سیدمهدی سیف، کارشناس مرکز طبع و نشر قرآن در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره مشکلاتی که کتابهای حوزه علوم قرآنی با آن روبرو هستند عنوان کرد: متاسفانه وقتی کتاب نوشته میشود باید برخی از مؤلفهها در آن لحاظ شود که کمتر به آنها توجه میشود.
وی از تکرار مکررات به عنوان یکی از آسیبهایی یاد کرد که با آن روبرو هستیم و گفت: نبود تحقیقات باعث شده است که چنین اتفاقی بیفتد. متاسفانه توجه به کسب سود مالی عامل دیگر این حوزه به شمار میرود که سبب میشود ناشران و از سویی نویسندگان به این حوزه بیتوجه شوند.
سیف از نبود رویهای مشخص در این باره یاد کرد و ادامه داد: در روزگار کنونی ما وقتی یک کالای خوراکی تولید میشود باید استانداردهای لازم را داشته باشد، این در حالی است که برای نگارش یک کتاب و چاپ آن، چنین رویکردی وجود ندارد.
قرآن کتاب ضابطهمندی است
وی گفت: یک مؤلف وقتی در رابطه با آموزش قرآن به نگارش و تالیف کتاب میپردازد و به کتب آموزشی و درسی ارائه میکند، اثرش باید از ضوابط و مبانی و شرایط مناسب در حوزه نشر و علوم قرآنی برخوردار باشد.
این مدرس قرآن کریم با تأکید بر اینکه باید در این باره استاندارد خاصی و شاخص داشته باشیم، افزود: ضابطهمندی از اصول این حوزه است. قرآن کریم، خود کتاب ضابطهمندی است؛ کتابی است که میخواهد معیارها و ضوابط اعتقادی و رفتاری را به ما یاد بدهد و دست ما را بگیرد.
این داور مسابقات بینالمللی قرآن ادامه داد: اگر ضوابط علوم قرآنی و حوزه نشر رعایت نشود، آثار این حوزه از ارزش محتوایی لازم برخوردار نخواهند بود. معنای تقوا، پایبندی متقین است، کسی که باتقواست، شخصی است که به ضوابط و قوانین پایبند است و کسی که رعایت نمیکند بیتقوایی میکند.
رعایت ضابطهمندی در تالیف
وی با بیان اینکه مصداق این موضوع را میتوان در کتب این حوزه مشاهده کرد، گفت: حتی اگر در تالیف وسایل آموزشی قرآن به ویژه کتابها ضابطهمند باشیم و اصول را رعایت کنیم، ولی از بسیاری از مولفهها در این باره غافل باشیم و از آنها اطلاع نداشته باشیم، کاری از پیش نمیبریم.
سیف اظهار کرد: نباید اینطور باشد که نویسنده و ناشر براساس طمع مادی این کار را انجام دهد؛ البته این کار بعید نیست. شاید برخی از ناشران و مؤلفان برای مسائل مادی هم کتاب تألیف کنند و هم قرآن به چاپ برسانند؛ ولی شایسته است که در جمهوری اسلامی ایران در بحث کتب آموزشی قرآن و چاپ خود قرآن، ناشران کاملاً ضابطهمند و قاعدهمند وارد شوند و رعایت ضوابط و معیارها را بکنند.
برخی بازنگریها باید هر سال انجام شوند
وی درباره اینکه هر چند وقت یک بار باید کتابهای این حوزه بازنگری شوند عنوان کرد: برخی بازنگریهای حیاتی و ضروری باید سالانه صورت بگیرد، ولی تاکید دفاتر تالیف کتب علوم قرآنی این است که حداقل تا پنج سال، شکل اصلی کتاب دست نخورد.
سیف یادآور شد: در این باره کارشناسان و مؤلفان باید تا حدودی پختهتر عمل کنند و نخواهند هر سال همه کتاب را به هم بریزند. گاه اشکالات کوچکی به وجود میآید که سال بعد باید اصلاح شده و تصحیح بشود و به حالت بهینه درآید.
بازنگری هر 5 سال یکبار کتابها
وی گفت: گاه سخن از این موضوع میشود که میخواهند راه و رسم شیوه نو را پایه بگذارند. این کار درست نیست که هر سال چنین اتفاقی بیفتد؛ ضابطه این است که حداقل پنج سال یکبار این اتفاق روی دهد.
این کارشناس علوم قرآنی اظهار کرد: یکی از مضرات این کتابها، تشتت در رویهها و فوائد وحدت رویه و روش است. این یک بحث است؛ یکی دیگر هم موضوع رسمالخط قرآن است که باید به آن پرداخت.
رسمالخطهای موجود آسیبشناسی شود
سیف تاکید کرد: در این باره باید به رسمالخط آموزشی، نیمه آموزشی و عمومی از یک طرف و از طرفی آسیبشناسی رسمالخطهای موجود بپردازیم. برخی از رسمالخطها در کشور ما موجود است که مرتب ناشران به چاپ آن اشتغال دارند.
وی گفت: آرزویم این است که یک روز برسد که به سمت اینکه رسمالخط کشور به سمت وحدت رویه برود و شکل و شمایل یکسان به خود بگیرد برویم. حالا اینکه فونت ترجمه فرق بکند یا صفحهآرایی متفات باشد، طبیعی است، اما شاکله نوشتن کلمات قرآن و اعرابگذاری قرآن به سمت وحدت رویه برود.