا که پدر و مادر به کار اقتصادی مشغولند و کمتر زمانی برای فرزندانشان می‌گذارند. نوجوان و جوان از سر ناچاری و برای دوری از تنهایی، دوستانش را انتخاب می‌کند و ترجیح می‌دهد با دوستانش در گیم‌نت به بازی مشغول باشد.
دانشجویی که 6 سال وارکرافت بازی می‌کند
شهاب، دانشجوی سال سوم رشته الکترونیک می‌گوید: در دوران کودکی با پدرم «تتریس»(Tetris) بازی می‌کردم و گاهی برای برد و باخت‌مان جایزه‌ای ترتیب می‌دادیم. این جوان 21 ساله که تنها نام بازی ایرانی «نجات بندر» را در ذهن دارد، ادامه می‌دهد: آن زمان آتاری و میکرو داشتم و با پدرم بازی می‌کردم. اما وقتی که بزرگ شدم، دوست داشتم که اوقاتم را با دوستانم بگذرانم و محیطی بهتر از گیم‌نت را ندیدم. نزدیک به شش سال است که هفته‌ای یکبار با دوستانم به گیم‌نت می‌رویم و «وار کرافت» را بازی می‌کنیم. او ادامه داد: پس از شش سال هیچ وقت از بازی «وار کرافت» خسته نشدم؛ چرا که در این شش سال، هر سال نسخه‌ای جدید را وارد بازار کرده است و این نوع تدبیر باید عبرتی برای بازی‌سازان ایرانی شود تا آنها سطحی، فکر نکنند و همه جوانب کار را بسنجند.
بازی‌های خارجی مورد استقبال گیمرهای ایرانی!
وقتی خبرهایی منتشر میشود، مبنی بر اینکه بازی «کال اف دیوتی» در شب اول یک میلیون دلار به فروش می‌رسد، با خود چه فکری می‌کنیم؟ یا در خبرها می‌خوانی که برای ساخت یک بازی خارجی 500 متخصص شبانه‌روز کار کرده‌اند، درحالی که برای بازی همچون «نبرد شیران» تنها 20 متخصص کار کرده است. با وجود این خبرها باز می‌توانیم بگوییم که گیمرهای ایرانی دست از بازی‌های خارجی بکشند. آیا بهتر نیست به جای امر و نهی کردن به گیمرهای ایرانی، بازی مناسبی را در اختیارشان قرار دهیم. گرداننده گیم‌نت با اشاره به عدم سرمایه‌گذاری در بازی‌های ایرانی می‌گوید: متأسفانه در بازی‌های ایرانی، سرمایه‌گذاری مناسبی نمی‌شود و همین عدم سرمایه‌گذاری سبب میشود تا بازی قابل قبولی تولید نشود.
وی می‌افزاید: برای گیمرهایی که به گیم‌نت می‌آیند فرقی نمی‌کند که بازی ایرانی باشد یا خارجی. برای آنها تنها جذابیت و نوع داستان مهم است که متأسفانه بازی‌های ایرانی از این موضوع بی‌بهره هستند.
این گیمر ایرانی تصریح می‌کند: گیمرهایی که به گیم‌نت می‌آیند به دلیل سبک «لن» بازی‌های خارجی است و دوست دارند که دور هم بنشینند و بازی کنند، در حالی که بازی‌های ایرانی از چنین سبکی برخوردار نیستند.
گرداننده گیم‌نت نیز با اشاره به بازی ایرانی «عصر پادشاهان» تصریح کرد: این بازی ایرانی، بازی شبکه‌ای است و حالت اکشن را ندارد. گیمر برای این بازی تنها باید کلیک کند تا بتواند برج دفاعی‌اش را بسازد و مجددا باید کلیک کند تا مزرعه‌ای تولید کند و دیگر مسائل. بنابراین از حوصله گیمر خارج میشود و چندان جذابیتی نمی‌تواند برای گیمر ایرانی داشته باشد.
دلایل موفقیت بازی‌های خارجی از زبان گیمر ایرانی
نیما، گیمری است که نزدیک به شش سال است که اوقات فراغت خود را در گیم‌نت می‌گذراند. او سال اول دانشگاه رشته مکانیک است. او یکی از دلایل موفقیت بازی‌های خارجی را وجود رشته‌های تخصصی دانشگاه می‌داند و می‌افزاید: در خارج از کشور رشته‌ای به نام بازی وجود دارد. افرادی نیز هستند که پولی دریافت کرده و آن بازی را امتحان می‌کنند و در نهایت نظرشان را ارائه می‌دهند. متأسفانه چنین اتفاقی برای بازی‌های ایرانی رخ نمی‌دهد. این جوان 18 ساله افزود: بیشتر از آن که دوست دارم بازی‌ساز شوم، می‌خواهم درباره بازی‌ها نظر دهم؛ چرا که می‌توانم نظرهای خوبی براساس تجربه‌های این چندساله‌ام ارائه کنم. متأسفانه بازی‌های ایرانی بدون نظرخواهی تولید میشود.
در ادامه شهاب، نیز از تجربیاتش گفت: به همان اندازه که بازی‌های خارجی خوب هستند به همان اندازه هم در میان این بازی‌ها بد هم پیدا میشود و همه آنها خوب نیستند. یکی از دلایل جذابیت بازی‌های خارجی این است که این بازی‌ها از قبل نظرسنجی می‌شوند تا براساس نظرات گیمرها این بازی‌ها تولید شود.
گیمرهای ایرانی معترف به ناهنجاری بازی‌های خارجی هستند
بسیاری از گیمرهای ایرانی، اعتراف دارند که بازی‌های خارجی به لحاظ مضمونی و دیگر مسائل اخلاقی، خوب نیستند اما وقتی بازی‌های ضعیف ایرانی در بازار نشر قرار می‌‌گیرد آن قدر ضعیف است که گیمرها ترجیح می‌دهند، بازی‌های خارجی را مورد استفاده قرار دهند.
شهاب، دوباره از تجربیات چندین‌ساله‌اش می‌گوید: قبول دارم که بازی‌های خارجی خوب نیستند، اما چاره‌ای نیست چرا که بازی‌های ایرانی بسیار ضعیف‌اند.
وی بیان می‌کند: من دو خواهرزاده دارم که به آن ها اجازه نمی‌دهم که از هر بازی خارجی استفاده کنند؛ چرا که آن بازی‌ها رده‌بندی سنی نشده‌اند.
این گیمر ایرانی تصریح می‌کند: برخی از بازی‌های خارجی انصافا به دور از اخلاق و عرف اسلامی هستند اما برخی دیگر خوب هستند و زمانی که مسئولان مانع از پخش آنها میشود، به نظرم بی‌انصافی است. بسیاری از بازی‌هایی که عنوان می‌کنند با قوانین اسلامی، مغایرت دارند، اینگونه نیست و بازی کاملا یک بازی معمولی است.
اگر بازی‌ساز می‌شدم.../ گیم‌نتی نه در تاریکی بلکه در میان گلخانه
هر جوانی می‌تواند آرزویی داشته باشد و به نظر می‌آید نیما، جوان گیمر یک آرزوی فانتزی دارد تا جایی که با گفتنش دوستانش زیرخنده می‌زنند. نیما آرزو می‌کند تا روزی یک گیم‌نتی را در میان گلخانه‌ای برای دوستان و کسانی که علاقه به بازی دارند، تأسیس کند. او می‌گوید: برای تحقق این آرزو نیازمند سرمایه است و شاید پس از دانشگاه بتوانم این سرمایه را بدست آورم و آرزویم را محقق کنم.
نیما بیان می‌کند: اگر روزی بازی‌ساز شوم، قطعاً بازی شبیه وارکرافت می‌ساختم با این تفاوت که درباره تاریخچه ایران باستان با نیروهای ایران قدیم باشد.
دوست شهاب ادامه می‌دهد: من اگر بازی‌ساز می‌شدم، قطعا جهانی به صورت سه‌بعدی تهیه می‌کردم. برای مثال کسی در خانه‌اش بنشیند اما در جنگل راه برود.
کاراکترهای بازی‌های خارجی؛ منسجم در ذهن گیمرهای ایرانی
وقتی صحبت از کاراکترهای بازی‌های غربی میشود، گیمرها نام ده‌ها شخصیت را برایت می‌آورند اما دریغ از یک کاراکتر بازی ایرانی.
محمد، گیمر 18 ساله‌ای است که مهندسی عمران می‌خواند. او به کاراکترهای بازی‌های خارجی علاقه بسیاری دارد. وی در این باره می‌گوید: جذاب‌ترین کاراکتری را که بسیار دوست دارم، یا پیامبر جنگل در بازی وارکرافت است. این کاراکتر نگهبان جنگل است و شخصیت بسیار جالبی دارد. نویسنده وارکرافت، همان نویسنده فیلم ارباب حلقه‌ها بوده است.
این گیمر تصریح می‌کند: متأسفانه بازی‌های ایرانی چندان جذاب نیستند و نمی‌توانند گیمر را جذب کند چه برسد به آنکه شخصیتی از بازی‌های ایرانی مورد علاقه گیمرها باشد.
او ادامه می‌دهد: در ایران استعدادهای بسیاری وجود دارد که این استعدادها باید از سوی مسئولان به ویژه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای کشف شود. صنعت بازی‌ها، نیازمند حمایت است و تا زمانی که این امر محقق نشود، شاهد پیشرفتی نخواهیم بود.
فاصله بسیار بازی‌های ایرانی تا پله آخر
علیرضا، گرداننده گیم‌نت، معتقد است که بازی‌های ایرانی تا موفقیت راه بسیاری را در پیش دارند و تا زمانی که سرعت اینترنت و بحث اعتبارات حل نشود، این حوزه نمی‌تواند به پیشرفت برسد. اما گیمر دیگری بنام محمدجواد، اعتقاد دیگری دارد: مشکل بازی‌های ایرانی با سرعت اینترنت حل نمی‌شود؛ چرا که همه مشکل این نیست بلکه باید این فرهنگ تغییر کند که بسیاری از مسئولان به حوزه بازی‌های رایانه‌ای به عنوان صنعت نگاه نمی‌کنند بلکه تنها به عنوان یک بازی می‌بینند. درحالی که آنها باید وارد میدان شوند و در این عرصه سرمایه‌گذاری کنند تا شاهد تولید آثار فاخر و قوی باشیم.
باید در این حوزه سرمایه‌گذاری کنیم تا بتوانیم از طریق این حوزه فرهنگ غنی اسلامی ـ ایرانی را به داخل و خارج از کشورعرضه کنیم. مقام معظم رهبری در آخرین دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی بر نظارت و توجه به بازی‌های رایانه‌ای تأکید کردند. این در حالی است که بازی‌های جذاب خارجی سالیانه ارز بسیاری از کشور خارج می‌کنند و به جزء آموزش فرهنگ‌شان به جوانان، رهاورد دیگری ندارند.
و حرف ناگفته گیمرهای ایرانی...
نیما، شهاب، محمد و تعدادی دیگر به عنوان حرف ناگفته گفتند که دلمان برای صنعت بازی ایرانی می‌سوزد.
زمان همچنان می‌گذرد بدون آنکه ساعتی در گیم‌نت باشد تا گیمرها وقت خود را با زندگی تنظیم کنند. آن ها همچنان و بدون سروصدا مشغول بازی هستند. ترک‌شان می‌کنیم با هزاران امید که یکی از آن رسیدن بازی ایرانی به پله ترقی است.
گزارش تصویری را اینجا ببینید!
گزارش از زینب رازدشت
