مقاومت و حضور مردم محور ادبیات دفاع مقدس است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نشست تخصصی «نقش مردم در دفاع مقدس و انعکاس آن در ادبیات» عصر روز گذشته 13 اردیبهشت در بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.

در ابتدای این نشست سردار محمد درودیان، نویسنده و پژوهشگر عرصه دفاع‌مقدس، به تشریح ابعادی از هشت سال ایستادگی مردم ایران در مقابل ارتش بعثی عراق پرداخت و گفت: هشت سال جنگ تحمیلی، اوج ایستادگی ملت ایران در مقابل ارتش تا دندان مسلح بود.

وی مهم‌ترین مسئله در دفاع مقدس را «مقاومت مردم» عنوان کرد و افزود: مردم ایران از میان تمامی اقشار مختلف با  آغاز جنگ راهی میادین جنگ شدند. هرجا که مردم حضور داشتند، پیشروی ارتش عراق با مشکلات جدی مواجه می‌شد.

سردار درودیان با بیان این‌که حضور مردم در جنگ، محور اصلی تمامی نوشته‌های عرصه دفاع مقدس است، عنوان کرد: تحولی که در ساختار و نگرش ما اتفاق افتاد، در آثار ما هم نیز تأثیر گذاشت. اگر امروز به عملیات‌ها و فعالیت لشکرها توجه نکنیم رویکرد مقاومت نیز در آثارمان به چشم نخواهد خورد.

وی با اشاره به این که آن‌چه که در نشر بازتاب می‌شود، ناظر پیش‌زمینه‌ها و فهم اولیه ما از جنگ است، اظهار کرد: در ابتدای دوران دفاع مقدس و زمانی که بنی صدر بر مسند قدرت بود، سپاه مجموعه‌ای نامنظم بود. با حذف  سیاسی وی، سپاه نیز منظم گشت.

این نویسنده و پژوهشگر عرصه دفاع‌مقدس یادآور شد: دفاع مقدس واکنش ما در مقابل تجاوز رژیم بعثی عراق بود ولی آن‌ چه میان عراق و ایران رخ داد، جنگ بود و عمل ایران دفاع‌مقدس تا پیش از فتح خرمشهر در بعد دفاعی قابل بررسی بود اما بعد از آن باید از دید جنگ به این مورد نگریست.

مناقشات سیاسی

وی تاکید کرد: داخل کشور نیز با مسئله جدی مواجه بود. مناقشات سیاسی متعدد و فعالیت‌های منافقین ضربه‌هایی به پیکر نظام وارد می‌کرد. با این همه فهم اصلی ما از جنگ، تهاجم گسترده عراق به مرزها و مقاومت مردم در مقابل این تجاوز بود.

دورودیان با بیان این که خون شهدا جسارت لازم برای بیان حقایق را به نویسنده‌ها می‌دهد، تصریح کرد: در سفری که به همدان داشتم، با اسنادی مواجه شدم که نیاز به بررسی جدی داشتند. هرکدام از این اسناد می‌تواند موضوعی عالی برای نوشتن کتاب باشند.

در ادامه این نشست، سردار گلعلی بابایی، یکی دیگر از نویسندگان و فعالان حوزه دفاع مقدس به بیانی خاطراتی از عملیات بیت‌المقدس و نحوه آزادسازی خرمشهر پرداخت و سخنانی از رزمندگان دلیر اسلام همانند شهید همت به زبان آرود.

وی با بیان این که زمانی‌که در سال60 کار تاریخ‌نگاری جنگ را در سپاه آغاز کردیم، مهم‌ترین مسئله‌ای که برایمان روشن شد مقاومت مردمی بود. این مقاومت از دو بعد قابل بررسی بود؛ موضوع اول این که عراق از چه محورهایی وارد کشورمان شده و مردم ایران چگونه در مقابل این تجاوز مقاومت کرده‌اند. ما در بیان دفاع‌مقدس و رویدادهای آن دوره با رویکردی سیاسی و اجتماعی وارد شدیم  و آرام ‌آرام به ویژه بعد از فتح خرمشهر مفاهیم جدیدی شکل گرفت اما متأسفانه تاکنون به آنان پرداخته نشده است.

وی در بخش دیگری از سخنانش افزود: بنابراین اگر قرار است چیزی در نشر بازتاب پیدا کند، ناظر پیش‌زمینه‌ها و فهم اولیه ما از جنگ است. وقتی فهم ما از مقاومت در برابر تجاوز باشد، نوع سوال‌های ما متفاوت است و هنگامی‌که برای نمونه در ساختار منظم قرارگاه‌ها آمده و راویان ما فرماندهان جنگ می‌شوند، کتاب‌های دیگری می‌نویسیم.

تشریح رویکرد سیاسی و اجتماعی دفاع مقدس

وی با بیان این که این نگاه در طول جنگ را دستخوش تحول و متاثر از تغییر شرایط دانست، تصریح کرد: ما با رویکرد سیاسی و اجتماعی دفاع مقدس شروع کردیم و آرام آرام مفاهیم جدیدی بعد از فتح خرمشهر شکل گرفت که به آن پرداخته نشده است.

گلعلی بابایی ادامه داد: من با مراجعه‌ای که به استان همدان داشتم، با سندهایی روبرو شدم که هرکدام می‌تواند سوژه و موضوع خوبی برای کتاب باشد به شرط آن‌که اسناد به‌راحتی قابل دسترس باشد.