نگاه ما به بحث فرهنگی نگاه سرمایه‌بر است!
گروه جامعه: رئیس گروه برنامه‌ریزی و مشاور امور بانوان سازمان تبلیغات اسلامی نبود بسترسازی فرهنگی، مهندسی فرهنگی و موازی‌کاری‌ها را از جمله دلایل عدم موفقیت برنامه‌های فرهنگی دستگاه‌های مختلف عنوان و بیان کرد: متأسفانه نگاه ما به مباحث فرهنگی نگاه سرمایه‌بر است.
فرزانه نیکوبرش، رئیس گروه برنامه‌ریزی و مشاور امور بانوان سازمان تبلیغات اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با تأکید بر اینکه نیازمند ایجاد بسترهای فرهنگی در کشور هستیم، گفت: بسترهای فرهنگی زمان بر، سرمایه بر و دیربازده هستند و به نتیجه رسیدین آنها صبر و حوصله خاصی می خواهد اما ایجاد این بسترها برای همه دستگاه های نظام به خصوص دستگاه های فرهنگی یک اولویت است.
مهندسی فرهنگی، حلقه‌ای که گم شده
وی مهندسی فرهنگی را راهی برای بهره برداری از بسترهای فرهنگی دانست و تصریح کرد: دستگاه های فرهنگی باید طبق یک مهندسی فرهنگی مشخص کار یکدست فرهنگی انجام دهند تا این بسترها برای بهره برداری فراهم شود و اگر یکی از دستگاهها نتواند با سایر دستگاهها هماهنگ شود یعنی اگر مهندسی فنی و زیربنایی انجام نشود بازده خوبی نخواهیم داشت.
نیکوبرش با اشاره به اینکه باید با یک نگرش ویژه عملکردهای گذشته را ارزیابی و سپس برای آینده برنامه ریزی کنیم، سؤال کرد: آیا برنامه‌های فرهنگی ما آینده‌نگرانه هست یا مقطعی برنامه ریزی می‌شوند؟ آیا سلیقه شخصی افراد در آنها دخیل است یا بر مبنای مهندسی فرهنگی صورت می گیرند؟ آیا ایجاد بسترهای فرهنگی را هنگام طراحی برنامه‌ها مد نظر داریم یا نگاه برنامه‌ریزان کوتاه مدت و پروژه‌ای است؟
برنامه ششم توسعه را دریابیم
وی افزود: ما در هر کار فرهنگی دست به گریبان این سه مسئله هستیم و اگر تاکنون به این موارد توجه نکرده‌ایم باید برای برنامه ششم توسعه کار فرهنگی را به صورت مهندسی شده در نظر بگیریم.
رئیس گروه برنامه‌ریزی و مشاور امور بانوان سازمان تبلیغات اسلامی در ادامه سخنان خود به اقدامات فرهنگی که تاکنون از سوی این گروه صورت گرفته است اشاره و عنوان کرد: برنامه‌های معمول ما با توجه به نیاز جامعه طراحی و برنامه ریزی شده و ما با توجه به اینکه سازمان تبلیغات اسلامی وظیفه بسترسازی فرهنگی و تبیین فرهنگی را بر عهده دارد بر اساس وسع و توانایی‌هایمان در مباحث فرهنگی ورود پیدا کرده‌ایم و اگر در این زمینه‌ها از وسعت (بودجه و امکانات) بیشتری برخوردار بودیم بیشتر فعالیت می‌کردیم.
وی به اقدامات صورت گرفته در حوزه زنان و خانواده اشاره و اعلام کرد: شاید کسی نداند که سازمان تبلیغات اسلامی در حوزه زنان، خانواده و ازدواج ورود پیدا کرده است. اما ما در عموم برنامه‌هایی که اجرا کرده‌ایم سعی شده شکل مناسبی به بحث ازدواج و خانواده داده شود.
نیکوبرش ادامه داد: برای جوانانی که در شرف ازدواج هستند از طریق مبلغین، مبلغات، بانوان فرهیخته، کانون‌های فرهنگی و هیئت‌های مذهبی برنامه‌ریزی کرده از سال‌های 87 در استان‌های مختلف این موضوع را مد نظر قرار داده‌ایم.
در حوزه خانواده و ازدواج 10 هزار و 940 فعالیت داشته‌ایم
وی اعلام کرد: در حوزه خانواده و ازدواج در سال گذشته، 10 هزار و 940 فعالیت داشته‌ایم که کارگاه‌های مهارتی، دوره‌های مشاوره، همایش‌ها، نشست ها و ... را شامل می شد که برای 325 هزار نفر مخاطب به اجرا درآمد.
رئیس گروه برنامه‌ریزی و مشاور امور بانوان سازمان تبلیغات اسلامی تصریح کرد: پتانسیل‌هایی که از طریق کانون‌های فرهنگی، مؤسسات قرآنی، مبلغین و مبلغات، هیئت‌های مذهبی، تشکل های دینی و ... داریم بستر خوبی برای تبیین مسئله زنان، خانواده و ازدواج است البته در حد وسع و توانمان در این حوزه ورود پیدا کرده‌ایم.
وی به اقدامات گروه برنامه‌ریزی و مشاور امور بانوان سازمان تبلیغات اسلامی در حوزه خانواده، جوان و مهارت‌های ارتباطی نیز اشاره و بیان کرد: در حال حاضر یکی از مسائل مهمی که زمینه ساز آسیب‌های اجتماعی متعدد می‌شود بحث برقراری ارتباط درست با جوانان است که اگر خانواده‌ها و جوانان در این زمینه آگاهی بیشتری داشته باشند ارتباط والدین با جوان و فرزندان با والدین می‌تواند بهتر صورت گیرد.
نیکوبرش ادامه داد: بر اساس همین نیاز دوره‌های خاصی را در خصوص ارتباط خانواده، جوان و مهارت‌های ارتباطی با اقشار مختلف توسط نخبگان فرهنگی برگزار کرده‌ایم.
وی با تأکید بر اینکه اگر نیازها آگاهانه پاسخ داده شود بسیاری از آسیب‌های اجتماعی کاهش پیدا می‌کند، اعلام کرد: در سال 92، 35 هزار فعالیت داشته ایم و اشتیاق مردم به خصوص والدین به حدی زیاد بوده که این برنامه ها حدود 12 میلیون و 250 نفر مخاطب داشته است.
رئیس گروه برنامه‌ریزی و مشاور امور بانوان سازمان تبلیغات اسلامی در پاسخ به این سؤال که چندین سال است که آمار طلاق و آسیب‌های اجتماعی افزایش پیدا می‌کند، چرا نمود فعالیت های شما و سایر دستگاه‌های فرهنگی در آمار نمایان نیست؟ گفت: جامعه گسترده شده با ابزارهای مختلف؛ نیازمند این هستیم که مهندسی فرهنگی صورت گیرد.
وی تصریح کرد: در جامعه 77 میلیونی، 12 میلیون نفر مخاطب آمار کمی است. از سوی دیگر مخاطبان ما علاقه‌مند هستند این مباحث با زبان روز گفته شود که این اقدام نیازمند فعالیت هماهنگ تمام دستگاهها بر اساس مهندسی فرهنگی درست است.
ما تلاش کرده‌ایم اما این تلاش پاسخ گوی نیاز نبوده است
نیکوبرش ادامه داد: با چند جلسه نمی‌توان نیاز مخاطب را برطرف کرد بلکه نیاز به تداوم جلسات و تقویت آنها داریم؛ اما چه قدر برای این تقویت هزینه می‌کنیم؟ آیا اقدامات ما همراستا با اقدامات سایر دستگاهها هست؟ ما تلاش کرده‌ایم اما این تلاش پاسخ گوی نیاز نبوده است.
وی بر لزوم تداوم برنامه‌های فرهنگی مهندسی شده و همراستا میان همه نهادهای فرهنگی تأکید کرد و گفت: تداوم برنامه‌ها نیازمند بودجه است اما نه تنها بودجه‌های ما افزایش پیدا نکرده بلکه کمتر هم شده است.
نیکوبرش علت عدم موفقیت برنامه‌های فرهنگی در کاهش آسیب‌هایی مانند طلاق را عدم تداوم بخشی، هماهنگی و پاسخ به موقع به نیازهای اجتماعی مردم از سوی نهادهای فرهنگی دانست و اعلام کرد: ما تلاش خودمان را علی‌رغم کمبود بودجه صرف می‌کنیم.
حتی در زمینه اعزام مبلغ نیز کمبود بودجه داشته‌ایم
وی ادامه داد: در ماه رمضان سال جاری یکی از دستورالعمل‌هایی که به مبلغین و مبلغات داده شد این بود که بحث توجه به خانواده، عفاف و حجاب و حوزه جوانان را جزو مباحث اصلی قرار دهند. مبلغین ما 30 روز در هر محلی که حضور پیدا کردند به مباحث مورد نظر ورود داشته اند اما حتی در زمینه اعزام مبلغ نیز کمبود بودجه داشته‌ایم و نتوانستیم نیاز همه را برآورده کنیم از سوی دیگر ماه رمضان تمام شد، اما باید مباحث خانواده و جوانان تداوم یابد اما متأسفانه نگاه ما بر روی بحث فرهنگی نگاه سرمایه بر است.
