از شوک غیرمنتظره جایزه جلال تا هفته پرکار کتاب
گروه ادب: حوزه فرهنگ و ادب کشور در یک هفته گذشته شاهد اخبار مهمی چون حواشی کاهش تعداد سکه‌های جایزه جلال و هفته پرکار کتاب بود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در یک هفته گذشته که مصادف با بیست و دومین دوره هفته کتاب بود، حوزه فرهنگ و ادب روزهای پرکار خود را پشت سر گذاشت. طی این هفته شاهد اخبار مهمی بودیم که از جمله آنها می‌توان به حواشی کاهش جایزه جلال بدون توافق با شورای عالی انقلاب فرهنگی و برنامههای متعدد هفته کتاب اشاره کرد که در ادامه مروری بر این اخبار مهم داریم.
تجلیل از خادمان نشر و دو ناشر قرآنی
یکی از برنامههای مهم که به نوعی می‌توان گفت، در جبران برنامههای هفته کتاب سال گذشته برگزار شد، تجلیل از خادمان نشر و پیشکسوتان چاپ بود که در میان آنها دو ناشر قرآنی حکمت و دارالفکر نیز بودند؛ چرا که در سال گذشته آخرین روز هفته کتاب به تجلیل از ناشران قرآنی اختصاص یافته بود و در دقایق پایانی این برنامه لغو شد.
در این همایش صالحی به تشریح برنامههای حوزه خود پرداخت و روزهای سخت حوزه نشر را به روزهای هوای آلوده تهران تشبیه کرد و گفت: در حال حاضر حوزه نشر روزهای سختی را دارد و مانند هوای آلوده تهران است؛ چرا که مشکل آلودگی تهران به تنهایی با مدیریت یک نهاد حل نمی‌شود، در حوزه نشر نیز یک وزارتخانه به تنهایی نمی‌تواند کار مهم و اثرگذاری انجام دهد و همه باید به کمک هم آیند؛ از این رو باید در این راستا مؤسسات و نهادها را با این وضعیت نشر درگیر کنیم.
جایزه ادبی جلال آل‌احمد ۱۱۰ سکه‌ای ماند
این عنوان آخرین خبری است که از جایزه جلال منتشر شده است. این جایزه ادبی در این هفته شوک غیرمنتظره‌ای را تجربه کرد. در ابتدا همایون امیرزاده از کاهش تعداد سکه‌های جایزه جلال آل‌احمد از 110 سکه به 30 سکه خبر داد و پس از آن وزیر ارشاد که از تغییر در جایزه جلال به شرط تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی اطلاع نداشت، در پاسخ به سؤالات خبرنگاران در حاشیه تقدیر و تجلیل از کتابداران در تالار وحدتر در رابطه با این تغییرات گفت: چون می‌خواستیم در این دوره به برگزیدگان جایزه بدهیم و رقم 110 سکه رقم بالایی بود و اگر می‌خواستیم به وجه مطلوبی حق این جایزه را ادا کنیم نمی‌توانستیم و برای اینکه تعداد بیشتری بتوانند این جایزه را دریافت کنند باید این تعداد را کاهش می‌دادیم و تصمیم گرفتیم سی سکه بدهیم.
وی ضمن بی‌اطلاعی از نیازمند بودن تغییرات جایزه جلال به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: موافقت شورا را می‌گیریم.
روز گذشته مهدی قزلی، مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان نیز از عدم کاهش تعداد سکه‌های این جایزه خبر داد و گفت: شهردار تهران در جلسه‌ای ضمن ابراز حمایت از برگزاری این رویداد مهم به نحو شایسته بخش مهمی از پرداخت جوایز را به عهده گرفتند.
در پی انتشار این خیر اعضای هیئت علمی جایزه جلال از شهردار تهران قدردانی کردند.
راه‌اندازی مرکز تخصصی ترجمه کتاب‌های اسلامی و شیعی
علی جنتی، وزیر ارشاد این خبر را با حضور در انتشارات انصاریان داد و گفت: با توجه به حساسیت موجود نسبت به کتاب‌های اسلامی و شیعی سعی می‌کنیم از مترجمان مجرب و متخصص بهره‌گیری کنیم تا مرکز تخصصی ترجمه کتاب‌های اسلامی و شیعی راه‌اندازی شود.
نسبت تولیدکنندگان به فروشندگان کتاب در کشور هشت به یک است
محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نسبت تولیدکنندگان به فروشندگان کتاب را بر اساس پروانه نشر، هشت به یک و بر اساس تعداد ناشران فعال (نه حرفه‌ای) سه به یک ذکر کرد. آموزگار همچنین از شهردار تهران خواست تا با تشکیل کارگروه مشترکی با این اتحادیه، امکان پیگیری خواسته‌های اهل کتاب و نشر را از طریق مفاهمه و گفتگو فراهم کند.
سرانه کتاب برای هر کودک ایرانی ۰.۷ درصد است
عبدالعظیم فریدون، رئیس هیئت مدیره انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان گفت: در سال ۹۲ تعداد ۲۶۸۳ عنوان کتاب چاپ اول در حوزه کودک منتشر شده که با توجه به شمارگان ۸ میلیون و ۸۹۳ هزار و ۲۰ جلدی این کتاب‌ها و با در نظر گرفتن جمعیت سه میلیونی کودکان در کشور، سرانه کتاب‌های چاپ اول برای هر کودک ایرانی در سال گذشته، تنها ۰.۷ درصد (کمتر از یک کتاب) بوده است.
مشخص نشدن فهرست هدایای ریاست جمهوری دولت نهم و دهم
سیدرضا صالحی امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی گفت: دفاتر یادمانهای ریاست جمهوری در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایجاد شده است و روسای جمهوری ضمن اعلام فهرستی از آن اشیا بنا به تمایل خودشان هدایایی که در دوره ریاست گرفته بودند را به موزه ها و یا اماکن مورد نظر خود می‌سپارند وظیفه ما نیز مستندنگاری آن اموال است.
وی گفت: در دوره‌های گذشته آقایان هاشمی رفسنجانی و خاتمی هدایای خود را به موزههایی در رفسنجان و سعدآباد تهران انتقال دادند و آقای احمدی نژاد نیز می‌خواهد این اموال را به آستان حرم امام خمینی (ره) اهدا کند. متنها باید یادمان هدایای ریاست جمهوری فهرستی از این اموال را در اختیار داشته باشد تا بتواند از آنها حفاظت کند. با این حال نحوه نگهداری از اشیا بر عهده روسای جمهور است.
صالحی امیری گفت: اوایل امسال نامهای به آقای احمدینژاد نوشته‌ام و خواستم تا نماینده ای به این ستاد معرفی کند ولی هنوز جوابی نگرفته‌ایم.
مراقب کتاب‌سازی و تولید شبه کتاب‌ها در فضای دانشگاهی باشیم
سیدعباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزی ارشاد در مراسم اولین دوره انتخاب کتاب سال دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه فرهنگی و اجتماعی در حوزه تولید کتاب در محیط‌های دانشگاهی در سال‌های اخیر پیشرفت‌های ستودنی و قابل توجه داشته‌ایم، اما باید نسبت به کتاب‌سازی و تولید شبه کتاب‌ها در فضای دانشگاهی مراقب باشیم. اگر کتاب‌سازی بد است مطمئنا تولید تولید شبه کتاب‌ها با آرم دانشگاهی کار بسیار غلطی است. این کتاب‌سازی‌ها انواه مختلفی دارند که شامل کپی برداری‌های بدون اجازه، استفاده از متون بدون ارجاع، عدم رعایت و نگارش زبان فارسی و... می‌شود. محیط‌های علمی از جمله دانشگاه آزاد باید مواظب این پدیده باشند و توجه داشته باشند که حفظ استانداردهای جهانی از مهمترین مسایل در حوزه تولید کتاب است.
برخی از بررس‌ها که فکر می‌کنند وظیفه‌شان سخت‌گیری است
یکی از نشست‌های هفته کتاب 17 دقیقه حرف حساب با عنوان «باشگاه پرفروش‌ها» شامل تجربه‌های شاعران و داستان‌نویسان پرمخاطب کشور بود که در این نشست صالحی درباره ضوابط نشر گفت: فعلا ضوابط نشر شورای عالی انقلاب فرهنگی، ارجاع قانونی ماست. تا زمانی که اصلاحات لازم منتقل و تبدیل به تبصره قانون نشوند، معیار ما قانون مصوب سال 89 است. یک شکل از ابهام و کژتابی در برخی از واژگان وجود دارد که موجب می‌شود برخی از بررس‌ها که فکر می‌کنند وظیفه‌شان سخت‌گیری است یا فکر می‌کنند سری که درد نمی‌کند دستمال نمی‌بندند، این‌گونه که گفتید عمل کنند. این موضوع از جمله موضوعاتی است که باید در کمیته‌های مختلف، منتقل کنیم و بررسی شود تا شفاف‌سازی شده و بررس‌ها سلیقه‌ای عمل نکنند. بخش دوم این بحث هم برمی‌گردد به دانش و مهارت بررس‌های ارشاد. شما می‌دانید که 2 قاضی مختلف بر سر یک موضوع، یک حکم مشابه نمی‌دهند. در عین حال سعی می‌کنیم تا به سمت کاستن تنوع دیدگاه‌ها برویم و از بررس‌هایی که متناسب و مناسب باشند، استفاده کنیم. در هر دو حوزه طرح‌شده، وضعیت راضی‌کننده نیست ولی گام‌های قابل توجهی برای اصلاح برداشته شده است.
وی گفت: داریم به سمت روان کردن خطا‌ها حرکت می‌کنیم. البته توجه داشته باشیم که گاهی هم روایت صادقانه‌ای از مشکلات ممیزی و بررس‌ها مطرح نمی‌شود. یعنی به کتابی چند ایراد وارد می‌شود که چندین ایراد از آنها واقعا به جا هستند ولی این موضوع طرح نمی‌شود و در کل تعداد موارد ممیزی بیان می‌شود.
ارشاد موضعی در برابر نشان شوالیه فرانسه ندارد
حسین نوش‌آبادی، سخنگوی وزارت ارشاد در نشست این هفته درباره نشان شوالیه اعطایی فرانسه به هنرمندان ایرانی گفت: ارشاد واکنشی در این باره نشان نمی‌دهد چرا که ارسال اثر به جشنواره‌های خارجی حق هر نویسنده و هنرمندی است البته این بدین معنا نیست که ارشاد برای برگزیدگان این جشنواره‌ها، تسهیلاتی قائل می‌شود.
کتاب یک شمشیر دو لبه است
حجت‌الاسلام محمدی گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری در مراسم بیست و دومین دوره تکریم مقام کتابداران و ترویج فرهنگ کتابخوانی و یادبود ارتحال علامه طباطبایی گفت: امروز جز به وسیله کتاب که از گذشتگان به دست ما رسیده است آیا راهی برای برقراری ارتباط با فرهنگ گذشته داریم همین کتاب شریف نهج‌البلاغه که توسط شیخ رضی جمع‌آوری شده منشور سعادت بشریت است و فقه ما و سایر علوم به وسیله کتاب حرف‌هایشان به امروز رسیده است. البته کتاب یک شمشیر دو لبه است. کتاب مفید بسیار است اما کتاب‌های سمی که توسط قلم‌های مسموم نوشته می‌شود نیز دارای ضرر بسیار و غیر قابل جبران است.
برنامه ریزی 4 ساله برای قرار گرفتن ایران به عنوان پایتخت جهانی کتاب
عبدالمهدی مستکین، مدیر کارگروه فرهنگ سازمان ملی یونسکو درباره طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران عنوان کرد: سازمان جهانی یونسکو هر سال یک شهر را به عنوان پایتخت جهانی کتاب برمی گزیند که با توجه به وضعیت فرهنگی ایران امیدواریم با عزم ملی و همکاری نهادهای مختلف سال 2018 یا 2019 یکی از شهرهای ایران پایتخت جهانی کتاب شود. طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران مبتنی بر برنامه معرفی پایتخت جهانی کتاب است که با هدف تقویت جایگاه کتاب و ترغیب اقشار مختلف به کتابخوانی برگزار می‌شود.
