نمایش سینمایی مشکلات روزمره روحانیت امری ناپسند نیست
گروه هنر: نشان دادن مشکلات اقتصادی روحانیون در سینما امری ناپسند نیست، در صورتی که برخی علاقه ندارند چنین تصاویری در سینما خلق شود ولی مردم باید بدانند بخش عمده‌ای از این قشر همچون مردم عادی زندگی می‌کنند.
حسین سلطان‌محمدی، منتقد و کارشناس سینما در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره نگاه به روحانیت در سینما بیان کرد: در سال‌های اخیر فیلمسازان این اجازه را پیدا کرده‌اند که به روحانیت نزدیک شوند. این اتفاق نیز پس از تجربه‌های خاصی چون فیلم «مارمولک» رخ داد، چون نگاه‌ها به این قشر متفاوت‌تر از گذشته شد. در کلامی دیگر سینماگران اجازه پیدا کردند تا روحانیون را در متن یک زندگی معمولی تصویر کنند.
وی افزود: برای نمونه در فیلم «زیر نور ماه» میرکریمی به مشکلاتی که ممکن است در زندگی روزمره روحانیون با آن مواجه شوند پرداخته می‌شود؛ مشکلاتی از قبیل رفتن به سینما و یا کنار خیابان در انتظار تاکسی ایستادن و ... البته این نوع نگاه‌ها عمدتا کارهایی بود که برداشتی منفی به روحانیت داشت، هرچند در سال‌های اخیر وضعیت کمی بهتر شده و ما شاهد نگاهی مناسبت‌تر به این قشر در سینما هستیم.
این منتقد گفت: برعکس سینما که هنوز پرداختن به روحانیت برای همه فیلمسازان محقق نشده است در فیلم کوتاه این امکان فراهم آمده تا هر فیلمسازی که علاقه‌مند به کار در این حوزه است به شکلی دلخواه اثر تولید کند. برای همین من به عنوان یکی از داوران نخستین جشنواره فیلم عکس قرآنی که ماه رمضان در نمایشگاه قرآن برگزار شد آثار بسیاری را دیدم که در آنها به زندگی شخصی روحانیون پرداخته می‌شد.
نگاه تلویزیون به روحانیت
این کارشناس سینما در پاسخ به این سوال که تلویزیون چگونه تصویرگر زندگی روحانیون بوده؟ گفت: سیما را در تصویرگری درست از روحانیون موفق نمی‌دانم، حتی در شبکه افق که اخیرا راه افتاده و کارش پوشش برنامه‌های انقلابی و ارزشی است کمتر می‌بینم فیلمی نشان داده شود که در آنها زندگی روحانیون بدون داشتن کلیشه‌های رایج تصویر شود، حتی می توان گفت که در تلویزیون نگاه دقیق به این حوزه از سینما کم رنگ‌تر است.
وی درباره دلایل وجود داشتن چنین حساسیت‌هایی گفت: جایگاه روحانیون اقتضا می‌کند که نوعی خاص از زندگی را پیش گیرند که در کلامشان بارها به رعایت آنها تاکید شده است یعنی این‌که روحانیون در تمامی موعظه‌های خود مردم را به رعایت ساده‌زیستی سفارش می‌کنند، بنابراین اگر خود به آن پایبند نباشند مردم به نوعی آنها را باور نخواهند کرد. با این توضیح وقتی در سینما می‌خواهند به این قشر بپردازند باید آنچه در واقعیت وجود دارد تصویر شود. یعنی نه از آنها چهره‌ای قدیس‌گونه بسازیم نه این‌که نگاهی سیاه داشته باشیم.
سلطان‌محمدی گفت: نشان دادن مشکلات اقتصادی روحانیون در سینما امری ناپسند نیست، در صورتی که برخی علاقه ندارند چنین تصاویری در سینما خلق شود، به همین دلیل مردم باید بدانند بخش عمده‌ای از روحانیون همچون مردم عادی زندگی و با بسیاری از مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند. البته باید در نظر داشت شرایط ویژ‌ه‌ای که در حکومت برای روحانیون وجود دارد کار کردن در این حوزه را کمی سخت کرده است. به این توضیح اضافه کنم که بسته بودن هیچ گاه به نتیجه مثبت ختم نخواهد شد، بنابراین باید اجازه داد در این حوزه داستان‌سرایی لازم انجام شود، حال ممکن است خطاهایی پیش بیاید که باید شناسایی شده و به شکل مناسب رفع شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اگر اجازه داده شود که به روحانیون در آثار سینمایی به طرز شایسته‌ای پرداخته شود مردم خواهند فهمید که مشکلات آنها بیشتر از مردم عادی است، چون با توجه به انتظاری که از آنها می‌رود با این مشکلات مادی باید گذران زندگی کنند. در ضمن مردم باید بدانند که بخش عمده‌ای از روحانیون همانند آنها زندگی می‌کنند و تنها بخش اندکی از آنها پست و منصب دولتی دارند. نکته دیگر این‌که برخی مواقع ستم‌هایی که به روحانیون می‌شود بیش از تمامی اقشار جامعه است، همانند آن اتفاقی که برای خانواده یک روحانی شیعه در نزدیکی شهر سامرا رخ داد و تمامی اعضای خانواده وی کشته شدند.
سلطان محمدی یادآور شد: باید در نظر داشت که سخنان فوق نباید به این معنا برداشت شود که کار کردن در این حوزه بدون نظارت باشد، چون این اتفاق در قبال هیچ قشری رخ نمی‌دهد، در خصوص روحانیون نیز باید چنین وضعیتی باشد تا یک وقت به دلیل برداشت نادرست تصویرسازی اشتباهی از این قشر صورت نگیرد، چون با توجه به پایگاهی که آنها در حکومت و جامعه دارند نگاه نادرست به این قشر آسیب‌های بسیاری در پی خواهد داشت.
وی در پایان توصیه کرد: نگاه درست به روحانیت تنها در تصویرگری از زندگی این قشر خلاصه نمی‌شود، بلکه پرداختن به بخش‌هایی از زندگی آنها که مردم از آن مطلع نیستند اتفاق خوب دیگری است که باید در این حوزه رخ دهد. برای مثال نشان دهیم روحانیونی وجود دارند که تنها تبلیغ دینی بخشی از فعالیت‌های آنان است، چون آنها در دیگر بخش‌های علمی و فرهنگی جامعه هم حضور موثر و قوی دارند. نمونه بارز این توضیح روحانی است که هم اکنون در دانشگاه‌ها مشغول تدریس هستند.
