وقتی برای رفع عطش نشانی سراب می‌گیریم/ جدال NLP فاقد مجوز و معنویت روح انسان
گروه سلامت: کسب روش‌های علمی برای یک ارتباط مؤثر می‌تواند در به آرامش رسیدن افراد مثمرثمر باشد، اما به شرطی که برای رفع عطش یافتن راه حل ارتباط سازنده، پا در وادی سراب نگذاشته باشیم و با فطرت جدال نکنیم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با گسترش جوامع نیاز افراد به ارتباطات بیشتر و نوع این ارتباط نیز نقش مهمی در سلامت روان افراد به وجود آورد، تا جایی که مردم برای برقراری ارتباط سازنده موثر و بیان صحیح احساسات خود با دیگران به دنبال روش‌های علمی رفتند.
کسب روش‌های علمی برای یک ارتباط مؤثر بسیار می‌تواند در به آرامش رسیدن افراد مثمرثمر باشد اما به شرطی که برای رفع عطش یافتن راه حل ارتباط سازنده، پا در وادی سراب نگذاشته باشیم.
امروزه جلسات NLP و کارگاه‌های شناخت خود در میان عموم مردم رواج بسیاری پیدا کرده است و به طور نامحسوس نیز پیامک‌های مختلف ما را به شناخت خود، شناخت دیگران، رازهای نفود در دیگران و جلب توجه آنان دعوت می‌کنند. اما اینکه تا چه حد می‌توان به این دعوت‌ها برای آموختن راه حل لبیک گفت، جای شک و شبهه وجود دارد.
در این راستا به سراغ مسئولان مربوطه رفتیم تا میزان صحت و سقم تأثیرگذاری این جلسات روانشناسی را دریابیم و کنکاشی داشته باشیم بر نوع فعالیت آنان و میزان تأثیری که می‌تواند با توجه به ابعاد مختلف مادی و معنوی روح انسان بر وی گذارند.
NLP دارای تائیدیه علمی نیست
عباسعلی اللهیاری، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره در تشریح وضعیت چگونگی فعالیت کارگاه‌های NLP و جلساتی همچون آموختن رازهای جذابیت، راه‌های نفوذ در دل دیگران و ... اظهار کرد: مجوز فعالیت به روانشناسان برای فعالیت روان درمانی و مشاوره داده می‌شود و شخص، برای دریافت مجوز ملاک است نه اینکه برای برگزاری هر کلاس و کارگاه مجوز جداگانه‌ای صادر شود.
وی چنین کارگاه‌هایی را فریبنده و غیرعلمی دانست و گفت: ما برای متخصص و روانشناس مجوز فعالیت صادر می‌کنیم و این افراد کسانی نیستند که به دنبال چنین روش‌ها و متدهای غیرعلمی و سطحی بروند. برپایی چنین کارگاه‌هایی به طورحتم از سوی روانشناسان دارای مجوز و تاییده علمی برگزار نمی‌شود.
وی متخصص معتبری که از دانشگاه‌های داخل و خارج کشور فارغ التحصیل شده باشد را بیگانه با چنین مطالبات سطح پایینی دانست و گفت: متخصصان، کار روان درمانی و مشاوره را یک کار علمی دارای چارچوب و ضوابط می‌دانند ولی NLP دارای تائیدیه علمی نیست.
اللهیاری با بیان اینکه هر روانشناس و مشاوری برای هر گونه فعالیت باید مجوز بگیرد اظهار کرد: چنین کارگاه‌ها و جلساتی که در حال حاضر در حال برپایی هستند از سندیت علمی برخوردار نیستند و مردم در مواجهه با چنین افرادی باید از آنان مجوز مطالبه کنند. بخشی از این امر به هوشیاری خود مردم باز می‌گردد تا هر سخنی سبب اغوای آنان نشود.
وی سازمان نظام روانشناسی کشور را فاقد قدرت برخورد با افرادی که به برپایی جلساتی به اسم خودشناسی و امثال آن اقدام می‌کنند دانست و گفت: ما بعد از یک سال و نیم تفاهم نامه‌ای با پلیس امنیت و سایر دستگاه‌ها ایجاد کرده‌ایم که با گزارش‌های ما و یا مشاهدات مستقیم، خودشان مجوز مطالبه کنند و در صورتی که مجوز نداشتند به فعالیت غیر علمی این افراد پایان دهند.
نیازی که در مسیر صحیح درمان نیست
رئیس سازمان نظام روانشناسی در پایان به افرادی که در کارگاه‌هایی برای خودشناسی بهتر، دیگرشناسی، برقراری ارتباط موثر و امثال آن شرکت می‌کنند، توصیه کرد که برای خودشناسی، شناخت و ارتقای توانمندی‌های خود از روش‌های علمی مشاوره همچون مصاحبه و پرسش نامه استفاده کنند و گفت: در شرایط امروز جامعه ما نیاز به خدمات روانشناسی و حل مشکلات روحی و روانی به وفور به چشم می‌خورد اما باید از راهکار علمی و متخصص دارای مجوز استفاده کرد، در غیر این صورت نه تنها مشکلات وی حل نمی‌شود بلکه از چاله‌ای به چاه هدایت می‌شود.
محمدحسین ساجدی‌نیا، دبیر سابق شورای مرکزی سازمان نظام مشاوره و روانشناسی نیز در گفت‌وگو با ایکنا افرادی که به برپایی کارگاه‌های مشاوره NLP اقدام می‌کنند را فاقد مجوز از این سازمان دانست و گفت: ماهیت کار این افراد با ساختار نظام روانشناسی سازگاری ندارد.
به سراغ جعفر بوالهری، رئیس دانشکده علوم رفتاری وسلامت روان نیز رفتیم تا نظرات وی را نیز پیرامون شیوع کارگاه‌های فاقد مجوز در عرصه روانشناسی و امثال آن که عموما با محوریت راه‌های جذب دیگران به خود برگزار می‌شود را جویا شویم.
بوالهری اظهار کرد: شکی در این نیست که هر چقدر کودکان، نوجوانان و خانواده‌ها در جریان مباحث روانشناسی، ارتباط و سازگاری و سبک زندگی قرار بگیرند شاهد نتایج مثبت و مطلوب آن خواهیم بود و مجموع این آموزهها ضروری و مفید است ولی باید از طریقه علمی آن صورت گیرد.
ارائه راه‌حل‌هایی فاقد کارآیی!
وی به کمبود چنین مراکز معتبری در این حوزه اشاره و عنوان کرد: موضوعاتی که در NLP مطرح می‌شوند بعضا نیاز افراد هستند اما طریقه درمان و راه حلی که برای آن در این جلسات عنوان می‌شود، فاقد کارایی مثبت است.
بوالهری با تأکید بر اینکه مراکز بزرگ علمی و آکادمیک و سازمان‌های متوسط و مراکز روانشناسی و مشاور‌ه‌ای که مجوز دارند باید در این حوزه ورود پیدا کنند اظهار کرد: این مباحث نیاز روز مردم است و در حال حاضر، خوش‌سخنان با هنر مدیریت بر سخنرانی توانسته‌اند مردم را به خود جذب کنند.
ضعف عملکرد سازمان‌های رسمی
وی ضعف عملکرد سازمان‌های رسمی مجوز دار روانشناسی را سبب غفلت در شناخت نیاز مردم و پناه بردن آنان به درمانی کوتاه مدت دانست و گفت: اصل موضوع صحیح است اما روش‌های ارائه آن به درستی صورت نمی‌گیرد. گروهی از نخبه‌ها و در مقابل افرادی که با سوء نیت در این زمینه فعالیت می‌کنند باید شناخته شوند تا فعالیت گروه اول توسعه یابد و با فعالیت گروه دوم برخورد جدی شود.
آغاز شیوع دردی بی درمان
رئیس دانشکده علوم رفتاری و سلامت برپایی کارگاه‌هایی با محوریت راه‌های جذب جنس مخالف به خود و یا راه‌های نفوذ در دیگران را در جایی که در ارتباط با همسر و خانواده تعریف شده باشد را بسیار ارزشمند و حتی نیاز خانواده‌های امروزی دانست و گفت: زوجین مدیریت ارتباط با یکدیگر را نیاموخته‌اند و این کلاس‌ها می‌تواند در آموزش این رفتار به آنان مؤثر باشد اما وقتی این ارتباط از دایره محارم عبور کند نه تنها درمان نیست بلکه آغاز شیوع دردی بی‌درمان در جامعه است.
جایگاه دین در روانشناسی
برای بررسی جوانب دیگر این بحث به سراغ حجت‌الاسلام والمسلمین نصیر عابدینی، دکترای روانشناسی نیز رفتیم. وی با بیان اینکه در روانشناسی رایج در دنیا دین حرف آخر را نمی‌زند، گفت: ازدواج، ثروت و تحصیلات در نظر عامه مردم موفقیت محسوب می‌شوند و مردم در صدد رسیدن به آن هستند ولی باید راه‌های صحیح آن تعریف شود.
وی با تأکید بر اینکه انسان‌ها بر اساس ارزش‌ها زندگی می‌کنند، اظهار کرد: یکی از این ارزش‌ها، ارزش‌های دینی است که بیشترین اثر مثبت را در آرامش و سبک زندگی سالم دارند. کسی که سبک زندگی دینی دارد از بیشترین سلامت و آرامش روان و یکپارچکی روحی برخوردار است.
محدود شدن به تعاملات اجتماعی و فراموشی بعد معنوی روح
وی با بیان اینکه در NLP فقط تعاملات اجتماعی سامان داده و به زندگی دنیوی محدود می‌شود گفت: هر چند که این بعد نیز نیاز افراد برای زندگی است اما تمام نیاز وی را در بر نمی‌گیرد و به سیراب شدن و از بین رفتن عطش وی منجر نمی‌شود. در واقع بعد معنوی فطرت انسان ناکام می‌ماند و به آرامش پایدار نمی‌رسد.
حجت‌الاسلام والمسلمین عابدینی با تأکید بر اینکه آرامش فقط به مهارت‌های ارتباطی محدود نمی‌شود، تصریح کرد: روح انسان نیاز به گرایش به معنویت‌ها دارد و در صورتی که نتواند خود را از این چشمه سیراب کند هیچ جایگزینی نمی‌تواند وی را به این آرامش برساند. مباحث روانشناسی اگر چه در برخی موارد به حل مشکل انسان می‌انجامد اما تا زمانی که با سبک زندگی دینی عجین نشود تأثیرگذاری کامل و متقن را نخواهد داشت.
وی رعایت حقوق دیگران را اصل مهمی در ایجاد ارتباطات سازنده دانست و گفت: دین اسلام سراسر حکمت و منطق است و به حق الناس در کنار حق الله توجه کرده است. اگر از همین آموزهها بتوانیم استفاده کنیم بهترین نکات را در باب ارتباط مؤثر با دیگران و نفوذ در قلب آنان را خواهیم یافت.
وی در پایان یادآور شد: ارتباط در روانشناسی غرب، اومانیستی است و منیت‌ها را مطرح می‌کند، اما در دین محور از منیت به رضایت الهی بر می‌گردد و ما برای رضایت خدا و احترام به شخصیت طرف مقابل به وی محبت می‌کنیم نه اینکه از محبت خود طلب منفعت داشته باشیم.
