نگاهی به دستورالعمل نهايی راه‌اندازی دارالقرآنهای بسيج نواحی
گروه فعاليت‌های قرآنی: مسئول دبيرخانه دارالقرآن بسيج مستضعفين از راه‌اندازی دارالقرآنهای نواحی بسيج در سراسر كشور خبر داد و گفت: اين مراكز دارای دستورالعمل‌های راه‌اندازی و نحوه تشكيل كلاس‌های آموزشی است.
مسئول دبيرخانه دارالقرآن بسيج مستضعفين در گفت‌وگو با خبرگزاری بين‌المللی قرآن(ايكنا)، از راه‌اندازی دارالقرآنهای بسيج در تمامی شهرستان‌های كشور خبر داد و گفت: اين دارالقرآن‌ها دارای دستورالعمل‌های راه‌اندازی و تشكيل كلاس‌ها هستند.
در ادامه نگاهی به دستورالعمل اجرايی اين دارالقرآن‌ها خواهيم داشت.
در بخش ابتدايی اين دستورالعمل و در مقدمه آن آمده است:
آموزش‌های تخصصی و حرفه‌ای قرآن كريم در بسيج بر اساس نياز سنجی‌های صورت گرفته جايگاه ويژه‌ای در ميان جوانان و نوجوانان دارد و بسيج می‌تواند به عنوان محور، در اين امر مهم و ضروری از ظرفيت‌ها و فرصت‌های پيش روی حداكثر بهره‌برداری را برای گسترش فرهنگ متعالی قرآن كريم به عمل آورد.
در همين راستا با توجه به اين كه برنامه‌های قرآنی حلقه‌های تربيتی صالحين در پايگاه‌ها در حد مقدماتی در رشته‌های روخوانی و روانخوانی و ... برگزار می‌شود، پرداختن به برنامه‌های قرآنی در حد پيشرفته و تخصصی و حرفه‌ای ضرورتی اجتناب ناپذير به شمار می‌رود.
به همين منظور دارالقرآن بسيج طرح تشكيل كلاس‌های آموزشی تخصصی قرآن كريم را خارج از برنامه‌های حلقه‌های تربيتی صالحين برای داوطلبان قرآنی از ميان اعضای حلقه‌های تربيتی، آحاد بسيجيان و اقشار مردم كه علاقه‌مند به شركت در اين آموزش‌ها به صورت حرفه‌ای هستند، در قالب تشكيل كلاس‌های تخصصی قرآن كريم در پايگاه‌های مقاومت بسيج، مساجد، محلات و ... پيشنهاد می‌شود.
در اين طرح اميد است عزيزان بسيجی علاقه‌مند و توانمند اعم از مسئولان، معلمان و متربيان اهتمام ويژه خود را در راه‌اندازی اين كلاس‌ها به نحو شايسته به عمل آورند.
رشد و شكوفا سازی استعدادهای قرآنی بسيجيان.
شناسايی و جذب افراد توانمند و مستعد در فراگيری آموزش‌های تخصصی قرآن كريم.
كمك به فراگيری علوم قرآنی بسيجيان به صورت حرفه‌ای و تخصصی.
ايجاد زمينه لازم برای پرورش نخبگان و قهرمانان قرآنی در بسيج.
فصل اول – كليات
حفظ قرآن محور آموزش‌های تخصصی قرآن كريم، «بلْ هُوَ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ فِی صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ»، «بلكه اين قرآن آيات روشنی است در سينه كسانی كه به آنان معرفت و دانش عطا شده است». سوره عنكبوت آيه 49
مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در اين زمينه فرموده‌اند: يكی از چيزهايی كه می‌تواند تدبر در قرآن را به ما ارزانی دارد، حفظ قرآن كريم است.
توجه به حفظ قرآن كريم به عنوان اصلی‌ترين روش برای گسترش فرهنگ و معارف قرآن كريم مورد اهتمام بزرگان قرار گرفته كه در اين ميان به مهمترين آنها اشاره می‌شود.
- ترويج حفظ قرآن با توجه به مفاهيم آيات ، ضامن رشد جامعه و زمينه ساز عمل به قرآن است.
- حفظ قرآن كريم مكمل تلاوت مطلوب قرآن است.
- شكوفايی قرآنی جامعه، نتيجه طبيعی توسعه حفظ همراه با تدبر و توجه به تفسير قرآن است.
• يك حافظ خوب قرآن كريم كه با روشهای اصولی قرآن را حفظ كرده است در قرائت قرآن كريم اعم از روخوانی، روانخوانی، وقف و ابتداء، تلفظ حروف، صوت و لحن از مهارت كافی بهره‌مند گرديده است.
• حفظ بستر بسيار مناسبی برای فهم و تدبر در آيات قرآن كريم است.
• حافظ قرآن به واسطه مأنوس بودن و تكرار مداوم آيات و پيام‌های آيات قرآن كريم و فهم معنا و تدبر در آن، معارف والای كلام الهی دست می‌يابد كه اين موضوع زمينه‌ساز عمل به قرآن كريم است.
1. برنامه‌های عمومی قرآن كريم(ويژه حلقه‌های تربيتی صالحين)
- برنامه‌های قرآنی كه در پايگاه‌های مقاومت بسيج به صورت عمومی در رشته‌های مختلف قرآنی اعم از روخوانی، روانخوانی، تجويد مقدماتی، حفظ و آشنايی با پيام‌ها و نكات تفسيری تربيتی در ميان اعضای حلقه‌های تربيتی صالحين توسط سرگروه‌ها برگزار می‌شود.
- برنامه‌های عمومی قرآن كريم در حلقه‌ها می‌تواند زمينه‌ساز فراگيری قرآن كريم به صورت تخصصی در ميان آحاد بسيجيان شود و به همين منظور سرگروه‌ها در اجرای هر چه بهتر برنامه‌های قرآن كريم اهتمام ويژه‌ای را به عمل آورند و تربيت اسلامی كه ركن فعاليت‌های حلقه‌ها است، مورد توجه ويژه‌ای قرار گيرد.
2. برنامه‌های تخصصی قرآن كريم (ويژه داوطلبان آموزش‌های تخصصی قرآن كريم)
- برنامه‌های تخصصی قرآن كريم كه عبارت است از قرائت، حفظ، ترجمه و مفاهيم قرآن كريم كه با محوريت حفظ تخصصی قرآن كريم قابل اجرا خواهد بود و با برنامه‌ريزی منسجم و نظام‌مند در زمينه حفظ ترتيبی قرآن كريم در قالب تشكيل كلاس‌های آموزشی در پايگاه‌ها، مساجد و دارالقرآنهای نواحی برگزار می‌شود.
برنامه‌های تخصصی قرآن كريم به دو بخش تقسيم می‌شود:
الف: برنامه‌های تخصصی قرآن كريم ويژه پايگاه‌ها، مساجد، محلات و ...
ب: برنامه تخصصی ويژه دارالقرآنهای نواحی
فصل دوم – نحوه اجراء
تعريف كلاس‌های تخصصی قرآن كريم
• كلاس‌های تخصصی قرآن كريم عبارت است از كلاس‌های آموزش حرفه‌ای برای آن دسته از داوطلبان قرآنی اعضای حلقه‌های تربيتی صالحين و آحاد بسيجيان علاقه‌مند به شركت در دوره‌های آموزشی قرآن كريم كه با هماهنگی فرماندهان پايگاه‌های مقاومت بسيج و معلمان قرآنی داوطلب در پايگاه‌های مقاومت بسيج و مساجد برگزار می‌شود.
الف: راه‌اندازی و تشكيل كلاس‌های تخصصی قرآن كريم
• كلاس‌های تخصصی قرآن كريم با محوريت آموزش تخصصی حفظ قرآن كريم در پايگاه‌های مقاومت بسيج و مساجد توسط فرماندهان پايگاه‌ها و سرگروه‌ها و همكاری افراد متدين راه‌اندازی می‌شود.
• فضای مناسب آموزشی برای تشكيل كلاس‌های تخصصی حفظ قرآن كريم الزامی است و مسئولان پايگاه‌ها به ويژه معلمان و ... بهترين فضای آموزشی را پيش بينی كنند.
• فضای آموزشی می‌تواند در داخل مسجد و يا در پايگاه‌های مقاومت بسيج و محل‌های مناسب ديگر پيش‌بينی شود.
• امكانات آموزشی اعم از تجهيزات آموزشی و امكانات محتوايی آموزشی از ديگر اقدماتی است كه بايد در بهتر اجراء شدن برنامه‌ها و برگزاری كلاس‌های تخصصی پيش‌بينی و لحاظ شود.
• مسئوليت اصلی تأمين فضای آموزشی مناسب برای تشكيل كلاس‌ها به عهده فرماندهان پايگاه‌ها و با همكاری سرگروه‌ها و امام جماعت و معلمان قرآنی است.
• هزينه‌های مربوط به راه‌اندازی، برگزاری كلاس‌ها، تهيه متن و محتوا و ... از اعتباراتی كه به پايگاه‌های مقاومت بسيج اختصاص داده می‌شود، امكان‌پذير خواهد بود و فرماندهان محترم پايگاه‌ها با برنامه‌ريزی مالی مناسب می‌توانند در تأمين اعتبارات راه‌اندازی و ... كلاس‌های تخصصی قرآن كريم مشاركت كنند.
• بخش ديگر تأمين اعتبار اين برنامه از محل كمك‌های مردمی و سازمان‌ها و نهادهای قرآنی و افراد خير می‌تواند پيش‌بينی شود.
• معلمان قرآنی می‌توانند برای ثبت نام عزيزان داوطلب برای شركت در كلاس‌های قرآنی هزينه‌هايی را برآورد و از داوطلبان دريافت كنند. (هرگونه اقدام در اين خصوص با هماهنگی دارالقرآنهای نواحی صورت گيرد).
ب: ضوابط و مقررات شناسايی، جذب، به كارگيری و تربيت معلم قرآن كريم
• شناسايی و جذب معلمان قرآنی
- شناسايی و جذب معلمان قرآنی از طريق دارالقرآنهای نواحی با همكاری سرگروه‌ها و فرماندهان پايگاه‌ها صورت می‌گيرد.
- اطلاع‌رسانی و فراخوانی عمومی برای شناسايی معلمان داوطلب صورت گيرد.
- توانمند در تدريس دوره‌های تخصصی قرآن كريم در رشته‌های مختلف به ويژه حفظ انجام می‌شود.
- معلم قرآنی می‌تواند از سرگروه‌ها يا اعضای حلقه‌های تربيتی صالحين با ويژگی معلم قرآنی باشد.
- معلم قرآنی می‌تواند با فراخوانی از سازمان‌ها و نهادهای قرآنی در سطح شهرستان باشد.
- معلم قرآنی بايد با انگيزه و مشوق ديگران باشد.
- معلم قرآنی كه دارای گواهينامه مربيگری حفظ و ... است در آموزش‌های تخصصی كارآمدتر خواهد بود.
- سرگروه تربيتی صالحين نسبت به شناسايی افرادی كه آمادگی معلمی قرآنی را دارند، پيگيری و اقدام كنند.
- سرگروه‌ها و معلمان قرآنی در شناسايی و جذب داوطلبان فراگيری آموزش‌های تخصصی قرآن كريم تبادل نظر و اقدام كنند.
- تشويق و ترغيب اعضای حلقه‌های تربيتی صالحين برای شركت در دوره‌های تخصصی قرآن كريم است.
- سرگروه‌ها و معلمان قرآنی نسبت به رشد آموزش‌های قرآنی و روند كيفی آنها تمهيدات لازم را با مشورت و به روز رسانی اطلاعات آموزشی خود به عمل آورند.
- معلم قرآنی می‌تواند يكی از اعضای حلقه و يا سرگروه و يا يك فرد داوطلب خارج از حلقه باشد.
تعريف: دوره‌های تربيت معلم قرآنی به منظور تعليم و تربيت معلمان قرآنی در سطح تخصصی (آموزش‌های خاص قرآنی) برای آن دسته از داوطلبانی كه مايل به تدريس در كلاس‌های آموزش تخصصی، مقدماتی و تكميلی در مساجد و دارالقرآن‌ها هستند، پيش‌بينی می‌شود.
- در صورتی كه دارالقرآنهای نواحی امكان برگزاری اين دوره‌ها (تربيت معلم قرآن كريم) دارند در شهرستان و در غير اين‌صورت در استان برگزار شود.
- دوره‌های تربيت معلمان قرآنی به صورت فشرده برگزار می‌شود.
- پس از شناسايی معلمان قرآنی و افراد داوطلب برای معلمی قرآن، اين عزيزان به دارالقرآنهای نواحی جهت تشكيل پرونده معرفی می‌شوند.
- معلمان با مصاحبه تخصصی در علوم قرآن كه توسط دارالقرآنهای نواحی صورت می‌گيرد، پذيرفته خواهند شد و به اين عزيزان گواهينامه راه‌اندازی كلاس‌های آموزش تخصصی قرآن اعطاء خواهد شد.
- معلمان قرآنی پس از كسب گواهينامه تشكيل كلاس‌های قرآن كريم، نسبت به راه‌اندازی اين كلاس‌ها با همكاری سرگروه‌ها و فرماندهان پايگاه اقدام می‌كنند.
- معلمين قرآنی كه در مصاحبه تخصصی امتياز لازم را كسب نكرده باشند، در صورت تمايل می‌توانند در دوره‌های آموزش تربيت معلمان قرآنی شركت كنند.
همچنين معين قرآن كسی است كه با همكاری با معلم قرآن بر اساس سير نظام ارائه شده به معلم قرآنی كمك می‌كند.
- معين قرآنی در يك پايگاه می‌تواند از معلمان قرآنی و يا افرادی كه شرايط معلمی را دارا باشند، پيش‌بينی شده و اين عزيزان به عنوان معين قرآنی در كنار معلم قرآن به تدريس بپردازند.
- مساجد و پايگاه‌هايی كه تعداد كلاس‌های آنها افزايش می‌يابد، در صورتی كه در جذب و تأمين معلم مورد نياز با كمبود مواجه می‌شوند، می‌توانند از مساجد و پايگاه‌های هم‌جوار برای تأمين معلم قرآنی كمك بگيرند.
ج: ضوابط و مقررات شناسايی و جذب داوطلبان تخصصی آموزش قرآن كريم
• جذب داوطلب و تشكيل كلاس‌های آموزش تخصصی قرآن كريم
- جذب داوطلبان برای شركت در كلاس‌های آموزش تخصصی قرآن كريم توسط اعضای حلقه‌ها و سرگروه‌ها و معلمان قرآنی است.
- درصورتی كه در يك پايگاه دو، سه و يا چهار حلقه تربيتی صالحين به فعاليت تربيتی می‌پردازند، معلم قرآنی می‌تواند با هم‌فكری و مشورت نسبت به شناسايی افراد اقدام كرده و از هر حلقه بر اساس استعداد و داوطلب بودن افراد برای شركت در كلاس‌های تخصصی اقدام كنند و يك كلاس آموزشی در مسجد و يا پايگاه راه‌اندازی كنند.
- با توجه به اين كه آموزه‌های تخصصی از ويژگی‌های خاص آموزشی برخوردار است؛ هر كلاس آموزشی تخصصی حداقل 10 نفر و حداكثر 15 نفر پيش‌بينی می‌شود.
- معلم قرآنی بايد ثبت نام داوطلبان را بر اساس فرم‌های ثبت نام اقدام كرده و با توجه به استعدادهای افراد برنامه‌ريزی و آموزش را آغاز كند.
- معلم قرآنی بايد افراد با توان بالا را شناسايی و برای آنها جهت رشد و ارتقاء كيفی برنامه‌ريزی كند.
- داوطلبان آموزش‌های تخصصی افرادی هستند كه آمادگی لازم را جهت شركت در آموزش‌های مذكور را دارا باشند و اين افراد از ميان اعضای حلقه‌های تربيتی صالحين و يا سرگروه‌ها و يا آحاد بسيجيان شناسايی و جذب می‌شود.
- داوطلبان قرآنی علاقمند به شركت در دوره‌های آموزش‌های تخصصی قرآن كريم، در كلاس‌های تخصصی كه در پايگاه‌های مقاومت بسيج و يا مساجد برگزار می‌شود، شركت می‌كنند و پس از طی يك مرحله از آموزش و شركت در آزمون با كسب رتبه قبولی به مراحل بالاتر ارتقا خواهند يافت.
- داوطلبانی می‌توانند دوره‌های بعدی را طی كنند كه دوره قبل را با قبولی و كسب نمره مناسب طی كرده باشند.
- داوطلب قرآنی در سير مراحل آموزش‌ها قرار گرفته و می‌تواند با پشتكار مدارج بالای قرآنی را طی كنند.
- مدارك لازم جهت ثبت‌نام عبارتند از تكميل فرم ثبت نام و يك قطعه عكس 4*3 است
آموزش‌های تخصصی قرآن كريم، اين آموزش‌ها به دو دسته تقسيم می‌شود:
1. آموزش‌های تخصصی مقدماتی
آموزش‌های تخصصی مقدماتی عبارتند از آموزش‌های تخصصی اوليه حفظ، قرائت و ... كه در كلاس‌های تخصصی پايگاه‌های مقاومت بسيج و مساجد توسط معلمان قرآنی برگزار می‌شوند.
• محتوای حفظ قرآن كريم در اين مرحله حفظ جزء 30 و جزء يك تا سه قرآن كريم است.
• داوطلبان اين مرحله پس از طی اين دوره و كسب رتبه قبولی به مرحله تكميلی كه در دارالقرآنهای نواحی برگزار می‌شود، راه می‌يابند.
• معلمان قرآنی در اين مرحله افراد توانمند را شناسايی و جهت ادامه آموزش‌های حفظ به مرحله بالاتر هدايت می‌كنند.
• از آنجايی كه محور اصلی در آموزش‌های حرفه‌ای قرآن كريم حفظ خواهد بود، معلمان قرآنی در اثناء حفظ می‌توانند با برنامه‌ريزی محتوايی مناسب نسبت به آشنايی افراد با ترجمه و مفاهيم و قرائت اقدام كنند.
• توجه به اصل تربيت اسلامی كه از اهداف عاليه شجره طيبه صالحين است به عنوان محور اصلی در اين آموزش‌ها تلقی می‌شود. در همين راستا معلمان قرآنی می‌توانند در آموزش‌های خود به شيوه‌های مناسب تربيتی به اين اصل مهم بپردازند.
2. آموزش‌های تخصصی تكميلی
اين آموزش‌ها كه در دارالقرآنهای نواحی برگزار می‌شود عبارت است از آموزش‌های تخصصی پيشرفته برای آن دسته از داوطلبانی كه در آموزش‌های تخصصی مقدماتی حفظ ، قرائت و ... كلاس‌های تشكيل شده در پايگاه‌ها و مساجد شركت كرده‌اند و رتبه قبولی را كسب كرده‌اند و برای گذراندن ادامه آموزش‌های تخصصی قرآن كريم به دارالقرآنهای نواحی معرفی می‌شوند.
• حفظ قرآن كريم در اين مرحله به شكل ترتيبی به دنبال آموزش‌های تخصصی مقدماتی صورت می‌گيرد.
مراحل حفظ قرآن كريم به صورت ترتيبی:
مرحله اول - مقدماتی - جزء 30 - در پايگاه‌ها و مساجد و ..
مرحله دوم - مقدماتی - پايان جزء يك - در پايگاه‌ها و مساجد و ..
مرحله سوم - مقدماتی - تا پايان جزء سه - در پايگاه‌ها و مساجد و ..
مرحله چهارم - تكميلی - تا پايان جزء پنج - در پايگاه‌ها و مساجد و ..
مرحله پنجم - تكميلی - تا پايان جزء 10 - در دارالقرآنهای نواحی
مرحله ششم - تكميلی - تا پايان جزء 15 - در دارالقرآنهای نواحی
مرحله هفتم - تكميلی - تا پايان جزء 20 - در دارالقرآنهای نواحی
مرحله هشتم - تكميلی - حفظ كل قرآن كريم - در دارالقرآنهای نواحی
در تمام مراحل حفظ، فراگيران با حفظ قرآن كريم با ترجمه و مفاهيم قرآن كريم با ترجمه، مفاهيم، معانی و نيز با قواعد و قوانين تجويد و صوت و لحن و ... آشنا خواهند شد.
• آموزش‌های تخصصی بلافاصله با راه‌اندازی فضای آموزشی مناسب در پايگاه‌ها و مساجد امكان پذير خواهد بود.
• معلمان قرآنی پس از مشخص شدن فضای آموزشی با استفاده از همين راهنما می‌توانند با تشكيل كلاس‌های آموزشی تخصصی اقدام كنند.
• زمان برگزاری اولين كلاس‌های آموزش‌های تخصصی از ابتدای تابستان سال 1392 خواهد بود.
آزمون‌ها به دو طريق برگزار می‌شود:
1. بعد از طی دوره‌های حفظ، آزمون‌های ويژه حفظ برگزار می‌شود.
2. آزمون داوطلبان در اين مرحله پس از گذراندن مراحل حفظ برای اين كه نسبت به موقعيت و وضعيت خود آگاه باشند، آزمون تثبيت حفظ آنها به اجراء در خواهد آمد.
روشهای آموزشی به صورت حضوری و غير حضوری برگزار می‌شود، آموزش‌های غير حضوری از طريق مراجعه به سايت مدرسه مجازی قرآن بسيج و غيره قابل اجرا است.
1. آشنايی با روش حفظ
2. حفظ جزء 30 به همراه ترجمه و مفاهيم قرآن كريم.
3. شركت در آزمون غير حضوری و حضوری.
4. حفظ جزء يك تا سه به همراه ترجمه و مفاهيم قرآن كريم.
5. شركت در آزمون غير حضوری و حضوری.
6. شركت در مراحل حفظ ترتيبی به همراه ترجمه و مفاهيم قرآن كريم.
• قبل از ورود به آموزش‌ها، مراحل ثبت نام اوليه در كلاس‌ها و درالقرآن‌های نواحی الزامی است.
• تمامی مراحل حفظ بر اساس سير مراحل آموزش‌های حفظ قابل اجرا است.
مشخصات كلی
الف) كلاس‌های غير حضوری
1– آموزش حضوری «حفظ قرآن كريم » برای تمام گروه‌های سنی حلقه‌های تربيتی صالحين است و مدت كلاس 20 ساعت آموزشی (شامل 12 جلسه 5/1 ساعته) و دو ساعت جهت آزمون جمعاً 20 ساعت در نظر گرفته شده است.
ب) كلاس‌های حضوری، آموزش غير حضوری «حفظ قرآن كريم» برای تمام گروه‌های سنی است و مدت كلاس هم‌زمان با كلاس‌های آموزشی حضوری است.
پيش نياز حضور در اين كلاس‌ها حداقل داشتن استعداد روخوانی و روانخوانی قرآن كريم و شركت در آزمون تعيين سطح تعيين شده است.
در ادامه نگاهی به دستورالعمل اجرايی اين دارالقرآن‌ها خواهيم داشت.
در بخش ابتدايی اين دستورالعمل و در مقدمه آن آمده است:
آموزش‌های تخصصی و حرفه‌ای قرآن كريم در بسيج بر اساس نياز سنجی‌های صورت گرفته جايگاه ويژه‌ای در ميان جوانان و نوجوانان دارد و بسيج می‌تواند به عنوان محور، در اين امر مهم و ضروری از ظرفيت‌ها و فرصت‌های پيش روی حداكثر بهره‌برداری را برای گسترش فرهنگ متعالی قرآن كريم به عمل آورد.
در همين راستا با توجه به اين كه برنامه‌های قرآنی حلقه‌های تربيتی صالحين در پايگاه‌ها در حد مقدماتی در رشته‌های روخوانی و روانخوانی و ... برگزار می‌شود، پرداختن به برنامه‌های قرآنی در حد پيشرفته و تخصصی و حرفه‌ای ضرورتی اجتناب ناپذير به شمار می‌رود.
به همين منظور دارالقرآن بسيج طرح تشكيل كلاس‌های آموزشی تخصصی قرآن كريم را خارج از برنامه‌های حلقه‌های تربيتی صالحين برای داوطلبان قرآنی از ميان اعضای حلقه‌های تربيتی، آحاد بسيجيان و اقشار مردم كه علاقه‌مند به شركت در اين آموزش‌ها به صورت حرفه‌ای هستند، در قالب تشكيل كلاس‌های تخصصی قرآن كريم در پايگاه‌های مقاومت بسيج، مساجد، محلات و ... پيشنهاد می‌شود.
در اين طرح اميد است عزيزان بسيجی علاقه‌مند و توانمند اعم از مسئولان، معلمان و متربيان اهتمام ويژه خود را در راه‌اندازی اين كلاس‌ها به نحو شايسته به عمل آورند.
رشد و شكوفا سازی استعدادهای قرآنی بسيجيان.
شناسايی و جذب افراد توانمند و مستعد در فراگيری آموزش‌های تخصصی قرآن كريم.
كمك به فراگيری علوم قرآنی بسيجيان به صورت حرفه‌ای و تخصصی.
ايجاد زمينه لازم برای پرورش نخبگان و قهرمانان قرآنی در بسيج.
فصل اول – كليات
حفظ قرآن محور آموزش‌های تخصصی قرآن كريم، «بلْ هُوَ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ فِی صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ»، «بلكه اين قرآن آيات روشنی است در سينه كسانی كه به آنان معرفت و دانش عطا شده است». سوره عنكبوت آيه 49
مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در اين زمينه فرموده‌اند: يكی از چيزهايی كه می‌تواند تدبر در قرآن را به ما ارزانی دارد، حفظ قرآن كريم است.
توجه به حفظ قرآن كريم به عنوان اصلی‌ترين روش برای گسترش فرهنگ و معارف قرآن كريم مورد اهتمام بزرگان قرار گرفته كه در اين ميان به مهمترين آنها اشاره می‌شود.
- ترويج حفظ قرآن با توجه به مفاهيم آيات ، ضامن رشد جامعه و زمينه ساز عمل به قرآن است.
- حفظ قرآن كريم مكمل تلاوت مطلوب قرآن است.
- شكوفايی قرآنی جامعه، نتيجه طبيعی توسعه حفظ همراه با تدبر و توجه به تفسير قرآن است.
• يك حافظ خوب قرآن كريم كه با روشهای اصولی قرآن را حفظ كرده است در قرائت قرآن كريم اعم از روخوانی، روانخوانی، وقف و ابتداء، تلفظ حروف، صوت و لحن از مهارت كافی بهره‌مند گرديده است.
• حفظ بستر بسيار مناسبی برای فهم و تدبر در آيات قرآن كريم است.
• حافظ قرآن به واسطه مأنوس بودن و تكرار مداوم آيات و پيام‌های آيات قرآن كريم و فهم معنا و تدبر در آن، معارف والای كلام الهی دست می‌يابد كه اين موضوع زمينه‌ساز عمل به قرآن كريم است.
1. برنامه‌های عمومی قرآن كريم(ويژه حلقه‌های تربيتی صالحين)
- برنامه‌های قرآنی كه در پايگاه‌های مقاومت بسيج به صورت عمومی در رشته‌های مختلف قرآنی اعم از روخوانی، روانخوانی، تجويد مقدماتی، حفظ و آشنايی با پيام‌ها و نكات تفسيری تربيتی در ميان اعضای حلقه‌های تربيتی صالحين توسط سرگروه‌ها برگزار می‌شود.
- برنامه‌های عمومی قرآن كريم در حلقه‌ها می‌تواند زمينه‌ساز فراگيری قرآن كريم به صورت تخصصی در ميان آحاد بسيجيان شود و به همين منظور سرگروه‌ها در اجرای هر چه بهتر برنامه‌های قرآن كريم اهتمام ويژه‌ای را به عمل آورند و تربيت اسلامی كه ركن فعاليت‌های حلقه‌ها است، مورد توجه ويژه‌ای قرار گيرد.
2. برنامه‌های تخصصی قرآن كريم (ويژه داوطلبان آموزش‌های تخصصی قرآن كريم)
- برنامه‌های تخصصی قرآن كريم كه عبارت است از قرائت، حفظ، ترجمه و مفاهيم قرآن كريم كه با محوريت حفظ تخصصی قرآن كريم قابل اجرا خواهد بود و با برنامه‌ريزی منسجم و نظام‌مند در زمينه حفظ ترتيبی قرآن كريم در قالب تشكيل كلاس‌های آموزشی در پايگاه‌ها، مساجد و دارالقرآنهای نواحی برگزار می‌شود.
برنامه‌های تخصصی قرآن كريم به دو بخش تقسيم می‌شود:
الف: برنامه‌های تخصصی قرآن كريم ويژه پايگاه‌ها، مساجد، محلات و ...
ب: برنامه تخصصی ويژه دارالقرآنهای نواحی
فصل دوم – نحوه اجراء
تعريف كلاس‌های تخصصی قرآن كريم
• كلاس‌های تخصصی قرآن كريم عبارت است از كلاس‌های آموزش حرفه‌ای برای آن دسته از داوطلبان قرآنی اعضای حلقه‌های تربيتی صالحين و آحاد بسيجيان علاقه‌مند به شركت در دوره‌های آموزشی قرآن كريم كه با هماهنگی فرماندهان پايگاه‌های مقاومت بسيج و معلمان قرآنی داوطلب در پايگاه‌های مقاومت بسيج و مساجد برگزار می‌شود.
الف: راه‌اندازی و تشكيل كلاس‌های تخصصی قرآن كريم
• كلاس‌های تخصصی قرآن كريم با محوريت آموزش تخصصی حفظ قرآن كريم در پايگاه‌های مقاومت بسيج و مساجد توسط فرماندهان پايگاه‌ها و سرگروه‌ها و همكاری افراد متدين راه‌اندازی می‌شود.
• فضای مناسب آموزشی برای تشكيل كلاس‌های تخصصی حفظ قرآن كريم الزامی است و مسئولان پايگاه‌ها به ويژه معلمان و ... بهترين فضای آموزشی را پيش بينی كنند.
• فضای آموزشی می‌تواند در داخل مسجد و يا در پايگاه‌های مقاومت بسيج و محل‌های مناسب ديگر پيش‌بينی شود.
• امكانات آموزشی اعم از تجهيزات آموزشی و امكانات محتوايی آموزشی از ديگر اقدماتی است كه بايد در بهتر اجراء شدن برنامه‌ها و برگزاری كلاس‌های تخصصی پيش‌بينی و لحاظ شود.
• مسئوليت اصلی تأمين فضای آموزشی مناسب برای تشكيل كلاس‌ها به عهده فرماندهان پايگاه‌ها و با همكاری سرگروه‌ها و امام جماعت و معلمان قرآنی است.
• هزينه‌های مربوط به راه‌اندازی، برگزاری كلاس‌ها، تهيه متن و محتوا و ... از اعتباراتی كه به پايگاه‌های مقاومت بسيج اختصاص داده می‌شود، امكان‌پذير خواهد بود و فرماندهان محترم پايگاه‌ها با برنامه‌ريزی مالی مناسب می‌توانند در تأمين اعتبارات راه‌اندازی و ... كلاس‌های تخصصی قرآن كريم مشاركت كنند.
• بخش ديگر تأمين اعتبار اين برنامه از محل كمك‌های مردمی و سازمان‌ها و نهادهای قرآنی و افراد خير می‌تواند پيش‌بينی شود.
• معلمان قرآنی می‌توانند برای ثبت نام عزيزان داوطلب برای شركت در كلاس‌های قرآنی هزينه‌هايی را برآورد و از داوطلبان دريافت كنند. (هرگونه اقدام در اين خصوص با هماهنگی دارالقرآنهای نواحی صورت گيرد).
ب: ضوابط و مقررات شناسايی، جذب، به كارگيری و تربيت معلم قرآن كريم
• شناسايی و جذب معلمان قرآنی
- شناسايی و جذب معلمان قرآنی از طريق دارالقرآنهای نواحی با همكاری سرگروه‌ها و فرماندهان پايگاه‌ها صورت می‌گيرد.
- اطلاع‌رسانی و فراخوانی عمومی برای شناسايی معلمان داوطلب صورت گيرد.
- توانمند در تدريس دوره‌های تخصصی قرآن كريم در رشته‌های مختلف به ويژه حفظ انجام می‌شود.
- معلم قرآنی می‌تواند از سرگروه‌ها يا اعضای حلقه‌های تربيتی صالحين با ويژگی معلم قرآنی باشد.
- معلم قرآنی می‌تواند با فراخوانی از سازمان‌ها و نهادهای قرآنی در سطح شهرستان باشد.
- معلم قرآنی بايد با انگيزه و مشوق ديگران باشد.
- معلم قرآنی كه دارای گواهينامه مربيگری حفظ و ... است در آموزش‌های تخصصی كارآمدتر خواهد بود.
- سرگروه تربيتی صالحين نسبت به شناسايی افرادی كه آمادگی معلمی قرآنی را دارند، پيگيری و اقدام كنند.
- سرگروه‌ها و معلمان قرآنی در شناسايی و جذب داوطلبان فراگيری آموزش‌های تخصصی قرآن كريم تبادل نظر و اقدام كنند.
- تشويق و ترغيب اعضای حلقه‌های تربيتی صالحين برای شركت در دوره‌های تخصصی قرآن كريم است.
- سرگروه‌ها و معلمان قرآنی نسبت به رشد آموزش‌های قرآنی و روند كيفی آنها تمهيدات لازم را با مشورت و به روز رسانی اطلاعات آموزشی خود به عمل آورند.
- معلم قرآنی می‌تواند يكی از اعضای حلقه و يا سرگروه و يا يك فرد داوطلب خارج از حلقه باشد.
تعريف: دوره‌های تربيت معلم قرآنی به منظور تعليم و تربيت معلمان قرآنی در سطح تخصصی (آموزش‌های خاص قرآنی) برای آن دسته از داوطلبانی كه مايل به تدريس در كلاس‌های آموزش تخصصی، مقدماتی و تكميلی در مساجد و دارالقرآن‌ها هستند، پيش‌بينی می‌شود.
- در صورتی كه دارالقرآنهای نواحی امكان برگزاری اين دوره‌ها (تربيت معلم قرآن كريم) دارند در شهرستان و در غير اين‌صورت در استان برگزار شود.
- دوره‌های تربيت معلمان قرآنی به صورت فشرده برگزار می‌شود.
- پس از شناسايی معلمان قرآنی و افراد داوطلب برای معلمی قرآن، اين عزيزان به دارالقرآنهای نواحی جهت تشكيل پرونده معرفی می‌شوند.
- معلمان با مصاحبه تخصصی در علوم قرآن كه توسط دارالقرآنهای نواحی صورت می‌گيرد، پذيرفته خواهند شد و به اين عزيزان گواهينامه راه‌اندازی كلاس‌های آموزش تخصصی قرآن اعطاء خواهد شد.
- معلمان قرآنی پس از كسب گواهينامه تشكيل كلاس‌های قرآن كريم، نسبت به راه‌اندازی اين كلاس‌ها با همكاری سرگروه‌ها و فرماندهان پايگاه اقدام می‌كنند.
- معلمين قرآنی كه در مصاحبه تخصصی امتياز لازم را كسب نكرده باشند، در صورت تمايل می‌توانند در دوره‌های آموزش تربيت معلمان قرآنی شركت كنند.
همچنين معين قرآن كسی است كه با همكاری با معلم قرآن بر اساس سير نظام ارائه شده به معلم قرآنی كمك می‌كند.
- معين قرآنی در يك پايگاه می‌تواند از معلمان قرآنی و يا افرادی كه شرايط معلمی را دارا باشند، پيش‌بينی شده و اين عزيزان به عنوان معين قرآنی در كنار معلم قرآن به تدريس بپردازند.
- مساجد و پايگاه‌هايی كه تعداد كلاس‌های آنها افزايش می‌يابد، در صورتی كه در جذب و تأمين معلم مورد نياز با كمبود مواجه می‌شوند، می‌توانند از مساجد و پايگاه‌های هم‌جوار برای تأمين معلم قرآنی كمك بگيرند.
ج: ضوابط و مقررات شناسايی و جذب داوطلبان تخصصی آموزش قرآن كريم
• جذب داوطلب و تشكيل كلاس‌های آموزش تخصصی قرآن كريم
- جذب داوطلبان برای شركت در كلاس‌های آموزش تخصصی قرآن كريم توسط اعضای حلقه‌ها و سرگروه‌ها و معلمان قرآنی است.
- درصورتی كه در يك پايگاه دو، سه و يا چهار حلقه تربيتی صالحين به فعاليت تربيتی می‌پردازند، معلم قرآنی می‌تواند با هم‌فكری و مشورت نسبت به شناسايی افراد اقدام كرده و از هر حلقه بر اساس استعداد و داوطلب بودن افراد برای شركت در كلاس‌های تخصصی اقدام كنند و يك كلاس آموزشی در مسجد و يا پايگاه راه‌اندازی كنند.
- با توجه به اين كه آموزه‌های تخصصی از ويژگی‌های خاص آموزشی برخوردار است؛ هر كلاس آموزشی تخصصی حداقل 10 نفر و حداكثر 15 نفر پيش‌بينی می‌شود.
- معلم قرآنی بايد ثبت نام داوطلبان را بر اساس فرم‌های ثبت نام اقدام كرده و با توجه به استعدادهای افراد برنامه‌ريزی و آموزش را آغاز كند.
- معلم قرآنی بايد افراد با توان بالا را شناسايی و برای آنها جهت رشد و ارتقاء كيفی برنامه‌ريزی كند.
- داوطلبان آموزش‌های تخصصی افرادی هستند كه آمادگی لازم را جهت شركت در آموزش‌های مذكور را دارا باشند و اين افراد از ميان اعضای حلقه‌های تربيتی صالحين و يا سرگروه‌ها و يا آحاد بسيجيان شناسايی و جذب می‌شود.
- داوطلبان قرآنی علاقمند به شركت در دوره‌های آموزش‌های تخصصی قرآن كريم، در كلاس‌های تخصصی كه در پايگاه‌های مقاومت بسيج و يا مساجد برگزار می‌شود، شركت می‌كنند و پس از طی يك مرحله از آموزش و شركت در آزمون با كسب رتبه قبولی به مراحل بالاتر ارتقا خواهند يافت.
- داوطلبانی می‌توانند دوره‌های بعدی را طی كنند كه دوره قبل را با قبولی و كسب نمره مناسب طی كرده باشند.
- داوطلب قرآنی در سير مراحل آموزش‌ها قرار گرفته و می‌تواند با پشتكار مدارج بالای قرآنی را طی كنند.
- مدارك لازم جهت ثبت‌نام عبارتند از تكميل فرم ثبت نام و يك قطعه عكس 4*3 است
آموزش‌های تخصصی قرآن كريم، اين آموزش‌ها به دو دسته تقسيم می‌شود:
1. آموزش‌های تخصصی مقدماتی
آموزش‌های تخصصی مقدماتی عبارتند از آموزش‌های تخصصی اوليه حفظ، قرائت و ... كه در كلاس‌های تخصصی پايگاه‌های مقاومت بسيج و مساجد توسط معلمان قرآنی برگزار می‌شوند.
• محتوای حفظ قرآن كريم در اين مرحله حفظ جزء 30 و جزء يك تا سه قرآن كريم است.
• داوطلبان اين مرحله پس از طی اين دوره و كسب رتبه قبولی به مرحله تكميلی كه در دارالقرآنهای نواحی برگزار می‌شود، راه می‌يابند.
• معلمان قرآنی در اين مرحله افراد توانمند را شناسايی و جهت ادامه آموزش‌های حفظ به مرحله بالاتر هدايت می‌كنند.
• از آنجايی كه محور اصلی در آموزش‌های حرفه‌ای قرآن كريم حفظ خواهد بود، معلمان قرآنی در اثناء حفظ می‌توانند با برنامه‌ريزی محتوايی مناسب نسبت به آشنايی افراد با ترجمه و مفاهيم و قرائت اقدام كنند.
• توجه به اصل تربيت اسلامی كه از اهداف عاليه شجره طيبه صالحين است به عنوان محور اصلی در اين آموزش‌ها تلقی می‌شود. در همين راستا معلمان قرآنی می‌توانند در آموزش‌های خود به شيوه‌های مناسب تربيتی به اين اصل مهم بپردازند.
2. آموزش‌های تخصصی تكميلی
اين آموزش‌ها كه در دارالقرآنهای نواحی برگزار می‌شود عبارت است از آموزش‌های تخصصی پيشرفته برای آن دسته از داوطلبانی كه در آموزش‌های تخصصی مقدماتی حفظ ، قرائت و ... كلاس‌های تشكيل شده در پايگاه‌ها و مساجد شركت كرده‌اند و رتبه قبولی را كسب كرده‌اند و برای گذراندن ادامه آموزش‌های تخصصی قرآن كريم به دارالقرآنهای نواحی معرفی می‌شوند.
• حفظ قرآن كريم در اين مرحله به شكل ترتيبی به دنبال آموزش‌های تخصصی مقدماتی صورت می‌گيرد.
مراحل حفظ قرآن كريم به صورت ترتيبی:
مرحله اول - مقدماتی - جزء 30 - در پايگاه‌ها و مساجد و ..
مرحله دوم - مقدماتی - پايان جزء يك - در پايگاه‌ها و مساجد و ..
مرحله سوم - مقدماتی - تا پايان جزء سه - در پايگاه‌ها و مساجد و ..
مرحله چهارم - تكميلی - تا پايان جزء پنج - در پايگاه‌ها و مساجد و ..
مرحله پنجم - تكميلی - تا پايان جزء 10 - در دارالقرآنهای نواحی
مرحله ششم - تكميلی - تا پايان جزء 15 - در دارالقرآنهای نواحی
مرحله هفتم - تكميلی - تا پايان جزء 20 - در دارالقرآنهای نواحی
مرحله هشتم - تكميلی - حفظ كل قرآن كريم - در دارالقرآنهای نواحی
در تمام مراحل حفظ، فراگيران با حفظ قرآن كريم با ترجمه و مفاهيم قرآن كريم با ترجمه، مفاهيم، معانی و نيز با قواعد و قوانين تجويد و صوت و لحن و ... آشنا خواهند شد.
• آموزش‌های تخصصی بلافاصله با راه‌اندازی فضای آموزشی مناسب در پايگاه‌ها و مساجد امكان پذير خواهد بود.
• معلمان قرآنی پس از مشخص شدن فضای آموزشی با استفاده از همين راهنما می‌توانند با تشكيل كلاس‌های آموزشی تخصصی اقدام كنند.
• زمان برگزاری اولين كلاس‌های آموزش‌های تخصصی از ابتدای تابستان سال 1392 خواهد بود.
آزمون‌ها به دو طريق برگزار می‌شود:
1. بعد از طی دوره‌های حفظ، آزمون‌های ويژه حفظ برگزار می‌شود.
2. آزمون داوطلبان در اين مرحله پس از گذراندن مراحل حفظ برای اين كه نسبت به موقعيت و وضعيت خود آگاه باشند، آزمون تثبيت حفظ آنها به اجراء در خواهد آمد.
روشهای آموزشی به صورت حضوری و غير حضوری برگزار می‌شود، آموزش‌های غير حضوری از طريق مراجعه به سايت مدرسه مجازی قرآن بسيج و غيره قابل اجرا است.
1. آشنايی با روش حفظ
2. حفظ جزء 30 به همراه ترجمه و مفاهيم قرآن كريم.
3. شركت در آزمون غير حضوری و حضوری.
4. حفظ جزء يك تا سه به همراه ترجمه و مفاهيم قرآن كريم.
5. شركت در آزمون غير حضوری و حضوری.
6. شركت در مراحل حفظ ترتيبی به همراه ترجمه و مفاهيم قرآن كريم.
• قبل از ورود به آموزش‌ها، مراحل ثبت نام اوليه در كلاس‌ها و درالقرآن‌های نواحی الزامی است.
• تمامی مراحل حفظ بر اساس سير مراحل آموزش‌های حفظ قابل اجرا است.
مشخصات كلی
الف) كلاس‌های غير حضوری
1– آموزش حضوری «حفظ قرآن كريم » برای تمام گروه‌های سنی حلقه‌های تربيتی صالحين است و مدت كلاس 20 ساعت آموزشی (شامل 12 جلسه 5/1 ساعته) و دو ساعت جهت آزمون جمعاً 20 ساعت در نظر گرفته شده است.
ب) كلاس‌های حضوری، آموزش غير حضوری «حفظ قرآن كريم» برای تمام گروه‌های سنی است و مدت كلاس هم‌زمان با كلاس‌های آموزشی حضوری است.
پيش نياز حضور در اين كلاس‌ها حداقل داشتن استعداد روخوانی و روانخوانی قرآن كريم و شركت در آزمون تعيين سطح تعيين شده است.
