نبض کند فروش آثار دینی در نمایشگاه بیست و هفتم
گروه ادب: در حالی که نمایشگاه کتاب می‌تواند فرصت مناسبی برای رونق بازار نشر به‌ویژه آثار دینی ـ قرآنی باشد، در نمایشگاه امسال نیز شاهد اوضاع کم‌رمق نشر دینی ـ قرآنی هستیم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، چهارمین روز از برگزاری بیست وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در حالی پایان یافت که ناشران رضایت چندانی از فروش آثار نداشتند. در ادامه این گزارش به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
شاهدی بر مدعا
مسئولان غرفه نشر شاهد درباره وضعیت فروش کتاب‌های این انتشارات در نمایشگاه با نامطلوب توصیف کردن اوضاع، فقدان توزیع بن خرید کتاب به شکل صحیح و گرانی‌های کاغذ و به تبع آن کتاب را عامل رونق کم نمایشگاه می‌دانند. در این غرفه تاکنون هیچ اثری یک چاپ کامل فروش نداشته است.
طبق اعلام مسئولان این غرفه در روزهای پنجشنبه و جمعه در نمایشگاه سال گذشته، فروشی حدود یازده میلیون تومانی نصیب این مؤسسه شد که این رقم در سال جاری به کمتر از دو میلیون تومان تنزل کرده است. همچنین از میان تمام آثار منتشرشده نشر شاهد که بیشتر آنها را آثار حوزه دفاع مقدس و شهدا تشکیل می‌دهد، خلاصه تفسیر «المیزان» و «نمونه» در صدر فروش قرار گرفته است.
فروش اندک دو کتاب جدید صدرا
مؤسسه دیگری که برای تهیه این گزارش به سراغ آن رفتیم، انتشارات صدرا(ناشر تخصصی آثار استاد شهید مطهری) بود. در این غرفه اوضاع کمی بهتر است. «خدمات متقابل ایران و اسلام» یک چاپ فروخته است اما آثار دیگر هنوز خیر. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که این مؤسسه آثاری نظیر «خدا در اندیشه انسان» و «خدا در زندگی انسان» را برای اولین‌بار به مخاطبان خود عرضه می‌کند.
کاهش 30 درصدی فروش آثار
زمانی، مدیر مسئول انتشارات «پیام عدالت» نیز در این باره با معرفی «نهج‌البلاغه»، «معراج الشهدا» و «سنن النبی» به عنوان آثار پرفروش این مؤسسه، اظهار کرد: در مجموع کاهش محسوسی در میزان فروش آثار بوجود آمده است. گرانی کاغذ و به تبع آن کاهش قدرت خرید مردم را می‌توان به عنوان دلیل این مسئله مورد بررسی قرار داد.
وی همچنین گفت: در این دوره از نمایشگاه بازدیدکننده زیاد داریم اما خریدار خیر. به نظر می‌رسد حدود سی درصد نسبت به سال قبل کاهش فروش داریم و مطمئناً هیچ یک از آثار یک چاپ کامل در نمایشگاه فروش نخواهد داشت.
اوضاع بد اقتصادی، مردم را اذیت می‌کند
انتشارات تلاوت وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی نیز یکی دیگر از مؤسسه‌هایی است که بیشتر آثار آن مرتبط با قرآن است و آثاری نظیر «روخوانی و روانخوانی قرآن کریم» را برای بزرگسالان و «قرآن شهر خوبی‌ها» را برای کودکان به نمایشگاه آورده است. پورمند، مسئول فروشکاه این مؤسسه نیز با بیان این که اوضاع بد اقتصادی، مردم را اذیت می‌کند، اظهار کرد: سازمان تبلیغات اعتقاد دارد که آثار قرآنی باید با کمترین سود در اختیار مردم قرار بگیرد اما با این حال، کاهش مراجعه کنندگان محسوس است.
اوضاع خوب نیست اما خودمان هم بی‌تقصیر نیستیم
مؤسسه انتشاراتی مصابیح‌الهدی(تنظیم و نشر آثار مرحوم آیت‌الله مجتبی تهرانی) نیز وضع بهتری نسبت به سایر همکاران خود ندارند. البته این مؤسسه کندی انتشار آثار مرحوم آیت‌الله تهرانی را نیز جزء نقاط ضعف خود می‌داند. پیش از این مسئولان این مؤسسه قول داده بودند که جلد اول تفسیر آقا مجتبی تهرانی به شکل کامل در نمایشگاه عرضه شود که البته هنوز این احتمال وجود دارد اما برای روزهای آخر نمایشگاه.
بروج: «من زنده‌ام»
مؤسسه «بروج» نیز در این دوره از نمایشگاه در بخش کودک و نوجوان آثار خود را عرضه می‌کند اما از آنجا که معصومه آباد، مدیر مسئول این مؤسسه، نمی‌تواند کتاب خاطرات خود در دوران اسارت را در آن بخش عرضه کند، یک میز کوچک در شبستان مصلای امام خمینی(ره) به عرضه کتاب «من زنده‌ام» می‌پردازد. این اثر نیز پیش از نمایشگاه توانسته بود در مدت هشت ماه به چاپ بیست و پنجم برسد اما در طول مدت برگزاری نمایشگاه هنوز نتوانسته یک چاپ بفروشد.
نذر کتاب هزاره ققنوس
انتشارات «هزاره ققنوس» که مبدع طرح‌هایی نظیر «نذر کتاب» است، در راهروی سی و یکم غرفه قرار گرفته است. رضا حاجی‌آبادی، مدیر مسئول این انتشارات، با دعوت از شاعران و نویسندگانی که آثار آنها را منتشر کرده است، تلاش کرده رونقی به غرفه خود بدهد اما این ترفند نیز خیلی سودمند نبوده است و پرفروش‌ترین اثر این غرفه کتاب «جامعه‌شناسی تحریفات عاشورا» است که چاپ پنجم آن به مخاطبان عرضه می‌شود.
واحه در دوردست
«واحه» دیگر ناشری است که برای تهیه گزارش به سراغ آن رفتیم. واحه را همسر شهید آوینی مدیریت می‌کند. این انتشارات در حالی به نمایشگاه بیست و هفتم آمد که هیچ اثر جدیدی از سید‌مرتضی آوینی ندارد و به عرضه مجموعه آثار قبلی سیدشهیدان اهل قلم می‌پردازد. این مؤسسه نیز تاکنون نتوانسته یک چاپ کامل از آثار مربوط به شهید آوینی را بین مخاطبان خود عرضه کند. البته «توسعه مبانی تمدن غرب» به نسبت سایر آثار فروش بهتری داشته است.
«اسلامی»؛ کم‌کار
در میان همه ناشران حوزه دینی ـ قرآنی، نشر «اسلامی» یکی از قدیمی‌ترین‌های این عرصه محسوب می‌شود. نشر اسلامی از سال 1280 تا کنون در حوزه نشر آثار دینی ـ قرآنی فعال است و آثار حوزه فقه و حقوق را نیز منتشر می‌کند اما این مؤسسه انتشارتی نیز در سال گذشته تنها یک اثر با عنوان «تربیت و اخلاق اسلامی» را در دو مجلد منتشر کرده است.
به نظر می‌رسد نباید امید روشنی برای کاهش قیمت کاغذ و طبیعتاً کتاب داشت چراکه تجربه ثابت می‌کند در کشور ما هیچ افزایش قیمتی به وضع پیش از آن بازنمی‌گردد. پس یا مخاطبان آثار باید وضع مالی بهتری پیدا کنند تا بتوانند آثار را با این قیمت‌ها تهیه کنند و یا این که اتفاق دیگری بیفتد.
ساز جدایی ناشران دینی و قرآنی
با تمام این توصیفات، توان ناشران حوزه دینی ـ قرآنی هر روز وخیم‌تر از قبل می‌شود. سیدمحمدحسین محمودی، مدیر اتحادیه ناشران قرآنی کشور که غرفه‌ای در نمایشگاه کتاب دارد نیز همین نظر را دارد و از جدایی بسیاری از ناشران این حوزه از عرصه نشر کتاب دینی خبر می‌دهد.
حمایت از ناشران منوط به بهبود وضع اقتصادی
غلامعلی حدادعادل نیز در پاسخ به این سؤال که از ناشران حوزه دینی ـ قرآنی چه حمایتی صورت خواهد گرفت، این موضوع را منوط به بهبود اوضاع اقتصادی کشور و تخصیص بودجه‌های فرهنگی مناسب‌تر دانسته است.
امروز ضرورت انجام حرکت‌هایی نجات‌بخش در حوزه نشر دینی ـ قرآنی به وضوح احساس می‌شود؛ این موضوع هم در حوزه پژوهش و تولید آثار باکیفیت و هم در عرصه حمایت‌های مادی و معنوی دولت لازم است.
