بررسی اخلاق در قرآن بر مبنای خلافت‌اللهی انسان در «تربیت اخلاقی با نگاهی قرآنی»

حجت‌الاسلام و المسلمین محمدمهدی فیروزمهر، مدیر گروه قرآن و علوم مرکز فرهنگ و معارف قرآن، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، از انتشار کتابش با عنوان تربیت اخلاقی با نگاهی قرآنی خبر داد و گفت: در این کار سعی شده است که تمام مباحث تربیت اخلاقی با نگاه قرآنی مورد بررسی قرار گیرد و مهم‌ترین ویژگی این پژوهش این است که تربیت اخلاقی را به معنای متصف شدن و متصف ساختن متربی به اسماء و صفات الهی تلقی کرده است.
فیروزمهر با اشاره به این مطلب که از اصول مسلم قرآنی این است که انسان خلیفه الله است، بیان کرد: مفهوم خلافت اقتضا دارد خلیفه شئون و ویژگی‌های «مستخلف عنه» را در حد امکان و مقدور داشته باشد. آورنده قرآن یعنی پیامبر(ص) نیز مردم را به تخلق به اخلاق الهی توصیه می‌کرد. بر همین اساس ما تربیت اخلاقی را با رویکرد قرآنی مورد توجه قرار داده و اصول و مبانی و شیوه‌های آن را بررسی کرده‌ایم.
فیروزمهر با بیان این‌که با این نگاه، اخلاق و تربیت اخلاقی کمتر مورد توجه بوده است، افزود: این کتاب مشتمل بر پنج فصل است. از فصل اول که به مباحث کلی اختصاص یافته است که بگذریم، در فصل دوم، مبانی تربیت اخلاقی مورد بحث قرار گرفته است. در این فصل، وجود قوا و گرایش‌های گوناگون، استعداد خلافت الهی، تأثیر نیت و عمل در تحقق اخلاق و نقش شریعت در تحقق اخلاق به عنوان مبانی تربیت اخلاقی از نگاه قرآن مطرح شده‌اند.
این عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این‌که فصل سوم کتابش به اهداف تربیت اخلاقی اختصاص یافته است، عنوان کرد: در این فصل پرورش حس فضیلت‌جویی، پرورش تفکر و تعقل اخلاقی، تسلط بر نفس اماره و رسیدن به نفس مطمئنه به عنوان اهداف واسطی و تحقق خلافت الهی به عنوان هدف غایی مطرح شده‌اند.
وی فصل چهارم کتاب را حاوی اصول تربیت اخلاقی عنوان کرد و گفت: در این فصل، اصولی مانند اصل تقویت گرایش ربانی و رحمانی نفس، اصل تعادل، اصل مراقبت، اصل جهت‌دهی حس کمال‌جویی، اصل بسط و اشتداد ایمان و... مورد بحث قرار گرفته است.
فیروزمهر با اشاره به اختصاص فصل پنجم به تبیین روش‌های تربیت اخلاقی، بیان کرد: در این فصل، انواع روش‌ها مانند روش‌های زمینه‌ساز، روش‌های پرورش آگاهی و بصیرت اخلاقی، روش‌های پرورش تفکر اخلاقی، روش‌های پرورش گرایش‌ها و عدات مطلوب اخلاقی و روش‌های اصلاح رذایل مورد بررسی قرار گرفته است.          
یادآور می‌شود، کتاب تربیت اخلاقی با نگاهی قرآنی، در 420 صفحه و با قیمت 220 هزار ریال توسط انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شده است.