گفتمان دينی «آشنايی با نماز و احكام نورانی اسلام» در نيك‌شهر برگزار شد
گفتمان دينی با عنوان «آشنايی با نماز و احكام نورانی اسلام» 15 آبان‌ماه، در نيك‌شهر سيستان و بلوچستان با حضور جمعی از كارشناسان فرهنگی و آموزشی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) در نيك‌شهر، اين گفتمان دينی كه با عنوان «آشنايی با نماز و احكام نورانی اسلام» در نيك‌شهر سيستان و بلوچستان و با حضور حجت‌الاسلام والمسلمين «احمد لطفيان‌سرگزی» امام جمعه نيك‌شهر و جمعی از كارشناسان فرهنگی و آموزشی برگزار شد، امام جمعه اين شهر پس از شنيدن صحبت‌های حاضران و با اشاره به 13آبان، به جمع‌بندی مسائل مطرح شده پرداخت و گفت: سفر تاريخی آيت‌الله‌العظمی خامنه‌ای به قم ترسيم منشور آينده انقلاب است.
وی با اشاره به قسمتی از زيارت جامعه كبيره در مفاتيح‌الجنان افزود: اهتمام به حديث پس از تمسك به كتاب حكيم، برترين وظيفه‌ای است كه عالم دين بدان مكلف است چنانكه در بحارالانوار، ج2، ص 146 حضرت ابی‌جعفر (ع) به جابر(ره) می‌فرمايند «ای جابر به خدا سوگند حديثی كه از فردی صادق در زمينه حلال و حرام به دست آوردی از آنچه خورشيد برآن می‌تابد با ارزش‌تر است تا زمانی كه غروب كند» و همچنين امام باقر(ع) می‌فرمايند «همانا حديث و سخن ما دل‌ها را زنده می‌كند».
لطفيان اظهار كرد: خداوند متعال نيز در آيات متعددی چون، آيه 59، سوره نساء آمده است «اى كسانى كه ايمان آوردهايد خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [نيز] اطاعت كنيد پس هر گاه در امرى [دينى] اختلاف نظر يافتيد اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد آن را به [كتاب] خدا و [سنت] پيامبر [او] عرضه بداريد اين بهتر و نيكفرجامتر است» و يا سوره نحل، آيه 44 آمده است «[زيرا آنان را] با دلايل آشكار و نوشتهها [فرستاديم] و اين قرآن را به سوى تو فرود آورديم تا براى مردم آنچه را به سوى ايشان نازل شده است توضيح دهى و اميد كه آنان بينديشند» كه مراجعه به احاديث را صادر فرموده است.
وی ادامه داد: از جمله شخصيت‌هايی كه در زمان حضرات معصومين(ع) وظيفه خطير نقل حديث را برعهده داشتند، عبارتند از ابوذر غفاری، سلمان فارسی، ميثم تمار، سليم‌بن‌قيس، جابربن‌عبدالله انصاری، اسبغ‌بن‌نباته، ابان‌بن‌تغلب، زرارة‌بن اعين، ابوحمزه ثمالی، جابر‌بن‌حيان، محمدبن‌ابی‌عمير و عبدالعظيم حسنی.
امام جمعه نيك‌شهر افزود: پس از شهادت امامان معصوم(ع) و غيبت كبری حضرت ولی‌عصر(عج) روند نقل و تأليف و تصنيف احاديث، متوقف نشد. از جمله شخصيت‌هايی كه در اين دوره كمر همت بسته و از جان و مال و آبروی خويش مايه گذاشتند، شيخ كلينی، شيخ صدوق، سيدرضی، شيخ طوسی، شيخ طبرسی، سيد‌بن‌طاووس، شهيد اول و شهيد ثانی، ملا محسن فيض‌كاشانی، شيخ حر‌عاملی، علامه مجلسی و ميرزا حسين نوری طبرسی را می‌توان نام برد كه با استفاده از احاديث و روايات اهل‌بيت(ع) جامعه بشری را تاكنون اداره كرده و دين مبين اسلام و مذهب تشيع را از خطر نابودی و تحريف حفظ كرده‌اند و مؤمنين و مسلمانان را در اقصی نقاط جهان، سرافراز كردند.
حجت‌الاسلام والمسلمين احمد لطفيان‌سرگزی گفت: از جمله ثمرات استفاده از روايات در بيان احكام، تأثيرات معنوی و روحانی و انتقال نورانيت كلام معصومين در قلوب مؤمنين، اطلاع از نقش مؤثر ائمه معصومين(ع) و علمای اعلام در بيان و ابلاغ احكام دين مبين اسلام، جذابيت و تنوع در بيان احكام شرعی، افزايش يادگيری و تأثير آن در حافظه است، همانطور كه امام هادی(ع) در ميزان‌الحكمة، ج8، ص3884 می‌فرمايند «اگر بعد از غيبت قائم ما وجود علمای دين نبود، بی‌گمان همه مردم از دين خدا بر می‌گشتند».
وی تصريح كرد: عالم دين بايد علوم واقعی اسلام را فراگرفته و به ديگران تعليم دهد و از زوائد پرهيز كند كه علم واقعی در سه چيز است «اصول عقائد، اخلاق و احكام شريعت. چنانكه طبق روايات بيان احكام شريعت، زنده كردن سنت نبوی است و كسی كه چنين كند جانشينی بر حق رسول خدا(ص) محسوب می‌شود».
امام جمعه نيك‌شهر تأكيد كرد: اگر انسان احكام نماز و دين را برای ديگران بيان كند و آنها عمل كنند، ثواب عمل ديگران به حساب گوينده هم نوشته می‌شود، بدون اينكه از ثواب عامل كم شود.
وی با اشاره به اينكه زكات علم و نشر و تعليم آن است و تعليم احكام در ابتدای برنامه‌ها مفيد است، ادامه داد: مربی و گوينده احكام بايد با نهايت صبر و حوصله و دقت كافی پاسخگوی سؤالات متعدد متعلمان احكام باشد تا از اجر كامل الهی بهره‌مند شود. لذا صبر و حوصله در بيان احكام و ملايمت و ملاطفت در تعليم و تعلم و علم همراه با عمل بسيار حائز اهميت است. چنانكه
در ميزان‌الحكمة، ج8، ص 3854 حضرت رسول(ص) از قول حضرت عيسی‌بن‌مريم(ع) می‌فرمايند «هركس علم آموزد و بدان عمل كند و آن را تعليم دهد در ملكوت اعظم با عظمت به شمار آيد». همچنين پيامبر اكرم(ص) در جای ديگر فرمودند «شب معراج بر گروهی گذشتم كه لب‌های آنها را با قيچی می‌بريدند. از جبرئيل پرسيدم، اينان چه كسانی هستند؟» فرمود خطبا و علمای امت تو هستند كه توانايی ابلاغ احكام و طاعات را برای امت تو داشتند ولی سهل‌انگاری و مسامحه كردند.
حجت‌الاسلام والمسلمين لطفيان‌سرگزی ادامه داد: در هيچ زمانی مردم و جامعه، از وجود عالمان دينی بی‌نياز نيستند، لذا هر مسلمانی بايد قسمتی از وقت خود را به يادگيری نماز و احكام و مسائل شرعی صرف كنند. چنانكه امام صادق(ع) در اصول كافی، ج 1، ص50 از قول حضرت رسول اكرم(ص) فرمودند: اف بر هر مسلمانی كه خود را در هر روز جمعه (حداقل هفته‌ای يك مرتبه) برای امر دينش آماده نكند تا با آن تجديد عهد كند و از مسائل دينش سؤال كند، در روز قيامت مردم به جهت ترك وظايف و تكاليف خود مورد بازخواست قرار می‌گيرند.
وی ابراز كرد: گاهی اوقات از مسائل پرسش می‌شود كه هيچ نفع دنيوی و اخروی ندارد، بايد از سؤالات بيهوده و غير ضروری پرهيز كرد. همانطور كه امام صادق(ع) در بحارالانوار، ج 1، ص 224 می‌فرمايد «از آن چيزهايی كه خداوند برشما واجب كرده است بپرسيد.» چنانكه بيزاری پيامبر اكرم(ص) از پدران مؤمن و مسلمان به خاطر اينكه چيزی از واجبات اسلامی را به آنها نمی‌آموزند و اگر فرزندانشان به دنبال تحصيل مسائل دينی بروند، آنها را باز می‌دارند و تنها به اين خشنود هستند كه آنها درآمد مالی داشته باشند اگر چه كم باشد.
امام جمعه نيك‌شهر گفت: بايد بدون افراط و تفريط زمينه‌ای فراهم شود كه هركس بتواند بدون شرم و حيای بی‌جا از احكام و مسائل شرعی خود آگاه شود و آنچه را نمی‌داند بپرسد. پس شرم و حيا در يادگيری احكام جايی ندارد. چنانكه درخصوص اهميت و ضرورت يادگيری احكام امام صادق(ع) در ميزان‌الحكمة، ج 8، ص 4026 فرمودند: كاش بالای سر اصحابم تازيانه بود تا در احكام حلال و حرام فقيه شوند.
وی در سخنان خود به ثواب و فضيلت يادگيری علم فقه (اخلاق، احكام، عقائد)، احتياج به علما در همه حال، صرف وقت برای يادگيری مسائل دين و خطرهای نپرسيدن احكام و هلاكت ظاهری و معنوی و روحی اشاره كرد.
حجت‌الاسلام والمسلمين لطفيان‌سرگزی با مهم شمردن پرسش در مورد واجبات و فضيلت آن گفت: گاهی از يك سؤال خوب و سنجيده علاوه بر سؤال كننده، جمع كثيری بهره می‌برند چنانكه پيامبر اكرم(ص) در بحارالانوار، ج1، ص197 می‌فرمايد «علم گنجينه‌ای است و كليد آن سؤال كردن است .... همانا در يك سؤال چهار نفر اجر می‌برند سؤال كننده، جواب دهنده، شنونده، كسی كه اين سه نفر را (مجلس پرسش و پاسخ) را دوست بدارد». همچنين در حديث ديگری از ايشان آمده است «روز قيامت مردی را می‌آوردند با حسناتی چون ابرهای انبوه يا كوه‌های استوار، او می‌گويد پروردگارا، اينها را من انجام نداده‌ام. از كجا آمده‌اند خداوند می‌فرمايد اينها همان علمی است كه به مردم آموختی و بعد از تو به آنها عمل می‌شد».
وی با اشاره به قسمتی از زيارت جامعه كبيره در مفاتيح‌الجنان افزود: اهتمام به حديث پس از تمسك به كتاب حكيم، برترين وظيفه‌ای است كه عالم دين بدان مكلف است چنانكه در بحارالانوار، ج2، ص 146 حضرت ابی‌جعفر (ع) به جابر(ره) می‌فرمايند «ای جابر به خدا سوگند حديثی كه از فردی صادق در زمينه حلال و حرام به دست آوردی از آنچه خورشيد برآن می‌تابد با ارزش‌تر است تا زمانی كه غروب كند» و همچنين امام باقر(ع) می‌فرمايند «همانا حديث و سخن ما دل‌ها را زنده می‌كند».
لطفيان اظهار كرد: خداوند متعال نيز در آيات متعددی چون، آيه 59، سوره نساء آمده است «اى كسانى كه ايمان آوردهايد خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [نيز] اطاعت كنيد پس هر گاه در امرى [دينى] اختلاف نظر يافتيد اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد آن را به [كتاب] خدا و [سنت] پيامبر [او] عرضه بداريد اين بهتر و نيكفرجامتر است» و يا سوره نحل، آيه 44 آمده است «[زيرا آنان را] با دلايل آشكار و نوشتهها [فرستاديم] و اين قرآن را به سوى تو فرود آورديم تا براى مردم آنچه را به سوى ايشان نازل شده است توضيح دهى و اميد كه آنان بينديشند» كه مراجعه به احاديث را صادر فرموده است.
وی ادامه داد: از جمله شخصيت‌هايی كه در زمان حضرات معصومين(ع) وظيفه خطير نقل حديث را برعهده داشتند، عبارتند از ابوذر غفاری، سلمان فارسی، ميثم تمار، سليم‌بن‌قيس، جابربن‌عبدالله انصاری، اسبغ‌بن‌نباته، ابان‌بن‌تغلب، زرارة‌بن اعين، ابوحمزه ثمالی، جابر‌بن‌حيان، محمدبن‌ابی‌عمير و عبدالعظيم حسنی.
امام جمعه نيك‌شهر افزود: پس از شهادت امامان معصوم(ع) و غيبت كبری حضرت ولی‌عصر(عج) روند نقل و تأليف و تصنيف احاديث، متوقف نشد. از جمله شخصيت‌هايی كه در اين دوره كمر همت بسته و از جان و مال و آبروی خويش مايه گذاشتند، شيخ كلينی، شيخ صدوق، سيدرضی، شيخ طوسی، شيخ طبرسی، سيد‌بن‌طاووس، شهيد اول و شهيد ثانی، ملا محسن فيض‌كاشانی، شيخ حر‌عاملی، علامه مجلسی و ميرزا حسين نوری طبرسی را می‌توان نام برد كه با استفاده از احاديث و روايات اهل‌بيت(ع) جامعه بشری را تاكنون اداره كرده و دين مبين اسلام و مذهب تشيع را از خطر نابودی و تحريف حفظ كرده‌اند و مؤمنين و مسلمانان را در اقصی نقاط جهان، سرافراز كردند.
حجت‌الاسلام والمسلمين احمد لطفيان‌سرگزی گفت: از جمله ثمرات استفاده از روايات در بيان احكام، تأثيرات معنوی و روحانی و انتقال نورانيت كلام معصومين در قلوب مؤمنين، اطلاع از نقش مؤثر ائمه معصومين(ع) و علمای اعلام در بيان و ابلاغ احكام دين مبين اسلام، جذابيت و تنوع در بيان احكام شرعی، افزايش يادگيری و تأثير آن در حافظه است، همانطور كه امام هادی(ع) در ميزان‌الحكمة، ج8، ص3884 می‌فرمايند «اگر بعد از غيبت قائم ما وجود علمای دين نبود، بی‌گمان همه مردم از دين خدا بر می‌گشتند».
وی تصريح كرد: عالم دين بايد علوم واقعی اسلام را فراگرفته و به ديگران تعليم دهد و از زوائد پرهيز كند كه علم واقعی در سه چيز است «اصول عقائد، اخلاق و احكام شريعت. چنانكه طبق روايات بيان احكام شريعت، زنده كردن سنت نبوی است و كسی كه چنين كند جانشينی بر حق رسول خدا(ص) محسوب می‌شود».
امام جمعه نيك‌شهر تأكيد كرد: اگر انسان احكام نماز و دين را برای ديگران بيان كند و آنها عمل كنند، ثواب عمل ديگران به حساب گوينده هم نوشته می‌شود، بدون اينكه از ثواب عامل كم شود.
وی با اشاره به اينكه زكات علم و نشر و تعليم آن است و تعليم احكام در ابتدای برنامه‌ها مفيد است، ادامه داد: مربی و گوينده احكام بايد با نهايت صبر و حوصله و دقت كافی پاسخگوی سؤالات متعدد متعلمان احكام باشد تا از اجر كامل الهی بهره‌مند شود. لذا صبر و حوصله در بيان احكام و ملايمت و ملاطفت در تعليم و تعلم و علم همراه با عمل بسيار حائز اهميت است. چنانكه
در ميزان‌الحكمة، ج8، ص 3854 حضرت رسول(ص) از قول حضرت عيسی‌بن‌مريم(ع) می‌فرمايند «هركس علم آموزد و بدان عمل كند و آن را تعليم دهد در ملكوت اعظم با عظمت به شمار آيد». همچنين پيامبر اكرم(ص) در جای ديگر فرمودند «شب معراج بر گروهی گذشتم كه لب‌های آنها را با قيچی می‌بريدند. از جبرئيل پرسيدم، اينان چه كسانی هستند؟» فرمود خطبا و علمای امت تو هستند كه توانايی ابلاغ احكام و طاعات را برای امت تو داشتند ولی سهل‌انگاری و مسامحه كردند.
حجت‌الاسلام والمسلمين لطفيان‌سرگزی ادامه داد: در هيچ زمانی مردم و جامعه، از وجود عالمان دينی بی‌نياز نيستند، لذا هر مسلمانی بايد قسمتی از وقت خود را به يادگيری نماز و احكام و مسائل شرعی صرف كنند. چنانكه امام صادق(ع) در اصول كافی، ج 1، ص50 از قول حضرت رسول اكرم(ص) فرمودند: اف بر هر مسلمانی كه خود را در هر روز جمعه (حداقل هفته‌ای يك مرتبه) برای امر دينش آماده نكند تا با آن تجديد عهد كند و از مسائل دينش سؤال كند، در روز قيامت مردم به جهت ترك وظايف و تكاليف خود مورد بازخواست قرار می‌گيرند.
وی ابراز كرد: گاهی اوقات از مسائل پرسش می‌شود كه هيچ نفع دنيوی و اخروی ندارد، بايد از سؤالات بيهوده و غير ضروری پرهيز كرد. همانطور كه امام صادق(ع) در بحارالانوار، ج 1، ص 224 می‌فرمايد «از آن چيزهايی كه خداوند برشما واجب كرده است بپرسيد.» چنانكه بيزاری پيامبر اكرم(ص) از پدران مؤمن و مسلمان به خاطر اينكه چيزی از واجبات اسلامی را به آنها نمی‌آموزند و اگر فرزندانشان به دنبال تحصيل مسائل دينی بروند، آنها را باز می‌دارند و تنها به اين خشنود هستند كه آنها درآمد مالی داشته باشند اگر چه كم باشد.
امام جمعه نيك‌شهر گفت: بايد بدون افراط و تفريط زمينه‌ای فراهم شود كه هركس بتواند بدون شرم و حيای بی‌جا از احكام و مسائل شرعی خود آگاه شود و آنچه را نمی‌داند بپرسد. پس شرم و حيا در يادگيری احكام جايی ندارد. چنانكه درخصوص اهميت و ضرورت يادگيری احكام امام صادق(ع) در ميزان‌الحكمة، ج 8، ص 4026 فرمودند: كاش بالای سر اصحابم تازيانه بود تا در احكام حلال و حرام فقيه شوند.
وی در سخنان خود به ثواب و فضيلت يادگيری علم فقه (اخلاق، احكام، عقائد)، احتياج به علما در همه حال، صرف وقت برای يادگيری مسائل دين و خطرهای نپرسيدن احكام و هلاكت ظاهری و معنوی و روحی اشاره كرد.
حجت‌الاسلام والمسلمين لطفيان‌سرگزی با مهم شمردن پرسش در مورد واجبات و فضيلت آن گفت: گاهی از يك سؤال خوب و سنجيده علاوه بر سؤال كننده، جمع كثيری بهره می‌برند چنانكه پيامبر اكرم(ص) در بحارالانوار، ج1، ص197 می‌فرمايد «علم گنجينه‌ای است و كليد آن سؤال كردن است .... همانا در يك سؤال چهار نفر اجر می‌برند سؤال كننده، جواب دهنده، شنونده، كسی كه اين سه نفر را (مجلس پرسش و پاسخ) را دوست بدارد». همچنين در حديث ديگری از ايشان آمده است «روز قيامت مردی را می‌آوردند با حسناتی چون ابرهای انبوه يا كوه‌های استوار، او می‌گويد پروردگارا، اينها را من انجام نداده‌ام. از كجا آمده‌اند خداوند می‌فرمايد اينها همان علمی است كه به مردم آموختی و بعد از تو به آنها عمل می‌شد».
مطالب مرتبط
