دین، عرفان و حماسه شاخصه مقامهای موسیقی تربت جام است
گروه هنر: موسیقی محلی تربت جام در سه دسته مقامهای دینی، عرفانی و حماسی قابل تقسیم‌بندی است و در بررسی فلسفی لایه‌های باطنی آن می‌توان پرداختن به مفهوم آفرینش، دفاع از کیان اسلامی و منقبت پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) را استخراج کرد.
شهرام فرهادی‌نیا، سرپرست گروه موسیقی محلی «ندای جام»، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: منشأ بیشتر ملودی‌های تربت جام، برگرفته از آئین‌های مذهبی، دینی و اسلامی است که می‌توان آن را در سه دسته مقامهای عرفانی، حماسی و دینی تقسیم‌بندی کرد.
وی گفت: این نوع موسیقی آمیخته با بازی‌های نمایشی و آئینی است که هر کدام از این حرکات فلسفه خاص خود را داراست و برای دریافت صحیح حکمت موجود در آن باید به بررسی لایه به لایه آن پرداخت؛ قطعاً در بررسی لایه نخست اینگونه حرکات نمایشی توأم با نواخته شدن موسیقی، شاهد مجموعه‌ای از حرکات به منظور آمادگی جسمانی هستیم، این بعد از اجرای موسیقی محلی تربت‌جام بیشتر در زمان جنگ و کارزار مصداق معنایی پیدا می‌کند و در قالب حماسی به منزله آماده شدن برای رزم است.
تداعی معنای «آفر» در موسیقی تربت‌جام در راستای القای مفهوم آفرینش در بعد عرفانی است
فرهادی‌نیا تصریح کرد: با تعمق در لایه‌های زیرین این موسیقی و بازی‌های نمایشی همراه با آن به مفهوم «آفر» می‌رسیم، این مفهوم بن‌مایه دینی و اعتقادی موسیقی محلی تربت‌جام است که در گویش محلی از واژه آفریدن و خلق شدن گرفته شده و شامل مجموعه حرکات نمایشی با تداعی مفهوم «کاشت، داشت و برداشت» است که شکلی عرفانی به خود گرفته و در راستای القای مفهوم آفرینش در بعد عرفانی آن است.
سرپرست گروه موسیقی محلی «ندای جام» در ادامه گفت: موسیقی تربت‌جام از دیرباز با اشعاری در نعت و منقبت پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) و همچنین ذکر اسماء‌الله همراه بوده است، این دربردارنده همان بعد دینی موسیقی محلی این خطه از ایران اسلامی است، البته گاه با نگرش ملی‌گرایی و حفظ و حراست از کیان اسلامی، شکل حماسی نیز به خود می‌گیرد.
اهتمام ویژه موسیقی تربت‌جام به ذکر مناقب امام‌هشتم(ع)
این موسیقیدان که با گروهش تاکنون برگزیده جشنواره‌های گوناگونی همچون «خنیاگران انقلاب اسلامی» شده است، افزود: موسیقی تربت‌جام به دلیل سابقه همجواری استان خراسان شمالی با مشهد‌الرضا(ع) و تعلق خاطری که به این امام همام داشته و دارد، در پرداختن به وجهی که به بیان اشعاری در رثای امامان معصوم(ع) متعلق است، اهتمام ویژه ای به امام هشتم شیعیان داشته و دارد و متناسب با این روزها که در دهه کرامت و در آستانه خجسته زاد‌روز امام رضا(ع) هستیم، تولیدات فاخری از سوی هنرمندان موسیقی خراسانی را در این قالب شاهد بوده‌ایم.
برگزیده نخستین جشنواره ملی، حماسی موسیقی خلیج‌فارس تأکید کرد: چنین موسیقی با ظرفیت‌های ژرفی که به گوشه‌ای از آنها اشاره شد، می‌تواند محل تحقیق و پژوهش بیشتری از سوی کارشناسان و پژوهشگران و علاقه‌مندان به موسیقی محلی و نواحی ایرانی قرار گیرد؛ به نظر من موسیقی محلی ایرانی و از آن جمله موسیقی محلی تربت‌جام به آن درجه از خودبسندگی رسیده است که بتواند به داشته‌های فرهنگی و تاریخی خود اکتفا کند و نیازی به متوسل شدن آن به گونه‌های نامتجانس موسیقی غربی برای جذب مخاطبان نیست.
مهجوریت موسیقی محلی
وی در پایان گفت: متأسفانه این روزها به دلیل هجمه موسیقی غربی و تغییر ذوق و سلیقه شنیداری مخاطبان، موسیقی محلی اقوام مختلف ایرانی دچار مهجوریت شدیدی شده است و اگر هم قرار بر این باشد که به شکل مقطعی و در قالب جشنواره‌ها و رویدادهای هنری به آن توجه شود، بدون در نظر گرفتن قابلیت‌های موجود در ساز و ابزار موسیقی ایرانی به کار رفته در این نوع موسیقی، سعی می شود که استفاده از ادوات موسیقی غربی نیز با آنها همراه شود تا مگر اجرای اینگونه قطعات با اقبال عمومی بیشتری همراه باشد که به نظر من اگر فلسفه وجودی اینگونه موسیقی و غنای فرهنگی آن تبیین شود، دیگر نیازی به التقاط آن با موسیقی غربی نیست.
سری هم به ما بزنید و در صورت افتخار دادن ما رو در لینک خودتون ثبت کنید