مسئولان به دنبال ایده‌های نو در جذب جوانان به نماز باشند

به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، برنامه درس‌هایی از قرآن، امروز پنج‌شنبه، 20 آذرماه با موضوع راه‌های دعوت به نماز و با عناوین محبوبیت دعوت‌کنندگان به نماز، وظیفه ما در برابر تارکان نماز، شرکت مسئولان و مدیران در نمازهای جماعت، مسئولیت دادن به نوجوانان در اقامه جماعت، گفت‌وگوی چهره به چهره در دعوت به نماز، نقش مسجد در کارهای اجتماعی مردم و جلب مشارکت آحاد مردم در دعوت به نماز با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی اجرا شد.

محبوبیت دعوت‌کنندگان به نماز

وی در این برنامه اظهار کرد: یکی از راه‌های دعوت به نماز این است که مسئول نماز، از بهترین آدم‌ها باشد و این مهم است. اگر کسی بناست خادم مسجد یا پیش‌نماز باشد مهم است که یک آدم محبوب و مورد قبول باشد. یا در آموزش و پرورش، در دانشگاه، در پادگان، هر کجا یک کسی را مسئول نماز می‌گذارید، یک آدم محبوبی باشد، لازم نیست پولدار یا خوشگل باشد، مورد قبول باشد. این مهم است.

رئیس ستاد اقامه نماز کشور گفت: حضرت امیر(ع) می‌فرمایند « اگر کسی را می‌خواهی گزینش کنی، یک کسی باشد که از خانواده شریفی باشد». البته خانواده شریف غیر از خانواده پولدار است، ممکن است یک آدم پولی ندارد ولی همه او را دوست دارند و یک آدم هم هست که خیلی هم پولدار است ولی محبوبیت ندارد. این محبوب بودن مهم است.

وی با بیان اینکه پس یکی از راه‌های دعوت به نماز، محبوبیت دعوت‌کننده است، عنوان کرد: قرآن به پیغمبر(ص) می‌گوید «خُذ» یعنی بگیر! «خُذ» بگیر! «خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً» (توبه/103) از مردم صدقه و زکات بگیر. «وَصَلِّ عَلَیْهِمْ» بر اینها درود بفرست، بعد می‌گوید «إِنَّ صَلَاتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ» این «صَلَاتَکَ» یعنی درود تو پیغمبر! ببینید اگر من یک انگشتر بدهم، بگویم این را از مغازه خریدم برای شما، شما می‌گویی دست شما درد نکند؛ اما اگر بگویم این انگشتر برای مقام معظم رهبری است، این انگشتر برای امام است، شما بیشتر لذت می‌برید. خوب این مهم است. «صَلَاتَکَ» یعنی درود تو مهم است؛ پس دعوت‌کننده‌ باید یک کسی باشد که محبوبیت داشته باشد.

وظیفه ما در برابر تارکان نماز

حجت‌الاسلام قرائتی بیان کرد: قانع نباشیم. آخر بعضی‌ها می‌گویند آقا ما مسجدمان به راه است، آموزش و پرورش هم نماز هست. کجا نماز هست؟ چند تا شاگرد داری؟ چند نفر نماز می‌آیند؟ برای آن‌هایی که نمی‌آیند چه تدبیری کردی؟ اصلاً باید گاهی آدم خصوصی بگیریم... پدرهایی هستند می‌بینند بچه‌شان سر کلاس چیزی یاد نمی‌گیرد، در مدرسه چیزی یاد نمی‌گیرد، اینها برای بچه‌شان معلم خصوصی می‌گیرند. یک مثال دیگر، گاهی سر سفره یک غذایی می‌دهند، همه می‌خورند، منتها یک نفر که بیمار است، وسط غذا قرص می‌خورد یعنی غذایی که همه می‌خورند، این باید یک چیزی اضافه بخورد. یک قرص باید وسط غذایش بخورد، چون این یک بیماری خاص دارد.

این مفسر قرآن افزود: ما تقریباً 100 هزار مدرسه داریم که این تعداد از مدارس دلشان خوش است که الحمدلله نماز در مدرسه ما هست. می‌دانم نماز هست، شما که تولید نکردید. بچه‌هایی بودند که در خانه نماز می‌خواندند، حالا می‌آیند. از وقتی شما مدیر مدرسه شدی، چند تا نمازخوان اضافه شده است؟ باید این را حساب کنیم. چند نفر تارک‌الصلاة را نمازخوان کردی؟ این مدیر مدرسه، استاد دانشگاه، این روحانی و این آقایان باید حساب کنند که چند نفر را من تولید کردم.

وی بیان کرد: من الان بالای 20 سال است که در نماز جمعه تهران سخنرانی نمی‌کنم. قبل از خطبه‌ها برای اینکه چند دفعه دعوت را قبول کردم دیدم نماز جمعه تهران به خاطر من کسی نمی‌آید، چون مردم تهران زیاد همدیگر را دیده‌ایم، اما اگر مثلاً اطراف تهران بروم، بروم اطراف کرج، اطراف ورامین، اطراف قرچک، بروم اطراف تهران، می‌گویند امروز قرائتی قبل از خطبه‌ها صحبت می‌کند، به خاطر من یک 20 نفر اضافه می‌شود. 100 نفر اضافه می‌شود، می‌گویم من می‌روم آنجا! گاهی وقت‌‌ها روستاها برای من ارزش است، نه تهران! برای اینکه در تهران من ممکن است نقشی نداشته باشم، اما آنجا که بروم می‌گویند قرائتی آمده است، پس برویم ببینیم چی است. ما نباید قانع باشیم.

رئیس ستاد اقامه نماز کشور عنوان کرد: وقتی خبر شهادت حضرت مسلم به امام حسین(ع) رسید، امام حسین(ع) به بچه‌های مسلم گفت شما را بس است؛ گفتند بس نیست، پدر ما سهم خودش بوده است، ما هم باید با سهم خودمان دفاع کنیم. هیچ‌وقت نگویید بس! ما بخشنامه دولت را انجام دادیم.

وی ادامه داد: چند نفر را از وقتی که شما رئیس مدرسه شدی، رئیس دانشگاه شدی، رئیس مسجد شدی، نمازخوان کردی؟. با افرادی باید خصوصی صحبت کنیم؛ با حی علی الصلاة این‌ها مسجد نمی‌آیند. به من گفتند شما نماز نمی‌خوانی، می‌خواهم اگر مشکلی داری حل کنم. اگر هم لجبازی که نخوان، خداحافظ! هیچ کس نمی‌گوید نخیر! باسمه تعالی من لجباز هستم. بگو آقا مشکلت چیست؟ بلد نیستی، مسئله‌اش را نمی‌دانی، آقا را قبول نداری، مشکل چیست که نماز نمی‌خوانی؟ شبهه‌ای اگر راجع به نماز داری من کمکت کنم. یعنی همین‌طور که برای فیزیک و شیمی معلم خصوصی می‌گیریم باید برای نماز هم معلم خصوصی بگیریم.

قرائتی اظهار کرد: نگذارید بچه‌های ما راجع به نماز کاهل شوند. قانع نباشیم که چند هزار نفر جوان دانشجو و غیر دانشجو معتکف می‌شوند، همین مقداری که معتکف می‌شوند، الحمد لله رب العالمین! این نعمت است. اما نگاه کنیم که یک عده هم اصلاً نماز نمی‌خوانند. مدیر خوب کسی نیست که نگاه به پشت سرش کند و بگوید که به به چقدر راه رفتم، مدیر خوب مدیری است که نگاه کند به جلویش که چقدر نرفته است. به نرفته‌ها نگاه کنیم، تلاش کنیم و به سراغ تولید برویم. به رفته‌ها نگاه نکنیم که بگوییم پس من به وظیفه‌ام عمل کردم.

شرکت مسئولان و مدیران در نمازهای جماعت

وی شرکت مدیران در نمازهای جماعت را مسئله مهمی دانست و گفت: مدرسه‌ای را کشف کردم که 95 درصد دانش‌آموزان آن مدرسه در نماز جماعت شرکت می‌کردند. گفتم اجبار بوده، الزام بوده، تهدیدی، نمره‌ای، دیدم نه! گفتم آخر پس این یک چیز تازه‌ای است؛ به‌طور آزاد 95 درصد بچه‌ها در نماز شرکت می‌کنند، این یک مدرسه ویژه است. یک تیمی برای بررسی رفتند و مشخص شد خود رئیس دبیرستان اذان می‌گوید، دبیر فیزیک قد قامت الصلاة می‌گوید و دبیر شیمی صف اول است. پس زمانی که مسئولان مدرسه و دانشگاه در برنامه‌ای حضور داشته باشند جوانان نیز جذب می‌شوند. این یک رقم دعوت و امر به معروف عملی است.

مفسر قرآن کریم با بیان اینکه برای قرائت صحیح نماز نیز باید کاری انجام دهیم، گفت: این کار نیاز به یک نهضت 10 دقیقه‌ای دارد. من فکر می‌کنم هر کس نمازش غلط است در 10 دقیقه درست می‌شود، چون نماز 17 کلمه است باقی آن یا مستحب است، می‌شود نگفت یا تکراری است. 17 کلمه‌اش را هم دو کلمه‌اش را همه ایرانی‌ها درست می‌گویند؛ یکی الله اکبر را همه درست می‌گویند و یکی هم مالک یوم الدین را، آن 15 کلمه دیگر یا حاء جیمی دارد، یا صاد دارد، یا غین دارد، که باید با عنایت تلفظ بشود. من فکر می‌کنم این 15 کلمه را یک ایرانی با یک خورده تمرین، 10 دقیقه‌ای یاد می‌گیرد.

مسئولیت دادن به نوجوانان در اقامه جماعت

وی با اشاره به اینکه از دانش‌آموزان برای زیبایی نمازخانه، مدیریت آن، اذان و اقامه استفاده بشود، اظهار کرد: مراسم عزاداری امام حسین(ع) در هیئت‌ها به دلیل احساس مدیریتی جوانان از شور بیشتری نسبت به مساجد برخوردار است. در هیئت‌ها، جوانان احساس می‌کنند که خودشان را نشان می‌دهند. در مسجد باید بیایند پشت سر شما الله اکبر بگویند، هیچ‌کس هم به اینها محل نمی‌دهد؛ نماز می‌خواند و می‌رود. یک طوری باید به جوانان در مساجد مسئولیت بدهیم هرچند که در آن کار دچار اشتباه شوند.

رئیس ستاد اقامه نماز کشور افزود: یکی از راه‌های دعوت منافقان در گذشته، دادن مسئولیت به افراد بود. به بچه 16 ساله می‌گفتند تو مدیرکل عطسه، تو مدیرکل سرفه، تو مدیرکل هماهنگی بین عطسه و سرفه؛ همین‌طور شغل‌های الکی. حالا ما شغل الکی نمی‌دهیم، ولی آقا یک نفر مسئول زیبایی مسجد باشد، یک نفر مسئول برقش باشد، یک نفر مسئول صوتش باشد، یک نفر مسئول اذان و اقامه‌اش باشد و ... . در واقع این جوان احساس کند با مسئولیتی که به وی سپرده شده؛ یک کاره‌ای است.

حجت‌الاسلام قرائتی ادامه داد: در هر منطقه‌ای چهار نفر انگیزه‌دار، می‌شوند صاحبان اصلی هیئت و باقی مردم را هم راه می‌اندازند. همین‌طور که امام حسین(ع) یاور دارد، باید نماز هم یاور داشته باشد. افرادی که انگیزه مذهبی‌شان پررنگ‌تر است بشوند یاوران نماز؛ کتاب پخش کنند، ایجاد مسابقه کنند و ... .

گفت‌وگوی چهره به چهره در دعوت به نماز

وی با اشاره به اثرگذاری گفت‌وگوی خصوصی، بیان کرد: من وقتی رفتم تلویزیون، گفتم هرچه می‌خواهم، یک شبه به همه مردم ایران می‌گویم؛ بعد دیدم که گفت‌وگوی خصوصی یک اثری دارد که گفت‌وگوی عمومی ندارد. یک مثال را هم من همیشه می‌زنم، حضرت امام(رضوان الله تعالی علیه) دو بار خصوصی با من صحبت کردند، یادم هست چه گفته‌اند اما سخنرانی‌های عمومی که ایشان در حسینیه جماران داشتند و تلویزیون هم پخش میلیونی کرد، یادم رفته است که چه فرموده‌اند. گاهی با افرادی خصوصی باید صحبت کرد تا اثرگذار باشد.

نقش مسجد در کارهای اجتماعی مردم

این مفسر قرآن عنوان کرد: اردوهای ویژه‌ای نیز می‌شود برای فعالان نماز در نظر گرفت. قرآن یک آیه دارد می‌گوید: جوان‌های صالح را داماد و دخترهای صالح را عروس کنید «وَأَنْکِحُوا الْأَیَامَى مِنْکُمْ وَالصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَإِمَائِکُمْ» (نور/32)؛ یعنی جوانان احساس کنند اگر بچه مسجدی باشند بالاخره این مسجدی‌ها آستینی بالا می‌زنند، عروس و یا دامادشان می‌کنند. در همین مسجد باید مشکلات هم حل بشود.

وی افزود: برای اینکه مردم از مسجد خاطره خوش داشته باشند می‌توان یک سری از کارها را در مسجد انجام داد، به عنوان مثال بسیاری از افرادی که بچه‌دار می‌شوند، عقیقه و گوسفندی می‌کشند، این گوسفندی را که کشتند و پختند، دیگ را بیاورند در مسجد غذا بدهند. مراسم عقد جوانان را در مسجد برگزار کنند کما اینکه حضرت زهرا(س) عقدش در مسجد بود. الان هر کس نگاه به مسجد می‌کند، می‌گوید اینجا فاتحه است، یعنی صدای قرآن که بلند شود، می‌گویند چه کسی مرده است؟.

حجت‌الاسلام قرائتی با بیان اینکه مسئله نماز را یک مقداری جدی بگیریم، گفت: بدانیم راز و رمز نماز چیست. در هر خانه‌ای یک کتاب برای اسرار نماز باشد. دولتی‌ها خیلی‌هایشان چاپخانه دارند. سپاه، ارتش، نیروی انتظامی، آموزش و پرورش، دانشگاه، ...، یک کتاب بین 50 تا 100 صفحه اسرار نماز بین پرسنل، این را جز آموزش ضمن خدمت بگذاریم. یک تاجر بگوید آقا من جوان‌هایی که در مسجد فعال هستند، دو روز می‌برمشان در مزرعه‌ای که در یک روستایی دارم، استخری برای شنا دارم. آقا من بانی شنای بچه‌های مسجد می‌شوم. این 100 هزار تومان و یک میلیون را بگیر. این بچه‌هایی که مسجد می‌آیند هرکدام شنا بلد نیستند، با استخر قرارداد ببندید. این بچه مسجد آمد هم نمازش را خواند، هم شنا یاد گرفت. این وظیفه کسانی است که امکانات دارند. «مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْض‏» هستند، اینها راه‌های دعوت به نماز است.

وی اظهار کرد: ما 350 رقم نماز داریم. نماز مستحبی، نماز امام زمان(عج)، نماز سلمان، نماز جعفر طیار، نماز شب، نماز نافله، نماز باران و...، یعنی برای هر مشکلی یک نماز داریم. یعنی نماز باید مشکلات ما را حل کند. اگر تا قد قامت الصلاة می‌گویند، مسجد پر شود، اگر مسجد پر شود در خود اینها تربیت می‌شوند. ماهی که تخمش در دریا ریخته می‌شود خودش شنا یاد می‌گیرد. بچه مسجد طور دیگری می‌شود. بالای 95 درصد از بچه‌های جبهه که از کشور رفتند برای هجوم صدام دفاع کنند، بچه‌های مسجد بودند. بیش از 95 درصد بچه‌ها رفتند جبهه را نگه داشتند.

جلب مشارکت آحاد مردم در دعوت به نماز

رئیس ستاد اقامه نماز کشور بیان کرد: برای دعوت به نماز طرح دیگری هم داریم. شریکی! خدا به حضرت ابراهیم(ع) می‌گوید «تو و پسرت شریکی مسجد را تطهیر کنید»، «طَهِّرا بَیْتِی‏» (بقره/125) شریکی! یعنی چه؟ یعنی هیئت امنا یک فرد 100 ساله و یک فرد 13 ساله داشته باشد. 100 ساله و 13 ساله شریکی جز هیئت امنا باشند. الآن هیئت امنا همه یک نسل بزرگسال هستند. آدم‌های محترمی هستند. خانواده شهید و مؤمن و مسجدی هستند اما ذهن‌هایشان هم افق است. این‌طور نیست که در هیئت امنا یک بچه 13 ساله هم باشد. این اشکال دارد. یک خانم هیئت امنا نیست و حال آنکه هیئت امنا یک خانم هم باید داشته باشد.

وی افزود: در هیئت امنا باید یک خانم فرهیخته و حزب‌الهی و انقلابی باشد. بحث این نیست که هر جوانی هم می‌تواند. جوان‌های جوهردار! یک خانم جوهردار و پسر جوهردار، باقی هم آدم‌های سالمند، یعنی عقل سالمند و انرژی جوان! شریکی! خدا به حضرت موسی(ع) گفت: نزد فرعون برو! گفت: شریکی! «هارُونَ أَخی‏... وَ أَشْرِکْهُ فی‏ أَمْری‏» (طه 30 و 32) هارون را با من شریک کن.

قرائتی گفت: یک سری از کارها را باید شریکی انجام بدهیم، اگر می‌خواهیم نماز راه بیافتد. تولیت، پیش‌نماز، فرهیختگان منطقه، دکتر، استاد دانشگاه، آموزش‌و‌پرورش، فوتبالیست و روحانی باید شریک شویم. غفلت کردیم تا به حال شریک نشدیم. بنده وقتی کتاب می‌نویسم، اگر بگویم خودم می‌خواهم چاپ کنم، خودم! پنج هزار تا چاپ می‌کنم و روی دستم می‌ماند. اما اگر این فیلم و سی‌دی و فایلش را بدهم و بگویم هرکس می‌خواهد چاپ کند، میلیونی چاپ می‌شود. خودم پنج هزار تا می‌شود اما اگر به نهادها بدهم چاپ کنند میلیونی می‌شود.

وی اظهار کرد: ما می‌توانیم کارمان را توسعه بدهیم. خودمان گیر خودمان هستیم. می‌گوییم اسم من، آرم من، نام من، این من من که شد، اخلاص بیرون می‌رود و خدا هم کمک نمی‌کند، کار محدود می‌شود. اگر خواستیم نماز و هر کار خیری ادامه پیدا کند، باید شریکی شود.