حضور فعال متولیان امور دینی در شبکه‌های اجتماعی
گروه فضای مجازی: کارشناس ارتباطات گفت: دستگاه‌ها، نهادها و متولیان امور مذهبی و دینی به همان اندازه که در منابر، مساجد، هیئت و حسینیه‌ها به ترویج امور دینی می‌پردازند آنها برای تولید محتوای اسلام ناب با یک استراتژی و برنامه هدفمند تولید محتوا کنند.
حسین امامی، پژوهشگر و کارشناس ارتباطات، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به تبیین کاربردهای اپلیکیشن‌های موبایلی پرداخت و افزود: لاین و وایبر برنامه‌هایی هستند که اصطلاحا از آن به عنوان پیام‌رسان فوری یاد می‌کنند که در تلفن‌های هوشمند و یا حتی رایانه‌های شخصی قابل استفاده‌اند. این برنامه‌ها قابلیت چت دو نفره یا گروهی را فراهم می‌کنند، اما نرم‌افزارهایی از این قبیل امروز کارکردشان فراتر از یک ابزاری برای چت است و به صورت شبکه اجتماعی درآمده‌اند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال، برنامه لاین، بخشی به نام «تایم لاین» دارد که این همان خصلت اصلی شبکه‌های اجتماعی است. یعنی کاربر متن، عکس و یا فیلم و لینکی را به اشتراک می‌گذارد و برای همگان این قابلیت وجود دارد که آن مطلب را لایک کنند و یا زیر آن کامنت بگذارند.
امامی با اشاره به استقبال مردم از برنامه‌های ارتباطی تلفن همراه تصریح کرد: فیلتربودن شبکه‌های اجتماعی همچون فیس‌بوک، توییتر و رایگان بودن برنامه‌های ارتباطی موبایل سبب شد تا ایرانیان از وایبر و لاین و واتس آپ و برنامه‌هایی از این دست بسیار استقبال کنند.
این پژوهشگر با اشاره به آُسیب‌های وسایل ارتباطی گفت: آسیب‌هایی که ممکن است این نرم افزارها در پی داشته باشند با مشکلاتی که سال‌های قبل برای چت می‌گفتند، تفاوتی ندارد و در روابط میان فردی باید آن احتیاط‌ها را انجام داد ولی نکته قابل تأمل این است که در چت همچون یاهو مسنجر کاربر امکان پنهان کردن خود را در پشت یک هویت ناشناس و جعلی به راحتی دارد؛ در حالی که این نرم‌افزارهای موبایلی به واسطه اینکه با یک شماره تلفن، کاربر را می‌شناسد پنهان کردن این هویت سخت خواهد بود. به عبارتی این ترکیبی از فضای همان چت قدیم با رنگ و بوی پیامک‌های تلفن همراه است.
فقدان مسئولیت‌پذیری از مشکلات نرم‌افزارهای ارتباطی
وی ادامه داد: از مشکلاتی که می‌توان ناشی از نرم‌افزارهای ارتباطی شاهد بود می‌توان به اختلالات خواب و کم‌خوابی، افت تحصیلی شدید، کاهش فعالیت‌های اجتماعی، قانون‌گریزی، فقدان مسئولیت‌پذیری در خانه و کار و مواردی از این قبیل اشاره کرد.
امامی اظهار کرد: اگرچه این نرم افزارها مزایای بسیاری دارند، اما در محل کار هم می‌تواند مشکلاتی را بوجود آورند که این مشکل تنها به کشور ما اختصاص ندارد و در تمام کشورها به این مسائل هشدار می‌دهند و می‌توان به ریسک‌های امنیتی و آلوده ساختن رایانه‌ها و درز اسرار تجاری اشاره کرد.
وی یادآور شد: در برخی از کشورها، قوانینی وجود دارد که اگر کارمندی از رایانه و شبکه و نرم افزارهای تحت مالکیت یک سازمان، مطلب یا عکس نامطلوب و حتی طنز و ادبیات نامناسب ارسال کند، نه تنها مسئولیتش به توهین کننده بلکه به استخدام کننده آن نیز مربوط می‌کند.
ظهور تکنولوژی‌های نوین سبک زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد
این پژوهشگر در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه چگونه سبک زندگی هم می‌تواند متأثر از این رسانه‌ها تغییر یابد، گفت: ظهور این تکنولوژی‌های نوین ارتباطی به طور مرتب می‌تواند سبک زندگی افراد را تحت تأثیر و تغییر خودش قرار دهد. به کارگیری برخی از این تکنولوژی‌های نوین با قوانین و سنت قدیمی‌مان تفاوت دارد. مثلا در ایام قدیم همه اعضای خانواده در کنار هم بودند و یا دور هم می‌نشستند و گپ می‌زدند یا پای تلویزیون بودند اما نسل جدید اینگونه نیست، رسانه شخصی و خصوصی خودش را دارد. هر کدام در جایی به شبکه اتصال دارد. در یک خانواده در کنار هم هستند ولی از هم دورند. در عوض انسان‌های دور از هم به واسطه همین ابزارها به هم نزدیک شده‌اند؛ بنابراین این ارتباطات مجازی سبب تغییراتی در سبک زندگی می‌شود.
وی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه چگونه می‌توان از این ابزارهای ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی مجازی در ترویج سبک زندگی ایرانی و اسلامی استفاده کرد؟ تصریح کرد: سبک زندگی ایرانی اسلامی باید تعریف و شاخص‌گذاری شود. آن هم نه با قوانین قدیم بلکه با در نظرگرفتن واقعیت‌های جامعه، واقعیت‌های ظهور تکنولوژی‌های نوین ارتباطی مانند اینترنت و ماهواره. باید کسانی که متولی تدوین الگوی سبک زندگی ایرانی اسلامی هستند بیایند جایگاه همین تلفن همراه هوشمند و شبکه‌های اجتماعی را در این سبک زندگی برای خانواده‌های ایرانی خصوصا جوانان مشخص کنند.
این کارشناس ارتباطات تصریح کرد: اینکه این ابزارها به رسمیت شناخته نشوند و یا با فیلتر مواجه شوند، دردی را دوا نمی‌کند، چون جوانان و مردم از آنها استفاده می‌کنند. سیاستگذاران تنها وظیفه توصیه و راهنمایی و تبیین مزایا و معایب و کارکردهای مثبت آن را دارند.
وی با اشاره به اینکه در ترویج امور دینی چگونه می‌توان از این ابزارها بهره جست، گفت: ترویج امور دینی یک امر تخصصی است و اینکه هر کسی بیاید با توجه به برداشت خودش مسئله‌ای را ترویج کند، همان چیزی می‌شود که شاهد انتشار آن در تلفن‌های همراه بودیم که «چند بار این آیه را بخوان بعد به هفت نفر بفرست و آخر شب خبر خوبی می‌شنوی و اگر نفرستی مدیون ائمه اطهار (ع) خواهی شد. بعد شاهد خواهیم بود که خبر خوبی دریافت نکردیم و تفکرات ضد دینی بیشتر می‌شود.»
دستگاه‌ها وارد میدان شوند
امامی اظهار کرد: پیشنهاد من این است دستگاه‌ها، نهادها و متولیان امور مذهبی و دینی به همان اندازه که در منابر، مساجد، هیئت و حسینیه‌ها به ترویج امور دینی می‌پردازند آنها برای تولید محتوای اسلام ناب با یک استراتژی و برنامه هدفمند تولید محتوا کنند.
وی یادآور شد: چه ایرادی دارد هر طلبه یا هر روحانی یک صفحه در شبکه اجتماعی، یک وبلاگ داشته باشد؟ اگر هم افراد معمولی که تخصصی در دین ندارند بخواهند محتوای دینی منتشر کنند نباید اکتفا کنند به اینکه فلانی در منبر و هیئتی این را بیان کرد؛ چرا که احتمال اینکه این نقل قول صحیح بیان نشود وجود دارد به جای آن از منابع معتبر با ذکر آن استفاده کنند و به تولید محتوای اینترنت بپردازند.
