دکتر ساسان بالغیزاده، دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شهید بهشتی و مولف کتاب «بررسی ترجمههای انگلیسی قرآن کریم» در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) با بیان این مطلب گفت: شاید به همین دلیل است که علیرغم وجود ترجمههای متعدد از قرآن کریم، باز هم زمینه انجام کار جدید مهیا است و به همین دلیل هر چند سال یکبار شاهد چاپ ترجمه جدیدی از قرآن کریم به زبان انگلیسی هستیم زیرا هر ترجمه جدید در راستای جبران کاستیهای احتمالی آثار قبلی است.
وی افزود: واقعیت امر این است که نمیتوان به صراحت گفت کدام ترجمه قرآن کریم بهترین ترجمه است. در ترجمه قرآن کریم به عنوان یک کتاب آسمانی چیزی که باید به عنوان اصل تلقی شود، انتقال صحیح و دقیق معانی است. اما یک ترجمه خوب ترجمهای است که علاوه بر انتقال درست معانی و مفاهیم سبک نگارش زبان مبدأ را هم به نحو مطلوبی به خواننده انتقال دهد.
بالغیزاده در تشریح اهداف تألیف کتاب «بررسی ترجمههای انگلیسی قرآن کریم» عنوان کرد: این کتاب به نوعی یک کتاب درسی دانشگاهی تلقی می شود. هدف از تهیه این کتاب پر کردن خلأ موجود در این زمینه بوده است. البته ناگفته نماند که در زمینه بررسی ترجمه های قرآن کریم به زبان انگلیسی تا به حال دو جلد کتاب ارزشمند توسط انتشارات سمت به چاپ رسیده و سالها است که مورد استفاده قرار میگیرند اما همان طور که گفته شد تعداد کتابهای از این دست بسیار معدود بوده و خلأ آن احساس میشود.
وی افزود: این کتاب با رویکردی جدید و ارائه نمونه ترجمههای جدیدتر تهیه شده و برای درس «بررسی آثار ترجمه شده اسلامی» در مقطع کارشناسی گرایشهای مختلف رشته زبان انگلیسی قابل استفاده است. در این کتاب دوازده ترجمه قرآن کریم به زبان انگلیسی معرفی شدهاند. البته تعداد ترجمههای موجود قرآن کریم به زبان انگلیسی به مراتب بیشتر بوده و لذا ملاک انتخاب تعداد محدودی ترجمه از میان تعداد کثیر آثار موجود کار نسبتاً دشواری بوده است.
دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شهید بهشتی گفت: قبل از شروع کار چیزی حدود یک سال به جمعآوری، بررسی و مطالعه ترجمههای موجود قرآن به زبان انگلیسی پرداخته و سرانجام به جمعبندی مربوط برای معرفی این دوازده نمونه رسیدم. ترجمههای معرفی گشته از دهه 30 میلادی شروع شده و بدین ترتیب سعی بر این بوده تا معروفترین و شاخصترین ترجمه هر دهه میلادی ارائه شود. لذا خوانندگان کتاب یک روند تاریخی از فصل اول تا فصل آخر کتاب یعنی فصل دوازدهم احساس میکنند.
بالغیزاده در توضیح ویژگیهای ترجمههایی قرآن کریم که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفتهاند، گفت: بیشتر ترجمههای انتخاب شده دارای یک ویژگی خاص بودهاند که آن را به عنوان یک ترجمه شاخص متمایز میسازد؛ به عنوان مثال ترجمه «آرتور آربری» به عنوان یک مترجم «سبکمدار» شناخته شده و یا ترجمه «ایروینگ» به عنوان یک نمونه ترجمه شاخص در آمریکای شمالی محسوب میشود. از دیگر ملاک انتخاب ترجمهها ایرانی بودن مترجمها نیز بوده است و در این کتاب چند نمونه از آثار مترجمین ایرانی نظیر ترجمه مرحومه «طاهره صفار زاده» و استاد «فضلالله نیکآیین» نیز گنجانده شده است.
وی در توضیح بیشتر محتوای کتاب «ترجمههای انگلیسی قرآن کریم» بیان کرد: این کتاب شامل یک فصل مقدماتی و دوازده فصل اصلی است. فصل مقدماتی به معرفی نمونه کار هریک از دوازده مترجم در قالب ارائه ترجمه سوره حمد به زبان انگلیسی میپردازد؛ به عبارت دیگر مخاطبین اصلی کتاب که همان طور که قبلاً عرض شد عمدتاً دانشجویان و مترجمان هستند با دوازده ترجمه مختلف از سوره حمد به زبان انگلیسی آشنا شده و سپس به نقد و بررسی هریک میپردازند. بدین ترتیب هدف درس مقدماتی آشناسازی خوانندگان کتاب با یک نمونه کار کوچک (ترجمه سوره حمد) از ترجمههای هریک از دوازده مترجم منتخب است.
ساسان بالغی زاده ادامه داد: سپس هر یک از درسهای آتی کتاب به معرفی نمونه ترجمههای صرفاً یک مترجم در قالب یک مضمون واحد میپردازد. به عنوان مثال درس اول در ارتباط با نمونههایی از ترجمه «محمد پیکتال» با عنوان «فضل خداوند» است؛ زیرا آیات ارائه شده همگی در ارتباط با الطاف بیکران خداوند به انسان هستند. به همین ترتیب درس دوم مرتبط با نمونههایی از ترجمه «عبدالله یوسف علی» با عنوان «خلقت حضرت آدم(ع)» است و بدین ترتیب سایر فصلهای کتاب به معرفی نمونه آثار سایر مترجمین در قالب عناوین مختلف نظیر قصص پیامبران، درسهایی از قرآن و غیره میپردازد.
ساسان بالغیزاده، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و کارشناس پژوهش کانون زبان ایران، علاوه بر تألیف کتاب «بررسی ترجمههای انگلیسی قرآن کریم» (A Survey of English Translations of the Holy Qur’an) تا به حال بیش از پنجاه مقاله علمی و چند جلد کتاب به شیوه ترجمه و بازنویسی به زبان انگلیسی ساده برای علاقهمندان به یادگیری این زبان منتشر کرده است از جمله این آثار میتوان به دو جلد کار مربوط به داستانهای مولوی اشاره کرد که توسط انتشارات کانون زبان ایران چاپ شدهاند.
وی در حال حاضر مشغول تهیه کتاب ترجمه و بازنویسی «قصص قرآن کریم» به زبان انگلیسی ساده است که در آینده به چاپ خواهد رسید. که این اثر نیز قرار است توسط انتشارات کانون زبان ایران به چاپ برسد.