نمایشگاه کتاب فرانکفورت، یکی از مهمترین نمایشگاههای دنیا بوده و به عنوان یکی از بزرگترین رویدادهای بینالمللی در عرصه چاپ و نشر شناخته شده است که مهرماه امسال شصتوششمین دوره آن برگزار خواهد شد.
با توجه به این که هر ساله ناشران بسیاری از سراسر جهان در این رویداد فرهنگی شرکت میکنند، جمهوری اسلامی ایران نیز در این رویداد مهم بینالمللی حضور خواهد یافت. اما آنچه روشن است، این که حضور ناشران قرآنی و دینی در این نمایشگاه که میتواند بیانگر فرهنگ، تمدن و اعتقادات اسلامی کشورمان باشد، چندان پررونق نیست و یا رغبت آنها برای حضور در این نمایشگاه کم است.
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) به منظور بررسی این موضوع گفتوگویی با سیدمحمدحسین محمودی، رئیس اتحادیه ناشران قرآنی، انجام داده است که در ادامه میخوانید.
امسال کیفیت حضور ناشران قرآنی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت چگونه است؟
ناشران قرآنی علاقه چندانی به حضور در این نمایشگاه نشان نمیدهند. کتابهایی در این نمایشگاه عرضه میشود که قابلیت حضور در سطح بینالمللی را داشته باشد و از سوی دیگر از نظر زبان و کیفیت دارای اهمیت است که به زبانهای خارجی بوده و با کیفیت چاپ مطلوبی به مخاطبان عرضه شود.
در سالهای اخیر در حوزه نشر قرآنی کتابهایی با این ویژگیها به نمایش گذاشته شده است؟
در این سالها چنین کتابی ندیدیم که در نمایشگاه کتاب فرانکفورت به نمایش گذاشته شود ومتأسفانه کتابهایی در آنجا دیده میشود که حتی مخاطبان داخلی هم اگر آن را ببینند، استقبال نمیکنند، چه برسد به مخاطبان خارجی و این از نظر کیفی مطرح است. این امر چند علت دارد؛ به عنوان مثال در سال گذشته کتابهایی در بخش کودک وجود داشت که بر اثر گرما کیفیت خود را از دست داده بودند و جلد آن از حالت طبیعی خود خارج شده بود و به نظر میرسد مدیریت خوبی درباره این موضوع وجود ندارد.
شما در سال گذشته در نمایشگاه حضور داشتید؟
بله، در نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضور داشتم که به همراه جمعی از دوستان به طور مستقل رفته بودیم.
حضور شما به دلیل کتابهایی بود که در آنجا عرضه کرده بودید؟
نه، از طرف وزارت ارشاد نرفته و کتابی هم ارائه نکرده بودم، اما هر روز در نمایشگاه حضور داشتم و مشکلات در این نمایشگاه آن قدر واضح بود که نیازی به بیان آنها نیست. غرفههای ناشران خارجی در مقایسه با ناشران ایرانی از کیفیت بالایی برخوردار بود. حتی پنج کتاب به زبان انگلیسی در میان کتابهای غرفه ایران وجود نداشت. کتاب به زبان فارسی در آنجا چه اندازه مخاطب دارد و آیا حضور در نمایشگاه کتاب خارجی، غیر از یافتن مخاطبان جدید است؟
آثار قرآنی دیدید که ترجمه شده به زبانهای خارجی باشد؟
کتابهای قرآنی با ترجمه به زبانهای خارجی وجود داشت، حتی رباعیات خیام و بوستان و گلستان سعدی به زبانهای دیگر وجود داشت، اما غالب آثار به زبان فارسی بودند. از سوی دیگر کتابهایی در موضوعات قرآنی و دینی به زبانهای خارجی بسیار کم بودند و اگر مخاطبی برای آشنایی با چنین آثاری به غرفه ایران مراجعه میکرد، کتابی نبود که بتواند پاسخگوی نیازهای آنها باشد و یا بتوانند از آن استفاده کنند.
به نظر شما میشود همه موضوع را به پای مدیریت نوشت، در حال حاضر که اعلام فراخوان شده است، ناشران قرآنی چه اندازه برای ارائه کتابهای خود اقدام کردهاند؟
فراخوان یک بحث است و ارائه امکانات لازم برای مخاطبان موضوع دیگری است؛ به عنوان مثال انتشارات انصاریان یک ناشر بینالمللی است و به چند زبان دنیا کتابهای گوناگونی را ترجمه کرده و در نقاط مختلف جهان آنها را توزیع کرده است. برای این انتشارات آیا نباید امکانات ویژهای اختصاص یابد؟ بهتر نیست برای ناشرانی که دارای کتابهای برگزیده یا پرمخاطب قرآنی و به زبانهای خارجی هستند، تعدادی از این کتابها را بدون دریافت هزینهای در نمایشگاه کتاب خارجی نمایش دهد.
در حال حاضر که فراخوان عمومی اعلام شده، چرا ناشران قرآنی اقدام نمیکنند، آیا میشود از تک تک ناشران قرآنی به صورت مجزا درخواست حضور و یا ارائه کتابشان را داشت؟
اگر فراخوان عمومی داده شود همه ناشران حضور مییابند، مثلا ناشران کودک هم کتابهای خود را ارسال میکنند.
روی سخن ما با بخش ناشران کتابهای بزرگسال است، آیا کمرونقی حضور آنها نشانگر این است که ناشران قرآنی کتابهای خوب ندارند که به زبان خارجی بوده و قابل ارائه در نمایشگاه کتاب فرانکفورت باشد؟
این گونه نیست که کتابی وجود نداشته باشد؛ به عنوان مثال آیتالله سبحانی چندین عنوان کتاب دارند که به زبانهای خارجی چاپ شده است و یا اگر کتابهای مراجع دیگر در زمینه قرآنی جمعآوری شود، میتوان با آن یک نمایشگاه دو هزار متری دایر کرد و به این صورت نیست که کتابهای قرآنی برای عرضه وجود نداشته باشد.
پس میتوان گفت ناشران قرآنی رغبت چندانی برای حضور در نمایشگاههای خارج از کشور ندارند؟
بله، باید از آنها سؤال کنید که چرا ناشر قرآنی رغبت ندارد.
شما به عنوان یک ناشر قرآنی(انتشارات لاهوت) چرا حضور پیدا نمیکنید؟
چون کتابی به زبان انگلیسی ندارم و علاقهای هم ندارم کتابی با زبان فارسی ارائه کنم که مخاطب آن فقط ایرانیان مقیم آلمان باشد.