ایجاد انقلاب فرهنگی با اجرا و تداوم برنامه‌های آموزشی در مدارس قرآن
گروه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد: برای ایجاد انقلاب فرهنگی در جامعه باید طرح‌ها و برنامه‌های آموزشی به صورت مداوم و هدفمند از مقطع پیش‌دبستان تا دبیرستان در مدارس قرآن اجرا شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با توجه به این که محور همه فعالیت‌ها در جامعه اسلامی باید بر مبنای آموزه‌های قرآنی و دین اسلام باشد، مدارس قرآن به منظور جذب هر چه بیشتر نوجوانان و جوانان، فعالیت خود را در سراسر کشور آغاز کردند و دانش‌آموزان در این مدارس علاوه بر فراگیری علوم قرآنی می‌توانند با سایر علوم نیز آشنا شوند.
راه‌اندازی این مدارس، راهکاری مؤثر در زمینه ارتقای سطح سواد قرآنی دانش‌آموزان خواهد بود و آموزش حفظ و مفاهیم قرآن در دستور کار مدارس قرآن قرار دارد، اما مهم‌ترین مزایای این مراکز آموزشی این است که شرکت‌کنندگان در این کلاس‌ها با کاربرد آموزه‌های قرآنی در زندگی فردی و اجتماعی خود آشنا می‌شوند.
شناسایی استعدادهای برتر در مدارس قرآن
این مدارس طی سال‌ها فعالیت خود برای ایجاد انگیزه در نوجوانان و جوانان به منظور شرکت در کلاس‌های آموزشی، اقدام به برگزاری مسابقات قرآن کرده‌اند که البته از دیگر مزایای برگزاری این مسابقات، شناسایی استعدادهای قرآنی است.
در این مراکز طبق برنامه‌ریزی‌هایی که از قبل صورت پذیرفته است، جلساتی با حضور مدیران، مربیان و اولیاء دانش‌آموزان طی سال برگزار میشود که در این جلسات، کلاس‌های آموزشی و عملکرد مربیان مورد ارزشیابی قرار می‌گیرد.
برنامه‌های قرآنی این مدارس معمولاً به صورت سالانه و متناسب با سطح اعتبارات، تعداد نیروی انسانی و دیگر عوامل تأثیرگذار در اجرای برنامه‌های قرآنی ارائه میشود و در برخی موارد بر اساس ضرورت، دوره‌های ضمن خدمت ویژه مربیان مدارس برگزار میشود.
این مدارس با ارائه آموزه‌های تخصصی، سعی دارند تا دانش‌آموزانی را تربیت کنند که از نظر اخلاقی و رفتاری برای دانش‌آموزان دیگر الگو باشند و در زمینه روخوانی، روان‌خوانی، تجوید و مفاهیم قرآن از تسلط کافی برخوردار باشند و با آیات قرآن مأنوس شوند.
برای ایجاد انقلاب فرهنگی در جامعه باید طرح‌ها و برنامه‌های آموزشی به صورت مداوم و هدفمند از مقطع پیش‌دبستان تا دبیرستان در مدارس قرآن اجرا شود، سپس با موفقیت فعالان قرآنی در آزمون‌های کنکور، نتایج فعالیت این مدارس در جامعه نمود می‌یابد.
بسیاری از مؤسسات قرآنی در سراسر کشور به منظور نهادینه کردن فرهنگ آموزش قرآن اقدام به راه‌اندازی مدارس قرآن کرده‌اند که از جمله این مدارس می‌توان به مراکز پیشدبستانی و مدارس قرآن وابسته به جامعة‌القرآن زنجان اشاره کرد که در حال حاضر بیش از پنج مرکز پیشدبستانی زیر نظر جامعة‌القرآن زنجان فعالیت می‌کنند.
همچنین جامعة‌القرآن زنجان اقدام به راه‌اندازی مدرسه پسرانه کرده است که در این راستا طی سال گذشته کلاس‌های آموزشی ویژه مقاطع اول و دوم ابتدایی در این مرکز برگزار شده است، همچنین در سال جاری نیز کلاس‌های آموزشی ویژه مقطع سوم ابتدایی در این مدرسه راه‌اندازی میشود.
اتحادیه مؤسسات قرآنی استان یزد نیز به منظور اشاعه فرهنگ قرآنی میان دانش‌آموزان اقدام به انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با مدارس قرآن کرده است و اکثر این کلاس‌ها ویژه دانش‌آموزان مقطع ابتدایی و پیشدبستانی برگزار میشود.
در حال حاضر چهار مدرسه قرآنی در یزد با هماهنگی اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی این استان مشغول به اجرای برنامه‌های تخصصی قرآنی شده‌اند و انتظار می‌رود تا پایان سال جاری تمامی مدارس قرآن یزد به اجرای طرح‌های تخصصی قرآن بپردازند.
همچنین مهد قرآن آذربایجان شرقی از ابتدای دهه 80 و از سال تحصیلی 1381 ـ 1380 با افتتاح دبستان ابتدایی دخترانه صدرا و در سال‌های بعد با اضافه شدن مدارس جدید، در راستای تربیت قرآنی خردسالان، تلاش خود را آغاز کرد و تاکنون نیز موفقیت‌های فراوانی را در این راستا بدست آورده است.
رحیم وظیفه‌شعاع، مدیر مهد قرآن آذربایجان شرقی در مورد مدارس صدرا تأکید می‌کند که در این مدارس تلاش بر این است که نگرش جامعی به آموزش و تربیت دانش‌آموزان داشته باشیم.
علم‌آموزی همراه با پرورش روحی انسان در مدارس قرآن
وی معتقد است که علم‌آموزی دقیق و عمیق در کنار پرورش روحی انسان، ثمربخش خواهد بود و رشد و تکامل انسان همراه با تحصیل علم مفید است.
وظیفه‌شعاع که سال‌هاست در زمینه آموزشی و تربیتی تجارب ارزشمندی را در اختیار دارد، راهبرد اصلی مدارس صدرا را تحقق آیه «لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّینِ» می‌داند که برای خدمت به دین باید به دنبال شناخت علمی دین رفت و آن را برای عمل کردن آموخت.
مؤسسه امیرالمؤمنین(ع) کاشان نیز یکی دیگر از مؤسسات قرآنی است که اقدام به راه‌اندازی مدارس قرآن کرده است و این مؤسسه احیای آموزه‌های دینی شامل قرآن، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و سیره اهل بیت(ع) در جامعه اسلامی و زدودن غربت از کتاب شریف نهج‌البلاغه را سرمایه‌گذاری برای کودکان می‌داند.
ارائه مشاوره‌های فرهنگی و آموزشی در مدارس قرآن
در بخشی از مدارس قرآن وابسته به این مؤسسه به آموزش حفظ سوره‌هایی از قرآن به زبان انگلیسی، آموزش نهج‌البلاغه همراه با قصه‌گویی، آموزش روخوانی قرآن، آموزش قصه‌های قرآن و اجرای برنامه به مناسبت‌های مختلف شامل اعیاد و برگزاری جشن‌های ملی، مذهبی و جلسات مشاوره ویژه والدین پرداخته میشود.
از دیگر مؤسسات قرآنی فعال در زمینه راه‌اندازی مدارس قرآن می‌توان به مؤسسه بیت‌الاحزان حضرت زهرا(س) اشاره کرد که از مهم‌ترین و منحصر به فردترین اقدامات این مؤسسه، راه اندازی مدارس شبانه‌روزی حفظ و تفسیر کل قرآن طی یک سال است.
این مهم از سال 1380 اجرایی شد و اکنون پنج مدرسه شبانه‌روزی در استان‌های فارس و آذربایجان شرقی فعال است، همچنین در سال تحصیلی 1391- 1392 تقریباً 120 قرآن‌آموز از سراسر کشور جذب شده و از سوی مؤسسه تحت تعلیم و تربیت قرار گرفته‌اند.
با تأسیس این مدارس در شهرستان‌های فسا، استهبان و بنارویه، زمینه مناسبی جهت آموزش نونهالان و دانش‌آموزان بر اساس قرآن کریم فراهم شد که به موجب آن این مدارس موفق به کسب عنوان مدرسه نمونه شدند.
به منظور بررسی اهداف و آشنایی با نحوه عملکرد مدارس قرآن وابسته به مؤسسات قرآنی و مدارس غیر دولتی که با محوریت آموزش قرآن فعالیت می‌کنند، به گفت‌وگو با برخی مدیران این مدارس و کارشناسان قرآنی پرداخته‌ایم که شرح این گفت‌وگو در ذیل آمده است.
ارتقای سطح سواد قرآنی دانش‌آموزان با شرکت در مدارس قرآن
حجت‌الاسلام سیدمحمدحسین شایق، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی یزد با مثبت ارزیابی کردن فعالیت مدارس قرآن، گفت: وزارت آموزش و پرورش و همین طور فعالان قرآنی، قدم مثبتی را در زمینه ارتقای سطح آموزشی و قرآنی نونهالان برداشته‌اند که جای تقدیر دارد، زیرا مدارس قرآن باعث می‌شوند که دانش‌آموزان با شرکت در کلاس‌های آموزش قرآن و گذراندن دوره‌های مقدماتی، توفیق اجباری داشته باشند که سطح سواد قرآنی خود را ارتقاء دهند و علاوه بر روخوانی و روان‌خوانی قرآن بتوانند در زمینه تفسیر و ترجمه آیات قرآن تسلط پیدا کنند.
وی با تأکید بر این که دوره‌های آموزشی باید به صورت پیوسته در مدارس قرآن برگزار شود، اظهار کرد: در استان یزد به دلیل این که سال 1392، اولین سال تأسیس این مراکز بود، فعالیت آنها آن گونه که باید موفقیت‌آمیز نبوده است و در برخی زمینه‌ها ضعف‌هایی وجود داشته که دلیل آن هم این بوده که در سال گذشته ثبت نام در مدارس ویژه عموم برگزار شده است، در حالی که باید صد در صد ظرفیت دانش‌آموزان از افرادی باشند که با آموزه‌های قرآنی آشنایی داشته باشند.
حجت‌الاسلام شایق بیان کرد: شرط آشنایی دانش‌آموزان با آموزه‌های قرآنی در ثبت نام سال 94 ـ 93 لحاظ شده است و حتماً دانش‌آموزانی می‌توانند وارد این مدارس شوند که در پیشدبستانی در کلاس‌های حفظ، روخوانی قرآن و غیره شرکت کرده‌اند و اگر مدارس به این ترتیب پیش روند، دوره‌های تخصصی با برنامه‌ریزی در این مراکز برگزار خواهد شد.
فعالیت 10 مدرسه قرآن در شهر یزد
وی افزود: در حال حاضر بیش از 10 مدرسه قرآن در شهر یزد فعال هستند که حتی برخی از آنها مؤسسه قرآنی بوده‌اند، اما در حال حاضر به عنوان مدرسه قرآنی فعالیت می‌کنند.
اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی یزد تصریح کرد: مدارس قرآن نیاز به کمک دارند، در حال حاضر بیشتر هزینه‌های این مراکز از طریق دریافت شهریه و کمک خیرین تأمین میشود که باید در این راستا هم دولت و هم خیرین به این مدارس توجه ویژه داشته باشند؛ همچنین باید به این موضوع بیاندیشیم که زمانی که دانش‌آموزان این مدارس وارد دوره پیش‌دانشگاهی می‌شوند و در کنکور شرکت می‌کنند، انقلاب فرهنگی و قرآنی در کشور رخ خواهد داد.
ارائه آموزه‌های قرآنی؛ محور فعالیت مدارس قرآن
حسین خاکسارهرندی، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی اصفهان در رابطه با نحوه فعالیت این مدارس قرآن، گفت: مدارس قرآن وابسته به مؤسسات قرآنی، تمامی برنامه‌های آموزش و پرورش را اجرا می‌کنند، اما در این مراکز محوریت فعالیت‌ها قرآنی است، به این صورت که در هر مدرسه یک حافظ کل و یک نیروی قرآنی حضور دارد که طبق یک طرح آموزشی که ارائه شده است، از ابتدایی تا دبیرستان افراد را گام به گام پیش می‌برد و این نیروی قرآنی در هر پایه و هر کلاس مشخص است.
مدیر مسئول مهد قرآن اصفهان اظهار کرد: مؤسسه مهد قرآن اصفهان، تقریباً 100 مرکز آموزشی دارد که شامل 66 مهد کودک و پیشدبستانی قرآن و 23 مدرسه قرآن است و دروس علمی هم در کنار آموزه‌های قرآنی در این مراکز تدریس میشود.
«گام نخست»؛ طرحی مدون ویژه مدارس قرآن
وی بیان کرد: مؤسسه مهد قرآن، طرح مدونی با عنوان «گام نخست»، ارائه کرده که در کشور برگزیده شده است و قرآن‌آموزان طبق آن پیش می‌روند و تقریباً تمامی افرادی که فرزندان خود را در این کلاس‌ها ثبت نام کرده‌اند، از پیشرفت قرآنی آنها راضی هستند.
مجتبی عزیزی، مدیر مسئول بنیاد قرآن ابرکوه نیز در رابطه با راه‌اندازی مدارس قرآن به همت بنیاد قرآن در این شهرستان، گفت: تاکنون دو مدرسه قرآن با عنوان «بشارت» ویژه دانش‌آموزان دختر و پسر و یک مدرسه تخصصی حفظ و تفسیر قرآن با عنوان «سفیران بهشت» در شهرستان ابرکوه راه‌اندازی شده است که قرآن‌آموزان با شرکت در کلاس‌های آموزشی این مدارس طی یک سال موفق به حفظ کل قرآن می‌شوند.
فعالیت مدارس قرآن؛ مستلزم حمایت نهادهای دولتی
وی با اشاره به معضلات مدارس قرآن، اظهار کرد: نگاه مسئولان دولتی به مدارس قرآن، نگاه تشویقی و حمایتی نیست و متأسفانه به مدارس قرآن به چشم یک رقیب نگاه میشود، در حالی که فعالیت‌های مدارس قرآنی مستلزم حمایت نهادهای دولتی است.
عزیزی عنوان کرد: نگاه رقابتی به مدارس قرآن ضربه می‌زند، تمامی آموزه‌ها در مدارس قرآن با رویکرد دینی و قرآنی ارائه میشود و آموزش قرآن جزء برنامه‌های اصلی این مراکز به شمار می‌آید.
وی تصریح کرد: مدارس قرآن پتانسیل‌ها و استعدادهای بسیار زیادی دارند که باید شکوفا بشوند، اما متأسفانه سازوکار حمایتی از این مراکز وجود ندارد و هنوز زمینه لازم برای فعالیت این مراکز فراهم نشده است و این مراکز نیازمند نگاه حمایتی و تشویقی هستند.
