جهانگیر الماسی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) درباره جایگاه شخصیتنگاری در سینمای ایران گفت: در ابتدای این بحث میخواهم تشکر ویژهای از ابراهیم حاتمیکیا داشته باشم که با نگاهی زیبا و حرفهای تصویرسازی خوبی از شهید چمران در فیلم سینمایی «چ» داشت. این اتفاق در شرایطی اهمیتش چندبرابر میشود که بدانیم معمولاً شخصیتنگاریهای ما در سینما شکلی منسجم و خوب ندارد. دلیل این نقصان این است که این دست کارها نیازمند بازشناسی کامل شخصیت است تا بشود به واسطه آن جوانب مختلف را نشان داد.
وی افزود: ما درگیر سلیقههای شخصی افراد هستیم، البته تمامی آدمها به نوعی دلبسته پرداختن به زندگی آدمهای بزگ هستند، اما آنچه کیفیت کارشان را مشخص میکند آگاهی، اندیشه و شعور آنهاست. به عبارتی دیگر میخواهم بگویم در تمام آثار شخصیتمحور، احساسات به انحای مختلف وجود دارد ولی نکته اینجاست که این احساسات تا چه حد دارای ارزش ماهوی است.
الماسی تأکید کرد: شخصیتهای فرهنگی چون شهید مطهری، وجه برگزیدهشان هم شخصیت فردی است هم تفکرشان. با این توضیح فیلمسازی که میخواهد زندگی شهید مطهری را ترسیم کند باید به شخصیت و تفکر وی بپردازد نه اینکه تصویرگر گذران زندگی وی به لحاظ امرار معاش باشد.
نقش پژوهش در فیلمهای شخصیتمحور
این بازیگر در بخش دیگری از سخنان خود درباره نقش پژوهش در آثار سینمایی اظهار کرد: برای اینکه شخصیت به شکل صحیحی در آثار سینمایی پرداخته شود، نیاز است که حتماً در این حوزه پژوهش صورت گیرد؛ اصلی که معمولاً در سینمای ما مغفول میماند. الگوی مناسب نیز در این زمینه، ابراهیم حاتمیکیا است که برای کاری چون «چ» تحقیقات فراوان انجام داد، هرچند سخنان وی درباره ضرورت انقلاب فرهنگی در سینما نیز گواه دیگری برای پژوهشهای وی در عرصه هنر است.
نقش محدودیتهای در شخصیتپردازی نامناسب آثار سینمایی
الماسی در پاسخ به این سؤال که محدودیت به چه میزان در شحصیتپردازیهای سینمایی نقش دارد، گفت: مسلماً برخی خطوط قرمز غیرضرور در سینما و تلویزیون سبب به وجود آمدن مشکلاتی در کارهایی که میخواهند شخصیتمحور باشند، شده است، ولی باید توجه داشت که رسالت اصلی هنرمند این است که در شرایط سخت بتواند کارهای خوب تولید کند، وگرنه اگر قرار بود همه چی فراهم باشد انگاه یک فیلم خوب ساخته شود، کار آنچنان مهمی رخ نداده است.
وی در پایان تأکید کرد: در این بحث باید به این مهم نیز توجه داشت که نمیشود فرهنگ را مدیریت کرد، اما میتوان آن را مراقبت کرد. با توجه به این توضیح، کار کردن در حوزه شخصیتهای معاصر و کهن بر اساس ظرفیتهایی که در آن وجود دارد، باعث چالشهای جدی میشود که باید بتوان آن را مدیریت کرد. دارا بودن این امتیاز قدم مهمی در رسیدن به سینمایی است که در شخصیتپردازی به شکلی درست انجام میشود.