لزوم تهیه آرشیو از ۸ میلیون سند دفاع مقدس/ «شیار 143» از سوژه‌های بنیاد شهید بود
گروه جهاد و حماسه: مدیرکل مرکز اسناد ایثارگران بنیاد شهید و امور ایثارگران اظهار کرد: هشت و نیم میلیون سند گردآوری شده است که باید در مخزن اسناد، آرشیو شود تا پژوهشگران بتوانند به راحتی به آنها دسترسی داشته باشند.
محبوب شهبازی، مدیرکل مرکز اسناد ایثارگران بنیاد شهید و امور ایثارگران، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در پاسخ به چرایی اینکه دسترسی به اسناد توسط پژوهشگران اندک است و همین موضوع سبب شده است که تعداد آثار حوزه پژوهش دفاع مقدس انگشت‌شمار باشند، گفت: اسناد موجود در بنیاد، چند نوع مخاطب دارند که یکی از آنان، مخاطبان تخصصی هستند که پژوهشگران عرصه ایثار و شهادت از آن جمله به شمار می‌روند.
وی با بیان این مطلب افزود: درصدد آن هستیم که تسهیلات دسترسی بیشتر و سهل‌تر را برای افراد این حوزه فراهم کنیم. به این منظور، طرح نمایه‌سازی موضوعی اسناد شهدا و ایثارگران را برای 23 هزار مورد از پرونده‌های استان اصفهان که به صورت پایلوت انجام شد به سرانجام رساندیم.
شهبازی اظهار امیدواری کرد که در سال جاری این طرح به مرحله افتتاح برسد و گفت: نمایه‌سازی موضوعی اسناد شهدا و ایثارگران، امکان دسترسی به محتوای اسناد را بر اساس جستجوهای موضوعی و محتوایی فراهم می‌کند.
وی جستجوی موضوعی و محتوایی را یکی از فرایندهای اصلی علوم آرشیوی بیان کرد و ادامه داد: در این راستا، زمینه‌سازی و بسترسازی لازم برای دسترسی به اسناد فراهم شده است.
منتظر ظرف مجازی هستیم
شهبازی با بیان اینکه برخی از خدمات بنیاد، خدمات تخصصی بوده است، عنوان کرد: این خدمات متناظر با نیازهای پژوهشگران بوده است. البته مخزن داده‌های بنیاد آماده است و منتظر ظرف مجازی هستیم تا پس از تبدیل این داده‌ها بتوانیم آنها را در قالب فضای مجازی در اختیار تمام افراد جامعه و به ویژه پژوهشگران قرار دهیم.
وی در ادامه سخنانش افزود: البته در راستای خدمات‌دهی به ویژه به پژوهشگران، با روش‌های سنتی و ضمن مراجعاتی که به مرکز دارند، به آنها خدمات می‌دهیم. در این باره، بسیاری از پژوهشگران داخلی شناخته شده یا نشده و حتی پژوهشگران خارجی، به صورت مستقیم به مرکز مراجعه می‌کنند و ما با کمترین امکاناتی که در اختیار داریم، نیازهای آنها را با روش‌های سنتی تامین می‌کنیم تا بی‌پاسخ برنگردند.
شهبازی اظهار کرد: البته اقرار می‌کنم که سرعت و دقت ما در این زمینه کم است، چون ابزار لازم را در اختیار نداریم. از سویی نیاز ما به مخزن آرشیو بسیار مهم است. وقتی صحبت از هشت و نیم میلیون سند می‌شود، منظور مبحث مهمی است که اهمیت آن زمانی مشخص می‌شود که نبود مخزن سبب سردرگمی افراد خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه بودجه‌ای برای این کار در اختیار نیست، یادآور شد: این موضوعات از جمله مسائل آسان به شمار می‌رود، ولی در انجام آن به دلیل نبود بودجه دچار مشکل هستیم.
سوژه‌هایی که تبدیل به فیلم شده‌اند
شهبازی همچنین درباره اینکه چه تعداد از اسناد، مدارک، مصاحبه‌های شفاهی و تاریخ‌نگاری‌هایی که گردآوری شده است، در قالب کتاب به چاپ رسیده، اظهار کرد: در این بخش نیز به صورت استان به استان، اسناد در قالب کتاب وصایا منتشر می‌شوند.
وی ادامه داد: اکنون کتب وصایا برای 17 استان منتشر شده‌اند. البته باز هم وصایایی باقی مانده است. برای مثال سه جلد کتاب وصایا برای شهدای استان سمنان به چاپ رسیده است، ولی وصایای شهدای استان‌هایی مثل کهکیلویه و بویراحمد و کردستان در دست تهیه و انجام است.
شهبازی یادآور شد: گنجینه اسناد را در دسترس انتشارات بنیاد شهید قرار دادیم که در حال استفاده از آن هستند. در بخش خاطرات هم کتاب‌های متعددی منتشر شده است.
وی از سوژه‌های بسیاری یاد کرد که در قالب فیلم تولید شده‌اند و گفت: فیلم «شیار 143» از سوژه‌های بنیاد شهید بود و از مستنداتی بود که اطلاعات آن را گردآوری کرده بودیم. همچنین فیلم «روز سوم» بر اساس مستندات این اداره‌کل تهیه شده است که به آن آب و تاب داستانی دادند.
شهبازی با اشاره به دیگر سوژه‌هایی که تبدیل به فیلم یا کتاب شده‌اند، اظهار کرد: در این راستا، انتشارات بنیاد شروع به استفاده از گنجینه اسناد کرده است و کارهای مختلفی را تولید کرده. همچنین کتاب‌های موضوعی درباره وصایای شهدا درباره بسیج، حجاب و ... نیز تهیه شده که 16 مجلد از آنها آماده است.
