تأثیرات روحی و روانی اصرار بر تکرار دروغ گفتن در انسان

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از آذربایجان غربی، هر گناهی یک مقدار روی قلب انسان و روی روح انسان اثر می‌گذارد و روح انسان را قسی و فاسد می‌کند، گناه صغیره یک ذره اثر می‌گذارد نه زیاد، ولی یک ذره اگر تکرار شد می‌شود بعد اثرش با یک گناه کبیره برابر می‌شود حال اگر اصرار بر کبیره باشد، آن هم کبیره‌ای که از اکبر کبائر باشد، آن دیگر اثرش مسخ شدن روح انسان است، یعنی روح انسان آن فطرت انسانی خودش را به کلی از دست می‌دهد.

مثلاً دروغ از گناهان کبیره است، اگر انسان دائماً دروغ بگوید و اصرار بر دروغ‌گویی داشته باشد، این اصرار تدریجاً انسان را به حالت مسخ‌شده در‌می‌آورد، انسان روحش بر روی عملش اثر می‌گذارد و عملش بر روی روحش؛ یعنی همین طور که اگر روح انسان خوب باشد عمل خوب انجام می‌دهد، همچنین عمل اگر خوب شد روح را خوب‌تر می‌کند و همین طور اگر روح انسان فاسد بود منشأ عمل بد می‌شود، عمل بد هم به نوبه خودش باز روح انسان را فاسدتر می‌کند.

خداوند آیات 104 و 105 در سوره نحل می‌فرماید: «إِنَّ الَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِآیَاتِ اللّهِ لاَ یَهْدِیهِمُ اللّهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ ، إِنَّمَا یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِآیَاتِ اللّهِ وَأُوْلئِکَ هُمُ الْکَاذِبُونَ ؛ کسانى که ایمان به آیات الهى ندارند خداوند آنها را هدایت نمى کند و براى آنها عذاب دردناکى است، تنها کسانى دروغ مى‌گویند که ایمان به آیات خدا ندارند، و دروغگویان واقعى آنها هستند».

این آیه از آیات تکان‌دهنده‌ای است که در زمینه زشتى دروغ سخن می‌گوید و دروغ‌گویان را در سر حد کافران و منکران آیات الهى قرار می‌دهد، گرچه مورد آیه، دروغ و افترا بر خدا و پیامبر‌(ص) است، ولى به هر حال زشتى دروغ اجمالاً در این آیه مجسم شده است.

راستگویی نشانه بارز ایمان است

راستگویی و ادای امانت دو نشانه بارز ایمان و شخصیت انسان است، حتى دلالت این دو بر ایمان از نماز هم برتر و بیشتر است. امام صادق‌(ع) می‌فرماید: «‌نگاه به رکوع و سجود طولانى افراد نکنید، چرا‌که ممکن است عادت آنها شده باشد، به‌طورى که اگر آن‌را ترک کنند ناراحت شوند، ولى نگاه به راستگویى و امانت آنها کنید».

ذکر این دو باهم راستگویی و امانت به خاطر این است که ریشه مشترکى دارند، زیرا راستگویی چیزى جز امانت در سخن نیست، و امانت همان راستى در عمل است.

دروغ؛ کلید گناهان به تعبیر روایات اسلامی

در روایات اسلامى دروغ به‌عنوان کلید گناهان شمرده شده است، امام علی‌(ع) می‌فرماید: «‌راستگویى دعوت به نیکوکارى مى‌کند، و نیکوکارى دعوت به بهشت»، امام حسن عسکری‌(ع) می‌فرماید: «‌تمام پلیدی‌ها در اطاقى قرار داده شده، و کلید آن دروغ است».

رابطه دروغ و گناهان دیگر از این نظر است که انسان گناهکار هرگز نمی‌تواند راستگویی باشد، چرا‌که راستگویی موجب رسوایی او است و براى پوشاندن آثار گناه معمولاً باید متوسل به دروغ شود و به عبارت دیگر، دروغ انسان را در مقابل گناه آزاد می‌کند و راستگویی محدود.

دروغ سرچشمه نفاق است، چرا‌که راستگویی یعنى هماهنگى زبان و دل و بنابراین دروغ ناهماهنگى این دو است و نفاق نیز چیزى جز تفاوت ظاهر و باطن نیست، دروغ با ایمان سازگار نیست و  این واقعیت نه تنها در آیه مورد بحث که در احادیث اسلامى نیز منعکس است.