همگام با آموزش قرآن كريم در سازمانها و مؤسسات مردمی
گروه فعاليت‌های قرآنی: به منظور آموزش و ترويج فرهنگ متعالی قرآنی پس از پيروزی انقلاب اسلامی سازمانها و مراكز مختلفی به اين امر مبادرت دارند، علاوه بر مراكزی كه تمام فعاليت‌های خود را به امور قرآن اختصاص داد‌ه‌اند، بسياری از ادارات و سازمانها هم به طور ضمنی به فعاليت‌های قرآنی می‌‌پردازند.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، سازمانها و مراكز متعدد دولتی با در نظر گرفتن طرح‌های مختلف آموزشی در كنار ساير مراكز قرآنی ـ مردمی، خود را موظف به امر آموزش قرآن و ترويج اين فرهنگ متعالی می‌دانند، به طور حتم پرداختن به فعاليت‌های قرآنی در طی اين سال‌ها، مجال بيشتری را می‌طلبد كه در ذيل به اهم فعاليت‌های قرآنی برخی مراكز قرآنی در امر آموزش قرآن اشاره می‌شود.
اين سازمان توجه ويژه‌ای به فعاليت‌های قرآنی دارد و جزء سازمان‌های پيشتاز در برگزاری مسابقات قرآن در سطوح كشوری و بين‌المللی است و تا امروز 31 دوره مسابقات سراسری و 26 دوره مسابقات قرآن بين‌المللی را برپا كرده است، سازمان اوقاف و امور خيريه در زمينه آموزش قرآن نيز فعاليت دارد كه می‌توان به برگزاری دورههای تربيت مربی، داور، قاری، حافظ، مبلغ و مفسر قرآن كريم اشاره كرد، به طور نمونه در زمينه آموزش قرآن از سوی اين سازمان در سال 1386، بيش از 400 جلسه تفسير قرآن و در سال 1387، بيش از 900 جلسه تفسير در سراسر كشور با حضور ائمه جمعه و جماعات، در طول ماه مبارك رمضان برگزار شده است.
همچنين سازمان اوقاف و امور خيريه برای عموم مردم، تعداد سه هزار و 750 كلاس‌های روخوانی و روان‌خوانی و تجويد در بقاع متبركه با حضور 247 هزار نفر برگزار كرده است و سه دوره آموزش تخصصی برای قاريان و حافظان قرآن با همكاری شورای عالی قرآن و با حضور قاريان مصری برپا شده است و در سال 1387 يك دوره تخصصی برای 30 نفر از برگزيدگان و متسابقان اعزامی به مسابقات بين‌المللی قرآن ساير كشور‌ها به مدت دو هفته و 10 كارگاه تخصصی در استان‌ها برای قاريان قرآن در سال 87 _1386 برگزار شد.
سرفصل دورههای آموزشی از سوی اين مركز تدوين شده و برای تشكيل كلاس به مؤسسات قرآنی ــ مردمی ارسال می‌شود تا دورههای آموزشی زير برگزار شود. آمار‌هايی از برگزاری كلاس‌های قرآنی تحت حمايت اين مركز در سال‌های 85 و 86 و 87 در پی می‌آيد:
برنامه‌های آموزشی قرآن كريم در سال 1385ــ حضور 32 هزار و 566 نفر در 14 طرح حفظ قرآن كريم _ حضور 75 هزار و 860 نفر در دو هزار و 243 كلاس، مفاهيم و تفسير قرآن كريم (18طرح) _ حضور 13 هزار و 250 نفر در سه هزار و 472 كلاس، تربيت مربی (9طرح) _ حضور 10 هزار و 950 نفر در 365 كلاس، قرائت و تجويد (10طرح) _ حضور پنج هزار و 415 نفر در830 كلاس، دورههای آموزشی ويژه مناطق محروم (4 طرح) _ حضور 345 نفر در 186 كلاس، دورههای آموزشی ويژه نخبگان (سه طرح) _ حضور 13 هزار و 300 نفر در 22 كلاس كه شامل ساير دوره‌ها است (پنج طرح) _ حضور 50 هزار نفر در 656 كلاس، انس با قرآن (آموزش غيرحضوری)، جمع اعتبارات بالغ بر 27 ميليارد و 150 ميليون ريال اعلام شد.
برنامه‌های آموزشی قرآن كريم سال 1386، هزار و 80 كلاس طرح جامع حفظ قرآن كريم و دو هزار و 310 كلاس طرح جامع مفاهيم قرآن كريم برای 72 هزار و 735 نفر با مشاركت بيش از 340 مؤسسه و مركز قرآنی در سراسر كشور، كمك به آموزش نيمه حضوری حفظ قرآن كريم برای 750 نفر و مشاركت در اجرای طرح 1441 كه جمع اعتبار بالغ بر 500 ميليون ريال اعلام شد.
برنامه‌های آموزشی قرآن‌كريم سال 1387، اجرای دوره آموزش حفظ شش ساله قرآن كريم برای هزار و 728 نفر، اجرای دوره آموزش حفظ يك‌ساله برای 790 نفر، اجرای دوره مفاهيم قرآن كريم برای 243 كلاس، اجرای دوره حفظ سه ساله قرآن كريم برای 80 كلاس، اجرای شش دوره آموزشی مديريت فعاليت‌های قرآنی ويژه مديران مؤسسات قرآنی و مشاركت در طرح 1442 به منظور آموزش تفسير سوره يوسف (ع)، دوره آموزشی تربيت مدرس مفاهيم قرآن كريم، دوره آموزشی تربيت مربی تدبر در قرآن كريم و جمع اعتبار بالغ بر 9 ميليارد و 235 ميليون ريال است.
دورههای آموزش مقدماتی مهارت‌های بيان تفسير قرآن كريم، به منظور آشنايی با اصول اوليه تفسير، دوره جامع آموزش مهارت‌های بيان تفسير شامل مراحل مقدماتی، سير مطالعاتی، كارورزی و دوره تكميلی در استان‌های كشور برای رفع مهجوريت از قرآن كريم و ترويج و گسترش تفسير ويژه طلاب و روحانيون در حال برگزاری است. اين دوره با همكاری ستاد تفسير قرآن كريم، مركزهماهنگی، توسعه و ترويج فعاليت‌های قرآنی كشور، اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و مديريت حوزه‌های علميه استان يا حوزه علميه منتخب برگزار می‌شود.
با وقوع انقلاب اسلامی ايران ضرورت ايجاد نهادها و ارگان‌هايی كه بتوانند مروج آرمان‌های فرهنگی و دينی باشند به صورت بی‌وقفه مدنظر مقامات ارشد كشور قرار گرفت. در اين راستا ديری نپاييد كه با فرمان امام خمينی (ره) نهادهای انقلابی يكی در پی ديگری شكل گرفتند و سازمان تبليغات اسلامی از جمله نهادهايی است كه با هدف اعتلای فرهنگ پربار اسلام راستين و تبلور حيات معنوی بنياد نهاده شد. عنايت خاص مقام معظم رهبری، از سال 1380 هجری شمسی محورهای اساسی آموزش، تحقيق و پژوهش، نشر و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی و انس با قرآن، با بهره‌گيری از ابزارهای جديد و فن‌آوری روز در سرلوحه فعاليت اين سازمان قرار گرفت.
از جمله وظايف عمده سازمان تبليغات اسلامی، سياستگذاری، برنامه‌ريزی، هدايت، سازماندهی، پشتيبانی و نظارت بر تبليغات دينی _ مردمی و تأسيس مراكز اطلاع‌رسانی تخصصی، تبليغی و دينی و سازماندهی و اعزام مبلغ در سراسر كشور به ويژه مناطق محروم است، اين سازمان در راستای وظايف خود، ابتدا بخش «دارالقرآن الكريم» را در سال 1361 با حضور جمعی از چهره‌های قرآنی كشور در مركز اين سازمان تأسيس، و به تبع آن كانونهای قرآن را در دفاتر استانی خود راه‌اندازی كرد، با عنايت به سابقه دو دهه فعاليت‌های قرآنی «اداره كل دارالقرآن‌الكريم سازمان تبليغات اسلامی»، در سال 1381 اين اداره كل به يكی از مؤسسات وابسته به سازمان تبليغات اسلامی با نام «سازمان دارالقرآن الكريم» تبديل شد.
نهضت قرآن‌آموزی سازمان دارالقرآن الكريم، حركت و تلاشی است فراگير كه با مشاركت دستگاه‌های دولتی و غير دولتی ذيربط با هدف همگانی كردن آموزش روخوانی، روان‌خوانی قرآن كريم و ايجاد زمينه برای آموزش درك مفاهيم اجرا می‌شود كه از جمله راه‌كارهای اساسی برای دستيابی به اهداف نهضت قرآن‌آموزی به اين شرح است، تأمين، تربيت و ارتقای معلمان و مدرسان قرآن مجيد با استفاده از ظرفيت‌ها و امكانات آموزشی كشور، حمايت و پشتيبانی از مراكز تربيت معلم و اقدام به تأسيس اين‌گونه مراكز در مناطق مورد نياز در مراكز آموزشی وابسته به وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقيقات و فناوری، گسترش فضای قرآنی در جامعه به منظور تشويق و ترغيب جوانان و نوجوانان به يادگيری قرآن مجيد با استفاده از رسانه‌های ارتباط جمعی و ساير شيوههای مؤثر و نوين تبليغاتی.
آموزش قرآن به كاركنان دولتی از سوی سازمان دارالقرآن‌الكريم، آموزش روخوانی قرآن كريم (قرآن‌آموزی سطح يك)، آموزش روان‌خوانی قرآن‌كريم و تجويدالصلاه (قرآن آموزی سطح دو)، آشنايی اجمالی با مفاهيم قرآنی و ترجمه آيات منتخب و...
از جمله طرح‌های آموزشی سازمان دارالقرآن الكريم می‌توان آموزش قرآن كريم ويژه پيش دبستانی (سطح يك و دو)، آموزش قرائت قرآن كريم (سطح يك و دو)، «روخوانی و روان‌خوانی»، آموزش قرائت قرآن كريم (سطح سه و چهار) «آموزش تجويد صوت و لحن پايه و پيشرفته»، آموزش قرائت قرآن كريم (سطح پنج) طرح ارتقاء، آموزش ترجمه و مفاهيم قرآن‌كريم (سطح يك تا چهار)، آموزش ترجمه و تفسير جزء دوازدهم قرآن حكيم «نسيم حيات 12»، آموزش حفظ قرآن كريم (سطح يك) حفظ 26 سوره آخر قرآن و آموزش حفظ قرآن‌كريم (سطح دو) حفظ جزء 30 قرآن، دورههای تربيت معلم قرآن كريم مقطع پيش دبستانی، روخوانی و روان‌خوانی، تجويد مقدماتی ـ صوت و لحن پايه، مفاهيم قرآن حكيم و تربيت داور مسابقات قرآنی را نام برد.
به اقتضای جايگاه دين اسلام در فرهنگ مردم ايران و جايگاه ويژه قرآن در اعتقادات دينی بايد آموزش قرآن مورد توجه همگان باشد تا شرايط مساعد برای تحقق اهداف اين آموزش فراهم آيد، از اين رو، درس قرآن در ميان درس‌های گوناگون دورههای تحصيلی از اهميت ويژه‌ای برخوردار است.
بديهی است، مهم‌ترين رويكرد برنامه جديد آموزش قرآن كه اهداف و ساير بخش‌های اين آموزش را تحت تاثير خود قرار می‌دهد، جامعيت آموزش قرآن است؛ يعنی آموزش قرآن بايد به نحوی باشد كه از يك سو همه حيطه‌های يادگيری را شامل شود و به ويژه بر حيطه عاطفی كه تقويت‌كننده انس و علاقه دانش‌آموزان به قرآن و يادگيری آن است، تاكيد ورزد و از سوی ديگر تمامی موضوعات ضروری آموزش قرآن مانند، روخوانی، روان‌خوانی، صحت قرائت، توانايی درك معنای عبارات و آيات ساده قرآن، آشنايی با معارف انسان‌ساز آن و تدبر در آيات الهی را در حد امكان شامل شود.
با توجه به اين رويكرد، سه هدف اصلی آموزش قرآن در سه دوره تحصيلی، علاوه بر تقويت انس و علاقه به قرآن كريم و يادگيری آن، عبارت است از توانايی قرائت قرآن در دوره ابتدايی، درك معنای عبارات و آيات ساده در دوره راهنمايی و تدبر در آيات قرآن كريم و آشنايی با شرح و توضيح آن‌ها در دوره متوسطه است. به طور نمونه و اختصار برخی اهداف برنامه جديد آموزش قرآن در دوره تحصيلی ابتدايی به منظور تحقق اين برنامه در پی آيد:
آشنايی با قرآن كريم به عنوان كلام الهی و كتاب آسمان، تقويت انس و علاقه به قرآن كريم و يادگيری آن، توانايی روخوانی قرآن به صورت شمرده و آرام از روی مصحف با رسم‌الخط آموزشی، توانايی خواندن آيات كتاب درسی به صورت روان يا آهنگين، آشنايی با قواعد ضروری روخوانی قرآن، حفظ برخی از سوره‌های كوتاه كتاب درسی، آشنايی با برخی از داستان‌های قرآن كريم، فراگيری معنای برخی از كلمات ساده و عبارات كوتاه قرآن، تقويت علاقه به شنيدن، خواندن و فهم معنای آيات قرآن كريم، آشنايی با مفهوم برخی از پيام‌های قرآن و شناخت و تقويت استعدادهای دانش‌آموزان در گرايش‌های گوناگون آموزش قرآن از اهداف برنامه جديد آموزش قرآن است.
بالاترين رسالت آموزش و پرورش فراخوانی دانش‌آموزان به عرصه قرآن است از اين رو تعميق و گسترش فرهنگ قرآنی به صورت يك فعاليت متمركز و ويژه برای اقشار مختلف جامعه به ويژه نسل پويای جوان ضروری است و بدين منظور دارالقرآن‌های آموزش و پرورش از سال 1378 آغاز به كار كردند و برگزاری دورههای آموزشی در رشته‌های روخوانی و روان‌خوانی، قرائت و مفاهيم قرآن كريم از جمله فعاليت‌های اين دارالقرآن‌ها در سطح كشور است كه يكی از اهداف اين دارالقرآن‌ها شناسايی استعدادهای قرآنی در بين دانش‌آموزان است تا اين استعدادها در اين مراكز تخصصی به نخبگان قرآنی تبديل شوند.
بيش از 600 دارالقرآن‌الكريم وابسته به وزارت آموزش و پرورش در سطح كشور وجود دارد و چشم‌انداز اين طرح ساخت فضاهای دارالقرآن در تمامی مناطق آموزش و پرورش است، آمار دقيق تا پايان سال 86 تعداد 591 دارالقرآن را ذكر كرده است و در مجموع 609 هزار 928 نفر در تمامی مقاطع تحصيلی به عنوان قرآن‌آموز در اين مراكز حضور داشته‌اند.
در كنار تعداد كثيری از مؤسسات قرآنی در ايران برخی از مؤسسه‌ها به صورت فعال، نه‌تنها در ايران كلاس‌های آموزش قرآن كريم تشكيل می‌د‌هند، بلكه فعاليت خود را در سطح جهانی نيز دنبال می‌كنند كه به طور نمونه به برخی از فعاليت‌های اين مؤسسه‌ها اشاره می‌شود.
سازمانها و نهادهای متعددی در ايران خود را موظف به امر آموزش قرآن كريم می‌دانند اما مهم‌ترين بخش آموزش قرآن در رشته‌های مختلف و به صورت تخصصی در بيش از هزار مؤسسه و كانون قرآنی ـ مردمی به صورت خودجوش انجام می‌شود كه اين امر در ايران قدمتی ديرينه دارد و توجه به آموزش قرآن كريم هميشه در ميان خانواده‌های ايرانی مورد توجه بوده و هست.
كلاس‌های آموزشی اين كانونهای قرآنی به شيوههای سنتی و كلاسيك ــ روش‌های نوين آموزشی ــ برپا می‌شود كه در سال‌های اخير اين مراكز قرآنی از سوی دولت جمهوری اسلامی ايران مورد حمايت‌های مالی قرار می‌گيرند و سعی مسئولان قرآنی كشور بر اين است كه برخی از شيوههای نوين آموزش قرآن را كه مورد تأييد جامعه قرآنی ايران است به صورت هماهنگ در سراسر كشور برپا كند.
اما از ميان انبوهی از مؤسسات قرآنی، تعدادی از مؤسسه‌ها به صورت فعال و با خلق شيوههای نوين آموزش قرآن، اقدام به برگزاری كلاس‌های قرآنی در سراسر كشور و يا حتی در خارج از ايران نموده‌اند كه در ذيل به چند مورد از اين مؤسسات اشاره خواهد شد.
«دارتحفيظ القرآن‌الكريم» سال 1345 ــ پيش از پيروزی انقلاب شكوهمند اسلامی ايران ــ با تشكيل كلاس‌های سنتی آموزش قرآن در يكی از محلات قديمی تهران برای نوجوانان تأسيس شد و با توجه به استقبال علاقه‌مندان قرآنی اين جلسات گسترش پيدا كرد و جلساتی در مسجد امام حسين (ع) با حضور حضرت آيت‌الله العظمی «ناصر مكارم‌شيرازی» مرجع عظيم‌الشأن كه به تدريس احاديث و اداره جلسات پرسش و پاسخ مشغول بودند، برقرار شد كه كتاب 150 درس زندگی يادگار درس‌های آن دوران است و برای اولين بار مسابقه سراسری قرائت قرآن كريم خارج از حيطه نظارت حكومت پهلوی برگزار شد كه پس از اين مسابقه، كاروانی 17 نفری از قاريان ممتاز كشور انتخاب و برای نخستين بار طی يك حركت ابتكاری و بی‌سابقه به سرپرستی حضرت آيت‌الله‌العظمی «جعفر سبحانی» راهی زيارت حرمين شريفين مكه و مدينه شدند.
پس از پيروزی انقلاب اسلامی در سال 1367 مؤسسه دارتحفيظ القرآن‌الكريم به طور رسمی به ثبت رسيد و اداره كلاس‌های اين مركز قرآنی به شيوه كلاسيك تغيير يافت و در سال 1374 واحد مستقلی ويژه بانوان نيز تشكيل شد و طی اين سال‌ها مقدمات راه‌اندازی و بازگشايی ساير مراكز و شعب دارتحفيظ القرآن‌الكريم در تهران و برخی از شهرهای كشور فراهم گشت كه بسياری از كارشناسان، قاريان، حافظان بين‌المللی ايرانی از اين مركز قرآنی برخواسته‌اند.
«مؤسسه مهد قرآن» از جمله مراكز قرآنی ـ مردمی و غير دواتی است كه در سال 1371 با هدف گسترش آموزش قرآن كريم در تهران تأسيس شد و به سرعت با تشكيل دفاتر در 26 استان و 150 شهرستان كلاس‌های قرآنی را به ويژه در دو بحث حفظ و مفاهيم قرآن كريم تشكيل داد.
بيش از 100 هزار حافظ قرآن از يك جزء تا حفظ كل قرآن هم‌اكنون در كانونهای تحت پوشش اين مؤسسه در حال حفظ قرآن هستند و اين مركز موفق به تربيت حدود هزار و 400 حافظ كل قرآن در سراسر ايران شده است، همچنين تشكيل مراكزی با عنوان مهد شكوفه‌های قرآنی و توجه ويژه به آموزش قرآن قبل از ورود به مقطع دبستان از فعاليت‌هايی است كه اين مركز از پيشگامان آن بوده است و 300 مربی قرآن كه اغلب آن‌ها با حضور در دورههای تربيت مربی اين مؤسسه حضور داشته‌اند، هم‌اكنون مشغول آموزش قرآن هستند.
«جامعة‌القرآن‌الكريم» مؤسسه‌ای فرهنگی ـ آموزشی و با هدف ترويج فرهنگ قرآن در سال 1377 در شهر قم به همت حجت‌الاسلام و المسلمين «سيد محمد‌مهدی طباطبايی» تأسيس شد كه البته اين حركت با نام درخشان فرزند ايشان معروف به علم‌الهدی آغاز گرديد كه توانست به عنوان خردسالترين حافظ كل قرآن با تخصصهای ويژه قرآنی در محافل گوناگون بدرخشد و عنوان‌هايی را از بزرگان حوزه علميه و برخی از دانشگاههای ايران و ساير كشور‌ها به دست آورد.
با استقبال فراوان خانو‌اده‌ها برای حضور فرزندانشان به منظور حفظ قرآن از طريق شيوههای ارائه شده از سوی اين مؤسسه ــ شيوه زبان اشاره ــ به سرعت شعبه‌‌های متعددی در سراسر ايران تشكيل شد و تاكنون بسياری از نوجوانان و جوانان در شهرهای قم و شعب شهرستانی موفق به حفظ كل قرآن كريم شده‌اند.
فقط در سال تحصيلی 82 ـ 81، جامعه‌القرآن‌الكريم توانسته است با طرح يك‌ساله حفظ قرآن، 679 و حافظ كل تربيت كند و با هزار و 999 طرح مقطعی و هفت هزار و 387 نفر قرآن‌آموز خردسال به فعاليت‌های قرآنی كشور رونق بخشد و ديگر فعاليت‌های شاخص مؤسسه جامعة‌القرآن‌الكريم برگزاری دورههای تربيت مربی قرآن است.
مؤسسه «زبان‌آموزی بشارت» فعاليت خود را به طور رسمی از سال 1379 در تهران آغاز كرد كه هم‌اكنون 200 شعبه در سطح استان تهران و چندين شعبه در ساير استان‌ها تأسيس شده است، همچنين در برخی از كشور‌های آسيايی و اروپايی اقدام به تأسيس شعبه نموده است، اين مؤسسه در طرح‌های آموزش ضمن خدمت به معلمان آموزش و پرورش حضور دارد و در كنار آن كلاس‌های متعدد آموزش قرآن برای دانش‌آموزان و اولياء آن‌ها تشكيل داده است و تاكنون بيش از 20 هزار نفر در طرح زبان‌آموزی بشارت به صورت حضوری و غير حضوری شركت داشته‌اند.
طرح زبان‌آموزی قرآن بر اساس آخرين مهارت‌های علمی كه شامل، شنيدن از طريق نوار ( همراه با درك معانی)، گفتن (مكالمه قرآنی)، خواندن واژه به واژه قرآن، نوشتن معانی بر اساس واژه‌ها طراحی شده است كه در پايان اين دوره آموزشی انتظار می‌رود قرآن‌آموز در هر كجا كه صدای دلنشين آيات قرآن را بشنود، بتواند مفهوم و معانی آن را به خوبی درك كند.
مؤسسه فرهنگی ـ هنری «قرآن‌پژوهان» مؤسسه‌ای مردمی است كه از سال 1379 با برگزاری دورههای حفظ فشرده قرآن كريم و با آموزش حدود 40 نفر از پسران آغاز شد كه در سال 1380 با اضافه شدن مدرسه حفظ دختران ادامه يافت و در سال‌های بعد نيز دورههای حفظ پاره وقت و حفظ غيرحضوری قرآن در اين مؤسسه طراحی و اجرا گرديد.
تاكنون بيش از 40 هزار نفر در كلاس‌های آموزشی اين مؤسسه شركت كرده‌اند كه حافظ يك تا 30 جزء از قرآن هستند و نزديك به هزار نفر نيز موفق به گذراندن دورههای تخصصی ترجمه، تفسير و حفظ كل قرآن كريم شده‌اند، در حال حاضر نيز در هر ترم حدود پنج هزار نفر از قرآن‌پژوهان با شركت در بيش از 16 نوع دوره عمومی و تخصصی اين مؤسسه در بيش از 33 شعبه فعال آن در تهران و ساير شهرستان‌ها مشغول فراگيری علوم مختلف قرآنی هستند.
فرهنگسرای قرآن در سال 1379 با هدف برپائی فعاليت‌های تخصصی قرآنی و به تعبيری ديگر، كاربردی كردن قرآن كريم و تلاش به منظور جاری ساختن روح معنويت قرآن در سطوح مختلف جامعه بويژه شهر تهران تأسيس شد كه اين فرهنگسرا موزه قرآن كريم با نسخه‌هايی كمياب و نفيس قرآنی را در خود جای داده است و لابراتوار تخصصی قرآن كريم، مجهز به دستگاه‌های كامپيوتر به منظور حفظ قرآن مستقر شده است.
از افتتاح فرهنگسرا تاكنون فعاليت‌های قرآنی و فرهنگی متنوعی به اجرا گذاشته شده كه بخشی از آن‌ها شامل، اجرای طرح بزرگ «قرآن بخوانيد، عيدی بگيريد» ــ هر ساله در تعطيلات سال نو اجرا می‌شود ــ حضور پر شور 200 هزار كودك و نوجوان تهرانی در اين طرح، راه اندازی مدرسه مكاتباتی قرآن كريم و توليد محتوای آموزشی آن، برگزاری مسابقات، برگزاری محافل انس با قرآن، راه‌اندازی تلفن گويای قرآن با شماره 144، برگزاری جشنواره قرآنی به ويژه توجه به بخش كودك و نوجوان، برگزاری نمايشگاه‌های قرآنی و حضور در نمايشگاه بين‌المللی قرآن كريم، برپايی مراسم تجليل از پيشكسوتان قرآنی و برپايی كلاس‌های آموزش قرآن كريم است.
در مدرسه مكاتباتی علوم قرآنی، ابتدا تعيين سطح از افراد صورت خواهد گرفت و سپس مطابق سطح، در دورههای آموزشی، روخوانی، روان‌خوانی و فصيح‌خوانی و تجويد مقدماتی و مفاهيم قرآن شركت كرده و برای هر يك از سطوح بسته‌های آموزشی شامل نوار و يا نرم‌افزاری‌های قرآنی آماده شده است كه مطابق سطح به افراد اعطا می‌شود، علاقمندان به فراگيری علوم قرآن می‌توانند در هر سنی و با دارا بودن هر مدركی می‌توانند به مدرسه مكاتباتی علوم قرآن مراجعه كنند.
به طور نمونه مدرسه مكاتباتی قرآن كريم تاكنون توانسته در قالب آموزش از راه دور سه هزار نفر را در سطح‌های روخوانی، روان‌خوانی، فصيح‌خوانی، تجويد مقدماتی و مفاهيم سطح يك تا سه آموزش دهد كه در پايان دوره به شركت‌كنندگان گواهی‌نامه معتبر اعطاء شده است.
اين مركز كه در سال 1364 و در پی لزوم آشنا‌سازی طلاب با معلومات اجتماعی، نشر معارف قرآن كريم تاسيس شد، درصدد برآمد تا عرصه جديدی را برای بانوان قرآن‌پژوه كه بی‌شك در تاريخ اسلام و انقلاب اسلامی سهم بسزايی در نشر و ترويج قرآن و معارف آن داشته‌اند، بگشايد و در اين راستا اقدام به تشكيل مركز بانوان قرآن پژوه نموده است كه قدردانی از مدرسان و مبلغان قرآنی از جمله فعاليت‌های اين مركز است.
از جمله اهداف راه‌اندازی اين مركز، شناخت و معرفی چهره‌های موفق و استعدادهای درخشان بانوان در زمينه‌های قرآنی، جلوگيری از به هدر رفتن ذوق و شوق قرآنی موجود در بانوان، استفاده از تجربه و قدرت ابتكار آن‌ها، ايجاد فضای تبادل نظر و انديشه و ارتباط مستمر با بانوان قرآن‌پژوه ايران و جهان است.
مؤسسه قرآنی «گلچين» با گسترش طرح مترجمی زبان قرآن فعاليت‌‌اش را در شهر مقدس مشهد آغاز كرد و به سرعت اين طرح به سراسر كشور انتقال يافت، اين طرح در ابتدا در پاسخ به اين پرسش به وجود آمد كه چه بايد كرد تا همه مردم قرآن را بفهمند؟ كه آغازی برای تدوين كتاب مترجمی زبان قرآن شد كه در سه سطح مقدماتی، متوسطه و عالی تدريس می‌شود و اين طرح بر اصل «فراگيری 1771 ريشه + 50 قاعده دستوری = توانايی ترجمه كل قرآن» استوار است.
اين دورههای آموزشی در حال حاضر به سه صورت حضوری و غيرحضوری و اينترنتی اجرا می‌شود و مؤسسه قرآنی گلچين به تازگی امكان آموزش دورههای مختلف را از طريق سايت اينترنتی به نشانیwww.mogib.com برای علاقه‌مندان به فراگيری آموزه‌های قرآنی در سراسر جهان مهيا كرده است.
اين سازمان توجه ويژه‌ای به فعاليت‌های قرآنی دارد و جزء سازمان‌های پيشتاز در برگزاری مسابقات قرآن در سطوح كشوری و بين‌المللی است و تا امروز 31 دوره مسابقات سراسری و 26 دوره مسابقات قرآن بين‌المللی را برپا كرده است، سازمان اوقاف و امور خيريه در زمينه آموزش قرآن نيز فعاليت دارد كه می‌توان به برگزاری دورههای تربيت مربی، داور، قاری، حافظ، مبلغ و مفسر قرآن كريم اشاره كرد، به طور نمونه در زمينه آموزش قرآن از سوی اين سازمان در سال 1386، بيش از 400 جلسه تفسير قرآن و در سال 1387، بيش از 900 جلسه تفسير در سراسر كشور با حضور ائمه جمعه و جماعات، در طول ماه مبارك رمضان برگزار شده است.
همچنين سازمان اوقاف و امور خيريه برای عموم مردم، تعداد سه هزار و 750 كلاس‌های روخوانی و روان‌خوانی و تجويد در بقاع متبركه با حضور 247 هزار نفر برگزار كرده است و سه دوره آموزش تخصصی برای قاريان و حافظان قرآن با همكاری شورای عالی قرآن و با حضور قاريان مصری برپا شده است و در سال 1387 يك دوره تخصصی برای 30 نفر از برگزيدگان و متسابقان اعزامی به مسابقات بين‌المللی قرآن ساير كشور‌ها به مدت دو هفته و 10 كارگاه تخصصی در استان‌ها برای قاريان قرآن در سال 87 _1386 برگزار شد.
سرفصل دورههای آموزشی از سوی اين مركز تدوين شده و برای تشكيل كلاس به مؤسسات قرآنی ــ مردمی ارسال می‌شود تا دورههای آموزشی زير برگزار شود. آمار‌هايی از برگزاری كلاس‌های قرآنی تحت حمايت اين مركز در سال‌های 85 و 86 و 87 در پی می‌آيد:
برنامه‌های آموزشی قرآن كريم در سال 1385ــ حضور 32 هزار و 566 نفر در 14 طرح حفظ قرآن كريم _ حضور 75 هزار و 860 نفر در دو هزار و 243 كلاس، مفاهيم و تفسير قرآن كريم (18طرح) _ حضور 13 هزار و 250 نفر در سه هزار و 472 كلاس، تربيت مربی (9طرح) _ حضور 10 هزار و 950 نفر در 365 كلاس، قرائت و تجويد (10طرح) _ حضور پنج هزار و 415 نفر در830 كلاس، دورههای آموزشی ويژه مناطق محروم (4 طرح) _ حضور 345 نفر در 186 كلاس، دورههای آموزشی ويژه نخبگان (سه طرح) _ حضور 13 هزار و 300 نفر در 22 كلاس كه شامل ساير دوره‌ها است (پنج طرح) _ حضور 50 هزار نفر در 656 كلاس، انس با قرآن (آموزش غيرحضوری)، جمع اعتبارات بالغ بر 27 ميليارد و 150 ميليون ريال اعلام شد.
برنامه‌های آموزشی قرآن كريم سال 1386، هزار و 80 كلاس طرح جامع حفظ قرآن كريم و دو هزار و 310 كلاس طرح جامع مفاهيم قرآن كريم برای 72 هزار و 735 نفر با مشاركت بيش از 340 مؤسسه و مركز قرآنی در سراسر كشور، كمك به آموزش نيمه حضوری حفظ قرآن كريم برای 750 نفر و مشاركت در اجرای طرح 1441 كه جمع اعتبار بالغ بر 500 ميليون ريال اعلام شد.
برنامه‌های آموزشی قرآن‌كريم سال 1387، اجرای دوره آموزش حفظ شش ساله قرآن كريم برای هزار و 728 نفر، اجرای دوره آموزش حفظ يك‌ساله برای 790 نفر، اجرای دوره مفاهيم قرآن كريم برای 243 كلاس، اجرای دوره حفظ سه ساله قرآن كريم برای 80 كلاس، اجرای شش دوره آموزشی مديريت فعاليت‌های قرآنی ويژه مديران مؤسسات قرآنی و مشاركت در طرح 1442 به منظور آموزش تفسير سوره يوسف (ع)، دوره آموزشی تربيت مدرس مفاهيم قرآن كريم، دوره آموزشی تربيت مربی تدبر در قرآن كريم و جمع اعتبار بالغ بر 9 ميليارد و 235 ميليون ريال است.
دورههای آموزش مقدماتی مهارت‌های بيان تفسير قرآن كريم، به منظور آشنايی با اصول اوليه تفسير، دوره جامع آموزش مهارت‌های بيان تفسير شامل مراحل مقدماتی، سير مطالعاتی، كارورزی و دوره تكميلی در استان‌های كشور برای رفع مهجوريت از قرآن كريم و ترويج و گسترش تفسير ويژه طلاب و روحانيون در حال برگزاری است. اين دوره با همكاری ستاد تفسير قرآن كريم، مركزهماهنگی، توسعه و ترويج فعاليت‌های قرآنی كشور، اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و مديريت حوزه‌های علميه استان يا حوزه علميه منتخب برگزار می‌شود.
با وقوع انقلاب اسلامی ايران ضرورت ايجاد نهادها و ارگان‌هايی كه بتوانند مروج آرمان‌های فرهنگی و دينی باشند به صورت بی‌وقفه مدنظر مقامات ارشد كشور قرار گرفت. در اين راستا ديری نپاييد كه با فرمان امام خمينی (ره) نهادهای انقلابی يكی در پی ديگری شكل گرفتند و سازمان تبليغات اسلامی از جمله نهادهايی است كه با هدف اعتلای فرهنگ پربار اسلام راستين و تبلور حيات معنوی بنياد نهاده شد. عنايت خاص مقام معظم رهبری، از سال 1380 هجری شمسی محورهای اساسی آموزش، تحقيق و پژوهش، نشر و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی و انس با قرآن، با بهره‌گيری از ابزارهای جديد و فن‌آوری روز در سرلوحه فعاليت اين سازمان قرار گرفت.
از جمله وظايف عمده سازمان تبليغات اسلامی، سياستگذاری، برنامه‌ريزی، هدايت، سازماندهی، پشتيبانی و نظارت بر تبليغات دينی _ مردمی و تأسيس مراكز اطلاع‌رسانی تخصصی، تبليغی و دينی و سازماندهی و اعزام مبلغ در سراسر كشور به ويژه مناطق محروم است، اين سازمان در راستای وظايف خود، ابتدا بخش «دارالقرآن الكريم» را در سال 1361 با حضور جمعی از چهره‌های قرآنی كشور در مركز اين سازمان تأسيس، و به تبع آن كانونهای قرآن را در دفاتر استانی خود راه‌اندازی كرد، با عنايت به سابقه دو دهه فعاليت‌های قرآنی «اداره كل دارالقرآن‌الكريم سازمان تبليغات اسلامی»، در سال 1381 اين اداره كل به يكی از مؤسسات وابسته به سازمان تبليغات اسلامی با نام «سازمان دارالقرآن الكريم» تبديل شد.
نهضت قرآن‌آموزی سازمان دارالقرآن الكريم، حركت و تلاشی است فراگير كه با مشاركت دستگاه‌های دولتی و غير دولتی ذيربط با هدف همگانی كردن آموزش روخوانی، روان‌خوانی قرآن كريم و ايجاد زمينه برای آموزش درك مفاهيم اجرا می‌شود كه از جمله راه‌كارهای اساسی برای دستيابی به اهداف نهضت قرآن‌آموزی به اين شرح است، تأمين، تربيت و ارتقای معلمان و مدرسان قرآن مجيد با استفاده از ظرفيت‌ها و امكانات آموزشی كشور، حمايت و پشتيبانی از مراكز تربيت معلم و اقدام به تأسيس اين‌گونه مراكز در مناطق مورد نياز در مراكز آموزشی وابسته به وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقيقات و فناوری، گسترش فضای قرآنی در جامعه به منظور تشويق و ترغيب جوانان و نوجوانان به يادگيری قرآن مجيد با استفاده از رسانه‌های ارتباط جمعی و ساير شيوههای مؤثر و نوين تبليغاتی.
آموزش قرآن به كاركنان دولتی از سوی سازمان دارالقرآن‌الكريم، آموزش روخوانی قرآن كريم (قرآن‌آموزی سطح يك)، آموزش روان‌خوانی قرآن‌كريم و تجويدالصلاه (قرآن آموزی سطح دو)، آشنايی اجمالی با مفاهيم قرآنی و ترجمه آيات منتخب و...
از جمله طرح‌های آموزشی سازمان دارالقرآن الكريم می‌توان آموزش قرآن كريم ويژه پيش دبستانی (سطح يك و دو)، آموزش قرائت قرآن كريم (سطح يك و دو)، «روخوانی و روان‌خوانی»، آموزش قرائت قرآن كريم (سطح سه و چهار) «آموزش تجويد صوت و لحن پايه و پيشرفته»، آموزش قرائت قرآن كريم (سطح پنج) طرح ارتقاء، آموزش ترجمه و مفاهيم قرآن‌كريم (سطح يك تا چهار)، آموزش ترجمه و تفسير جزء دوازدهم قرآن حكيم «نسيم حيات 12»، آموزش حفظ قرآن كريم (سطح يك) حفظ 26 سوره آخر قرآن و آموزش حفظ قرآن‌كريم (سطح دو) حفظ جزء 30 قرآن، دورههای تربيت معلم قرآن كريم مقطع پيش دبستانی، روخوانی و روان‌خوانی، تجويد مقدماتی ـ صوت و لحن پايه، مفاهيم قرآن حكيم و تربيت داور مسابقات قرآنی را نام برد.
به اقتضای جايگاه دين اسلام در فرهنگ مردم ايران و جايگاه ويژه قرآن در اعتقادات دينی بايد آموزش قرآن مورد توجه همگان باشد تا شرايط مساعد برای تحقق اهداف اين آموزش فراهم آيد، از اين رو، درس قرآن در ميان درس‌های گوناگون دورههای تحصيلی از اهميت ويژه‌ای برخوردار است.
بديهی است، مهم‌ترين رويكرد برنامه جديد آموزش قرآن كه اهداف و ساير بخش‌های اين آموزش را تحت تاثير خود قرار می‌دهد، جامعيت آموزش قرآن است؛ يعنی آموزش قرآن بايد به نحوی باشد كه از يك سو همه حيطه‌های يادگيری را شامل شود و به ويژه بر حيطه عاطفی كه تقويت‌كننده انس و علاقه دانش‌آموزان به قرآن و يادگيری آن است، تاكيد ورزد و از سوی ديگر تمامی موضوعات ضروری آموزش قرآن مانند، روخوانی، روان‌خوانی، صحت قرائت، توانايی درك معنای عبارات و آيات ساده قرآن، آشنايی با معارف انسان‌ساز آن و تدبر در آيات الهی را در حد امكان شامل شود.
با توجه به اين رويكرد، سه هدف اصلی آموزش قرآن در سه دوره تحصيلی، علاوه بر تقويت انس و علاقه به قرآن كريم و يادگيری آن، عبارت است از توانايی قرائت قرآن در دوره ابتدايی، درك معنای عبارات و آيات ساده در دوره راهنمايی و تدبر در آيات قرآن كريم و آشنايی با شرح و توضيح آن‌ها در دوره متوسطه است. به طور نمونه و اختصار برخی اهداف برنامه جديد آموزش قرآن در دوره تحصيلی ابتدايی به منظور تحقق اين برنامه در پی آيد:
آشنايی با قرآن كريم به عنوان كلام الهی و كتاب آسمان، تقويت انس و علاقه به قرآن كريم و يادگيری آن، توانايی روخوانی قرآن به صورت شمرده و آرام از روی مصحف با رسم‌الخط آموزشی، توانايی خواندن آيات كتاب درسی به صورت روان يا آهنگين، آشنايی با قواعد ضروری روخوانی قرآن، حفظ برخی از سوره‌های كوتاه كتاب درسی، آشنايی با برخی از داستان‌های قرآن كريم، فراگيری معنای برخی از كلمات ساده و عبارات كوتاه قرآن، تقويت علاقه به شنيدن، خواندن و فهم معنای آيات قرآن كريم، آشنايی با مفهوم برخی از پيام‌های قرآن و شناخت و تقويت استعدادهای دانش‌آموزان در گرايش‌های گوناگون آموزش قرآن از اهداف برنامه جديد آموزش قرآن است.
بالاترين رسالت آموزش و پرورش فراخوانی دانش‌آموزان به عرصه قرآن است از اين رو تعميق و گسترش فرهنگ قرآنی به صورت يك فعاليت متمركز و ويژه برای اقشار مختلف جامعه به ويژه نسل پويای جوان ضروری است و بدين منظور دارالقرآن‌های آموزش و پرورش از سال 1378 آغاز به كار كردند و برگزاری دورههای آموزشی در رشته‌های روخوانی و روان‌خوانی، قرائت و مفاهيم قرآن كريم از جمله فعاليت‌های اين دارالقرآن‌ها در سطح كشور است كه يكی از اهداف اين دارالقرآن‌ها شناسايی استعدادهای قرآنی در بين دانش‌آموزان است تا اين استعدادها در اين مراكز تخصصی به نخبگان قرآنی تبديل شوند.
بيش از 600 دارالقرآن‌الكريم وابسته به وزارت آموزش و پرورش در سطح كشور وجود دارد و چشم‌انداز اين طرح ساخت فضاهای دارالقرآن در تمامی مناطق آموزش و پرورش است، آمار دقيق تا پايان سال 86 تعداد 591 دارالقرآن را ذكر كرده است و در مجموع 609 هزار 928 نفر در تمامی مقاطع تحصيلی به عنوان قرآن‌آموز در اين مراكز حضور داشته‌اند.
در كنار تعداد كثيری از مؤسسات قرآنی در ايران برخی از مؤسسه‌ها به صورت فعال، نه‌تنها در ايران كلاس‌های آموزش قرآن كريم تشكيل می‌د‌هند، بلكه فعاليت خود را در سطح جهانی نيز دنبال می‌كنند كه به طور نمونه به برخی از فعاليت‌های اين مؤسسه‌ها اشاره می‌شود.
سازمانها و نهادهای متعددی در ايران خود را موظف به امر آموزش قرآن كريم می‌دانند اما مهم‌ترين بخش آموزش قرآن در رشته‌های مختلف و به صورت تخصصی در بيش از هزار مؤسسه و كانون قرآنی ـ مردمی به صورت خودجوش انجام می‌شود كه اين امر در ايران قدمتی ديرينه دارد و توجه به آموزش قرآن كريم هميشه در ميان خانواده‌های ايرانی مورد توجه بوده و هست.
كلاس‌های آموزشی اين كانونهای قرآنی به شيوههای سنتی و كلاسيك ــ روش‌های نوين آموزشی ــ برپا می‌شود كه در سال‌های اخير اين مراكز قرآنی از سوی دولت جمهوری اسلامی ايران مورد حمايت‌های مالی قرار می‌گيرند و سعی مسئولان قرآنی كشور بر اين است كه برخی از شيوههای نوين آموزش قرآن را كه مورد تأييد جامعه قرآنی ايران است به صورت هماهنگ در سراسر كشور برپا كند.
اما از ميان انبوهی از مؤسسات قرآنی، تعدادی از مؤسسه‌ها به صورت فعال و با خلق شيوههای نوين آموزش قرآن، اقدام به برگزاری كلاس‌های قرآنی در سراسر كشور و يا حتی در خارج از ايران نموده‌اند كه در ذيل به چند مورد از اين مؤسسات اشاره خواهد شد.
«دارتحفيظ القرآن‌الكريم» سال 1345 ــ پيش از پيروزی انقلاب شكوهمند اسلامی ايران ــ با تشكيل كلاس‌های سنتی آموزش قرآن در يكی از محلات قديمی تهران برای نوجوانان تأسيس شد و با توجه به استقبال علاقه‌مندان قرآنی اين جلسات گسترش پيدا كرد و جلساتی در مسجد امام حسين (ع) با حضور حضرت آيت‌الله العظمی «ناصر مكارم‌شيرازی» مرجع عظيم‌الشأن كه به تدريس احاديث و اداره جلسات پرسش و پاسخ مشغول بودند، برقرار شد كه كتاب 150 درس زندگی يادگار درس‌های آن دوران است و برای اولين بار مسابقه سراسری قرائت قرآن كريم خارج از حيطه نظارت حكومت پهلوی برگزار شد كه پس از اين مسابقه، كاروانی 17 نفری از قاريان ممتاز كشور انتخاب و برای نخستين بار طی يك حركت ابتكاری و بی‌سابقه به سرپرستی حضرت آيت‌الله‌العظمی «جعفر سبحانی» راهی زيارت حرمين شريفين مكه و مدينه شدند.
پس از پيروزی انقلاب اسلامی در سال 1367 مؤسسه دارتحفيظ القرآن‌الكريم به طور رسمی به ثبت رسيد و اداره كلاس‌های اين مركز قرآنی به شيوه كلاسيك تغيير يافت و در سال 1374 واحد مستقلی ويژه بانوان نيز تشكيل شد و طی اين سال‌ها مقدمات راه‌اندازی و بازگشايی ساير مراكز و شعب دارتحفيظ القرآن‌الكريم در تهران و برخی از شهرهای كشور فراهم گشت كه بسياری از كارشناسان، قاريان، حافظان بين‌المللی ايرانی از اين مركز قرآنی برخواسته‌اند.
«مؤسسه مهد قرآن» از جمله مراكز قرآنی ـ مردمی و غير دواتی است كه در سال 1371 با هدف گسترش آموزش قرآن كريم در تهران تأسيس شد و به سرعت با تشكيل دفاتر در 26 استان و 150 شهرستان كلاس‌های قرآنی را به ويژه در دو بحث حفظ و مفاهيم قرآن كريم تشكيل داد.
بيش از 100 هزار حافظ قرآن از يك جزء تا حفظ كل قرآن هم‌اكنون در كانونهای تحت پوشش اين مؤسسه در حال حفظ قرآن هستند و اين مركز موفق به تربيت حدود هزار و 400 حافظ كل قرآن در سراسر ايران شده است، همچنين تشكيل مراكزی با عنوان مهد شكوفه‌های قرآنی و توجه ويژه به آموزش قرآن قبل از ورود به مقطع دبستان از فعاليت‌هايی است كه اين مركز از پيشگامان آن بوده است و 300 مربی قرآن كه اغلب آن‌ها با حضور در دورههای تربيت مربی اين مؤسسه حضور داشته‌اند، هم‌اكنون مشغول آموزش قرآن هستند.
«جامعة‌القرآن‌الكريم» مؤسسه‌ای فرهنگی ـ آموزشی و با هدف ترويج فرهنگ قرآن در سال 1377 در شهر قم به همت حجت‌الاسلام و المسلمين «سيد محمد‌مهدی طباطبايی» تأسيس شد كه البته اين حركت با نام درخشان فرزند ايشان معروف به علم‌الهدی آغاز گرديد كه توانست به عنوان خردسالترين حافظ كل قرآن با تخصصهای ويژه قرآنی در محافل گوناگون بدرخشد و عنوان‌هايی را از بزرگان حوزه علميه و برخی از دانشگاههای ايران و ساير كشور‌ها به دست آورد.
با استقبال فراوان خانو‌اده‌ها برای حضور فرزندانشان به منظور حفظ قرآن از طريق شيوههای ارائه شده از سوی اين مؤسسه ــ شيوه زبان اشاره ــ به سرعت شعبه‌‌های متعددی در سراسر ايران تشكيل شد و تاكنون بسياری از نوجوانان و جوانان در شهرهای قم و شعب شهرستانی موفق به حفظ كل قرآن كريم شده‌اند.
فقط در سال تحصيلی 82 ـ 81، جامعه‌القرآن‌الكريم توانسته است با طرح يك‌ساله حفظ قرآن، 679 و حافظ كل تربيت كند و با هزار و 999 طرح مقطعی و هفت هزار و 387 نفر قرآن‌آموز خردسال به فعاليت‌های قرآنی كشور رونق بخشد و ديگر فعاليت‌های شاخص مؤسسه جامعة‌القرآن‌الكريم برگزاری دورههای تربيت مربی قرآن است.
مؤسسه «زبان‌آموزی بشارت» فعاليت خود را به طور رسمی از سال 1379 در تهران آغاز كرد كه هم‌اكنون 200 شعبه در سطح استان تهران و چندين شعبه در ساير استان‌ها تأسيس شده است، همچنين در برخی از كشور‌های آسيايی و اروپايی اقدام به تأسيس شعبه نموده است، اين مؤسسه در طرح‌های آموزش ضمن خدمت به معلمان آموزش و پرورش حضور دارد و در كنار آن كلاس‌های متعدد آموزش قرآن برای دانش‌آموزان و اولياء آن‌ها تشكيل داده است و تاكنون بيش از 20 هزار نفر در طرح زبان‌آموزی بشارت به صورت حضوری و غير حضوری شركت داشته‌اند.
طرح زبان‌آموزی قرآن بر اساس آخرين مهارت‌های علمی كه شامل، شنيدن از طريق نوار ( همراه با درك معانی)، گفتن (مكالمه قرآنی)، خواندن واژه به واژه قرآن، نوشتن معانی بر اساس واژه‌ها طراحی شده است كه در پايان اين دوره آموزشی انتظار می‌رود قرآن‌آموز در هر كجا كه صدای دلنشين آيات قرآن را بشنود، بتواند مفهوم و معانی آن را به خوبی درك كند.
مؤسسه فرهنگی ـ هنری «قرآن‌پژوهان» مؤسسه‌ای مردمی است كه از سال 1379 با برگزاری دورههای حفظ فشرده قرآن كريم و با آموزش حدود 40 نفر از پسران آغاز شد كه در سال 1380 با اضافه شدن مدرسه حفظ دختران ادامه يافت و در سال‌های بعد نيز دورههای حفظ پاره وقت و حفظ غيرحضوری قرآن در اين مؤسسه طراحی و اجرا گرديد.
تاكنون بيش از 40 هزار نفر در كلاس‌های آموزشی اين مؤسسه شركت كرده‌اند كه حافظ يك تا 30 جزء از قرآن هستند و نزديك به هزار نفر نيز موفق به گذراندن دورههای تخصصی ترجمه، تفسير و حفظ كل قرآن كريم شده‌اند، در حال حاضر نيز در هر ترم حدود پنج هزار نفر از قرآن‌پژوهان با شركت در بيش از 16 نوع دوره عمومی و تخصصی اين مؤسسه در بيش از 33 شعبه فعال آن در تهران و ساير شهرستان‌ها مشغول فراگيری علوم مختلف قرآنی هستند.
فرهنگسرای قرآن در سال 1379 با هدف برپائی فعاليت‌های تخصصی قرآنی و به تعبيری ديگر، كاربردی كردن قرآن كريم و تلاش به منظور جاری ساختن روح معنويت قرآن در سطوح مختلف جامعه بويژه شهر تهران تأسيس شد كه اين فرهنگسرا موزه قرآن كريم با نسخه‌هايی كمياب و نفيس قرآنی را در خود جای داده است و لابراتوار تخصصی قرآن كريم، مجهز به دستگاه‌های كامپيوتر به منظور حفظ قرآن مستقر شده است.
از افتتاح فرهنگسرا تاكنون فعاليت‌های قرآنی و فرهنگی متنوعی به اجرا گذاشته شده كه بخشی از آن‌ها شامل، اجرای طرح بزرگ «قرآن بخوانيد، عيدی بگيريد» ــ هر ساله در تعطيلات سال نو اجرا می‌شود ــ حضور پر شور 200 هزار كودك و نوجوان تهرانی در اين طرح، راه اندازی مدرسه مكاتباتی قرآن كريم و توليد محتوای آموزشی آن، برگزاری مسابقات، برگزاری محافل انس با قرآن، راه‌اندازی تلفن گويای قرآن با شماره 144، برگزاری جشنواره قرآنی به ويژه توجه به بخش كودك و نوجوان، برگزاری نمايشگاه‌های قرآنی و حضور در نمايشگاه بين‌المللی قرآن كريم، برپايی مراسم تجليل از پيشكسوتان قرآنی و برپايی كلاس‌های آموزش قرآن كريم است.
در مدرسه مكاتباتی علوم قرآنی، ابتدا تعيين سطح از افراد صورت خواهد گرفت و سپس مطابق سطح، در دورههای آموزشی، روخوانی، روان‌خوانی و فصيح‌خوانی و تجويد مقدماتی و مفاهيم قرآن شركت كرده و برای هر يك از سطوح بسته‌های آموزشی شامل نوار و يا نرم‌افزاری‌های قرآنی آماده شده است كه مطابق سطح به افراد اعطا می‌شود، علاقمندان به فراگيری علوم قرآن می‌توانند در هر سنی و با دارا بودن هر مدركی می‌توانند به مدرسه مكاتباتی علوم قرآن مراجعه كنند.
به طور نمونه مدرسه مكاتباتی قرآن كريم تاكنون توانسته در قالب آموزش از راه دور سه هزار نفر را در سطح‌های روخوانی، روان‌خوانی، فصيح‌خوانی، تجويد مقدماتی و مفاهيم سطح يك تا سه آموزش دهد كه در پايان دوره به شركت‌كنندگان گواهی‌نامه معتبر اعطاء شده است.
اين مركز كه در سال 1364 و در پی لزوم آشنا‌سازی طلاب با معلومات اجتماعی، نشر معارف قرآن كريم تاسيس شد، درصدد برآمد تا عرصه جديدی را برای بانوان قرآن‌پژوه كه بی‌شك در تاريخ اسلام و انقلاب اسلامی سهم بسزايی در نشر و ترويج قرآن و معارف آن داشته‌اند، بگشايد و در اين راستا اقدام به تشكيل مركز بانوان قرآن پژوه نموده است كه قدردانی از مدرسان و مبلغان قرآنی از جمله فعاليت‌های اين مركز است.
از جمله اهداف راه‌اندازی اين مركز، شناخت و معرفی چهره‌های موفق و استعدادهای درخشان بانوان در زمينه‌های قرآنی، جلوگيری از به هدر رفتن ذوق و شوق قرآنی موجود در بانوان، استفاده از تجربه و قدرت ابتكار آن‌ها، ايجاد فضای تبادل نظر و انديشه و ارتباط مستمر با بانوان قرآن‌پژوه ايران و جهان است.
مؤسسه قرآنی «گلچين» با گسترش طرح مترجمی زبان قرآن فعاليت‌‌اش را در شهر مقدس مشهد آغاز كرد و به سرعت اين طرح به سراسر كشور انتقال يافت، اين طرح در ابتدا در پاسخ به اين پرسش به وجود آمد كه چه بايد كرد تا همه مردم قرآن را بفهمند؟ كه آغازی برای تدوين كتاب مترجمی زبان قرآن شد كه در سه سطح مقدماتی، متوسطه و عالی تدريس می‌شود و اين طرح بر اصل «فراگيری 1771 ريشه + 50 قاعده دستوری = توانايی ترجمه كل قرآن» استوار است.
اين دورههای آموزشی در حال حاضر به سه صورت حضوری و غيرحضوری و اينترنتی اجرا می‌شود و مؤسسه قرآنی گلچين به تازگی امكان آموزش دورههای مختلف را از طريق سايت اينترنتی به نشانیwww.mogib.com برای علاقه‌مندان به فراگيری آموزه‌های قرآنی در سراسر جهان مهيا كرده است.
مطالب مرتبط
