برپایی سالن‌های تولید علم و ترجمه معکوس در راستای تأکیدات رهبری
گروه ادب: معاون فرهنگی وزیر ارشاد و رئیس نمایشگاه کتاب گفت: سالن‌های تولید و ترجمه معکوس در نمایشگاه کتاب تهران در راستای تاکیدات مقام معظم رهبری برپا خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا)، سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس نمایشگاه کتاب تهران در حاشیه نشست خبری بیستوهفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب در پاسخ به سوال ایکنا مبنی بر برنامه معاونت فرهنگی وزارت ارشاد در رابطه با ارزیابی محتوای نمایشگاه کتاب در ترجمه آثار در حوزه کتاب‌های دینی، تاریخی و ادبی به زبان‌های دیگر گفت: در راستای این موضوع برای نخستین بار سالن تولید علم در 27 نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برپا می‌شود و کتاب‌هایی که در سه سال گذشته در حوزه علم تولید شده است و می‌توان از این عناوین به عنوان آثار کیفی یاد کرد وجود دارد.
وی افزود: در حوزه ترجمه نیز نگاه ما همین است و سالن ترجمه معکوس در نمایشگاه کتاب تهران ایجاد می‌شود. سالن ترجمه با این هدف برپا شده است که ببینیم در حوزه ترجمه در چه نقطه‌ای ایستاده‌ایم و نقاط ضعف در این حوزه شناسایی شود. از این رو گفت‌وگوهایی درباره دیپلماسی ترجمه معکوس انجام خواهد شد و مسیر خود را در این راستا پیدا کنیم و با اتفاقاتی که در حوزه آثار بین الملل به عنوان مثال رایت اتفاق خواهد افتاد آینده خوبی برای حوزه ترجمه داشته باشیم.
رئیس بیستوهفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در ادامه تصریح کرد: امسال همچنین برای ناشران فعال ایرانی در حوزه نشر جهانی فضایی پیش بینی شده است تا بتوانند آثار خود را در بخش‌های گوناگون نظیر ادبیات، تاریخ، علوم گوناگون و غیره برای مخاطبان عرضه کنند.
سیدعباس صالحی در ادامه این نشست خبری به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد و در رابطه با سؤالی درباره مکان نمایشگاه کتاب تهران گفت: درباره محل نمایشگاه کتاب تهران می‌توانم این قول را بدهم که اهتمام جدی در این زمینه وجود دارد و این اهتمام هم از سوی وزیر ارشاد و هم معاونت فرهنگی است و امیدوارم حضور رئیس جمهور و نزدیک شدن وی به این فصا و بحث‌هایی که خواهد شد، بر حل این موضوع کمک خواهد کرد. البته کارگروه‌هایی در این زمینه شکل گرفته است تا این مسئله را به نقطه خوبی برسانیم.
محمد الهیاری، معاون فرهنگی و اجرایی نمایشگاه کتاب، درباره مشکلات دانشجویان شهرستانی برای دریافت بن‌کارت‌های دانشجویی بیان کرد: سال گذشته دانشجویان به صورت اینترنتی ثبت‌نام کردند، اما پرداخت‌ها اینترنتی صورت نمی‌گرفت و امسال یک گام رو به جلو گذاشتیم و پرداخت‌ها اینترنتی شده است. هر چند در روز نخست مشکلاتی به وجود آمد ولی ثبت‌نام‌ها ادامه یافت و از امروز دانشجویان در تمام شعب بانک صادرات می‌توانند، بن‌کارت‌های خود را با نام خود، دریافت کنند.
آشنایی مخاطبان ایرانی با ظرفیت‌های افغانستان
صالحی، رئیس نمایشگاه کتاب در پاسخ به اینکه ارمغان کشور افغانستان به عنوان میهمان ویژه نمایشگاه چیست، گفت: بخشی از دیپلماسی فرهنگی در منطقه تمدنی ایران و اسلام است و افغانستان تنها کشوری است که به زبان فارسی صحبت می‌کنند و به خط فارسی نیز می‌نویسند؛ از این رو در سفر به این کشور در اسفند‌ماه سال گذشته با برخی از ناشران و ظرفیت‌های نشر آن آشنا شدیم و دریافتیم که ظرفیت چاپ و نشر در افغانستان بالاست و اینکه چگونه می‌توانیم ما از فضای افغانستان استفاده کنیم، بر این اساس دبیرخانه مشترکی شکل گرفت.
وی افزود: با وجود مجاورت با این کشور و مهاجرت فراوان افغانی‌ها به ایران به نظر می‌رسد، شناخت فرهنگی کمی از این کشور داریم و نمایشگاه کتاب فرصت خوبی برای این منظور است تا شناخت خوبی از ظرفیت‌های افغانستان به دست آید؛ چرا که نباید این احساس پبه وجود آید که سرمایه‌گذاری در این کشور بیهوده است و افغانستان را می‌توان یک فرصت طلایی برای ایران دانست، همچنین از سوی دیگر ما شاهدیم که 2 هزار شهید افغانی در دوران دفاع مقدس به شهادت رسیده‌اند و صدها نشریه افغانستانی نیز به زبان فارسی در این کشور منتشر می‌شود که می‌تواند برای آشنایی مخاطبان ایرانی با این ظرفیت‌ها مناسب باشد.
صالحی درباره واگذاری نمایشگاه کتاب به بخش خصوصی بیان کرد: از ابتدای حضورم در ارشاد همواره در ذهنم بود که با نگاه خصوصی‌سازی پیش برویم تا تشکل‌ها بتوانند از فرصت‌های بیشتری برای حضور در عرصه‌های فرهنگی استفاده کنند و حضور دولت در این زمینه کاهش یابد و طی ماه‌های کذشته نیز با همین نگاه پیش رفته‌ایم، اما ما با تشکل‌های متکثر نشر مواجه بودیم که یک کلّ قدرتمند را نداشتند و طبعاً اگر بخواهیم پروسه واگذاری را انجام دهیم، باید نهادهای مدنی گردهم آمده و این مسئولیت سنگین را بر عهده گیرند، در غیر این صورت واگذاری امور به مجموعه‌های متکثر کار را به زمین خواهد انداخت.
وی درادامه افزود: شاید طی چند ماه گذشته بخشی از تلاش‌های من معطوف به این رابطه‌سازی‌ها، و ایجاد همدلی بود و در این زمینه فرقی نمی‌کند، ناشر از کدام صنف باشد و در حال حاضر که جریان اقتصاد نشر با بحران و مشکلات عدیده مواجه است، باید همه با هم دست به دست دهند و مشکلات را حل کنند.
نیازمند یک نهاد صنفی در حوزه نشر هستیم
صالحی تصریح کرد: در این راستا جلسات گوناگونی برگزار شده است؛ از جمله وقتی به حوزه قراردادها رسیدیم، متفق‌القول بودیم که نباید به تشکلی ضربه وارد کرد، اما با کنار گذاشتن این مجموعه‌ها و اینکه مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران با یک مجموعه قرارداد امضاء کند، یک گام کوچک نمادین برای نزدیک کردن و وحدت تشکل‌ها بود، یعنی تفاهم‌ها و عدم همکاری‌ها تبدیل به نقطه شروعی برای همکاری و تعامل شد و این مسئله برای ما موضوع مهمی است.
رئیس نمایشگاه کتاب تهران در ادامه یادآور شد: در ارائه این قراردادها تنها نگاه اقتصادی نداشتیم، بلکه همگرایی تشکل‌ها به عنوان گام اولیه مطرح بود و به نظر من این موضوع نیازمند یک نهاد صنفی در حوزه نشر هستیم.
صالحی در پاسخ به سؤالی درباره مجوز نشر کتابی درباره آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی با عنوان «هاشمی سال 88» گفت: از حدود پنج ماه قبل، انتشار این کتاب پیگیری می‌شد و همانند سایر آثار این کتاب نیز مسیر خود را طی کرده و برای اطمینان آن را برای چند مجموعه دیگر در حوزه اداره کتاب برای بررسی داده بودیم، البته من این کتاب را نخوانده‌ام و فرآیند این کتاب نیز همانند سایر کتاب‌ها مراحلی را طی کرده و در نهایت مجوز چاپ و نشر آن صادر شده است.
براساس یکسری معیارهای کلی عمل می‌کنیم
معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد تصریح کرد: کتاب‌هایی که مجوز می‌گیرند، به معنی این نیست که همه مطالب آنها درست است، اما ما ضوابط نشر را داریم و براساس آن ضوابط، باید معیارهای کلی را مورد توجه قرار داد و درباره محتوای این اثر نیز اداره کتاب و وزارتخانه قضاوت خاصی نداشتند، البته ما همانند اداره استاندارد هستیم و براساس یکسری معیارهای کلی عمل می‌کنیم، اما به صراحت باید گفت، که نمی‌توان تمام محتوای یک اثررا درست دانست و وزارت ارشاد ضامن هیچ کتابی نیست و چاپ آن در سال 93 ربطی به نمایشگاه کتاب ندارد.
محمد الهیاری در ادامه این نشست درباره حذف بخش ارزی نمایشگاه کتاب بیان کرد: در نمایشگاه کتاب تهران طی چند سال اخیر پرداخت یارانه برای کتب خارجی محدود شده است و هدف این بود که یارانه محدود خرید کتاب‌های خارجی صرفاً به کتاب‌های علمی دو سه سال اخیر اختصاص یابد. البته یارانه وزارت علوم و بهداشت نیز که هر ساله اختصاص می‌یافت حذف شده است و این امر منجر به وارد شدن فشار زیاد به ناشران شد.
تعرفه گمرکی از 6 دلار به یک دلار کاهش یافت
وی افزود: در این زمینه تدابیری اندیشیدیم تا به خریداران این آثار فشار کمتری وارد شود و ناشران بتوانند در این بخش با تمهیدات ویژه حضور یابند. به عنوان مثال، هزینه اجاره غرفه از دلار و یورو به ریال محاسبه شد و همچنین با تدابیر رئیس گمرک، تعرفه گمرکی از 6 دلار به یک دلار کاهش یافت تا قیمت تمام شده برای دانشجویان متعادل شود، اما با بن‌کارت‌ها می‌توان در بخش خارجی هم خرید کرد.
الهیاری همچنین درباره حضور ناشران افغانستانی در مکان نامناسب بیان کرد: در سال گذشته بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب تهران در ضلع جنوبی خیابان بهشتی بود، اما امسال ناشران به داخل مصلا آمدند و بخش کشورها و بازار جهانی در نیم‌طبقه شبستان است و محل حضور ناشران افغان نیز تغییر یافته است.
امیر مسعود شهرام‌نیا، دبیر اجرایی نمایشگاه کتاب در ادامه این نشست گفت: امسال نمایشگاه فرانکفورت در مصلای غرفه خواهد داشت و همچنین از چند کشور، مهمانان ویژه‌ای دعوت شده‌اند که از جمله آنها می‌توان رئیس نمایشگاه پاریس، رئیس نمایشگاه تونس را نام برد.
الهیاری درباره کمیته نظارت و ارزشیابی محتوایی در نمایشگاه کتاب نیز تصریح کرد: این کمیته تنها امسال تشکیل نشده، بلکه به اندازه عمر نمایشگاه وجود دارد و بخش عمده فعالیت آن در بخش بین‌الملل است، کتاب‌هایی که وارد می‌شوند ممکن است حاوی جعل نام خلیج فارس و یا باعث تفرقه میان فرق و مذاهب شود که عمده فعالیت این کمیته بررسی آثار بخش بین‌الملل است.
رونمایی شاهنامه شاه طهماسبی در نمایشگاه کتاب
وی در پاسخ به سؤال خبرنگاری از یک رسانه اسپانیایی درباره حضور کمی و کیفی ناشران اسپانیایی بیان کرد: کتاب‌هایی از کشور اسپانیا توسط ناشر واسط در نمایشگاه عرضه می‌شود، اما در این دوره شاهد رونمایی شاهنامه شاه طهماسبی هستیم که توسط یک ناشر ایرانی در اسپانیا به چاپ رسیده و در نمایشگاه کتاب تهران رونمایی می‌شود.
محمد الهیاری در پاسخ به اسؤالی مبنی بر اینکه ناشران گوناگون نسبت به ارائه متراژ غرفه‌ها همواره گلایه می‌کنند، در این راستا چه اقداماتی انجام داده‌اید، گفت: ما ظرفیت محدودی به نام مکان برگزاری نمایشگاه کتاب داریم، البته از 31 هزار متر مربع در شبستان استفاده مفید کرده‌ایم که این فضا قابل افزایش نیست و با درخواست فراوان کتاب و ناشران مواجه هستیم، روال ما الفبایی خواهد بود و ناشرانی می‌توانند غرفه مستقل بگیرند که 15 عنوان چاپ اول داشته باشند و از سوی دیگر فرآیند ثبت‌نام توسط تشکل‌ها انجام می‌شود و هر سال هم مسائلی از این دست وجود دارد، اما فضای در اختیار ما محدود است ولی سیاست نمایشگاه کتاب هر ساله این است که چون ناشران به لحاظ اقتصادی به نمایشگاه کتاب نگاه ویژه دارند، فرصتی را فراهم می‌کنیم تا ناشران بیشتری در مصلا حاضر شوند.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد در ادامه درباره پرداخت بدهی ناشران خارجی گفت: بخشی از کارهایی که در این نمایشگاه به شکل جدی پیگیری می‌شد همین بحث بود و مبلغی که به شکل ودیعه در اختیار بانک ملت است و این امر به صورت یک مشکل پیچیده برای ناشران و ارشاد شده است؛ از این رو پیگیری‌های جدی در این زمینه انجام می‌شود و با تمام امیدواری‌هایی که داشتیم، متأسفانه پیش از نمایشگاه کتاب مسئله به پایان نرسید؛ از این رو تمام اهتماممان این است که اگر این راه جواب نداد، باید از راه دیگری وارد شویم.
رئیس نمایشگاه کتاب تهران همچنین درباره حضور ناشران تعلیقی عنوان کرد: مشکل عده‌ای از این ناشران جنبه قضایی داشت، اما آنچه به ارشاد مربوط می‌شد در حوزه نشر بود که حل شد. با این نگاه که همه ناشران در نمایشگاه کتاب می‌توانند حضور داشته باشند جلو آمدیم اما به این دلیل که تنها چند ماه از فعالیت آنها نگذشته است عناوین کتابهایشان به حد نصاب نمی‌رسد یا باید تبصره‌ای می‌زدیم که این تبصره موجب می‌شد ناشرانی که عناوینی کمتری داشتند هم مدعی حضور باشند. از این رو ناشرانی که زیر 10 - 15 عنوان کتاب داشتند خواهان حضور در نمایشگاه می‌شدند و این استدلال که آنها می‌توانند و شما نمی‌توانید حضور داشته باشید، چالش‌برانگیز می‌شد و این ناشران چون حسن نیت را از ارشاد این دوره دیده بودند، پذیرفتند.
