محمدحسین غفاری، مدیر انتشارات حکمت، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره سرانه مطالعه کتاب و کتابخوانی و اینکه این آمارها چه اندازه منطبق بر واقعیت است، گفت: قطع به یقین میدانم که این آمارها درست نیست و این بدیهی است و بسیار کمتر از میزان 76 دقیقهای است که اعلام شده است.
شمارگان کتاب نشانگر فاجعهآمیز بودن مطالعه در کشور است
وی افزود: هر کسی میتواند پیرامون خود این موضوع را به وضوح ببیند و این آمار فاجعهآمیز است، از سوی دیگر از آمار شمارگان چاپ کتابها نیز مشخص است که مطالعه کتاب کاهش یافته است و برای بررسی این موضوع میتوان به سراغ ناشران مطرح و بزرگ کشور رفت، نه کتابهایی که بنا به شرایطی پرفروش میشوند.
غفاری ادامه داد: در حال حاضر شمارگان کتابها در کشور 1000 – 1500 نسخه است و این اتفاقی است که در کشورمان رخ میدهد و اگر به آمار عناوین کتاب در کشور هم نگاهی داشته باشیم، نتیجه میگیریم که فاجعهآمیز است.
آمار کتابهای الکترونیک قابل توجه نیست
وی در پاسخ به اینکه آیا در ارزیابی شما فقط کتابهای کاغذی نقشآفرین هستند یا به کتابهای الکترونیک هم توجه دارید، بیان کرد: کتابهای الکترونیک به معنای آنچه در کشورهای دیگر است، هنوز در کشورمان جا نیفتاده. ممکن است گفته شود که برخی از طریق سایتها در فضای مجازی مطالعه میکنند و آن را در زمره مطالعه میآورند که این موضوع بیشتر به بحث جامعهشناسی مربوط است که آیا باید این امر مطالعه تلقی شود یا نه. از این رو آمار کتابهای دیجیتال در کشورمان قابل توجه نیست که بخواهیم آن را در بررسیهای خود لحاظ کنیم.
غفاری با اشاره به دلایل پایین بودن سرانه مطالعه در کشور بیان کرد: شاید برخی از ناشران معتقد باشند که قیمت کتاب در خرید و مطالعه آن نقش دارد، اما این گونه نیست و قیمت کتاب نمیتواند در این زمینه چندان مؤثر باشد، هر چند کسانی هم هستند که نمیتوانند کتاب را به دلیل قیمت بالای آن خرید کنند، اما نکته قابل تأمل این است که مردم ما نیاز به کتاب خواندن را در خود احساس نمیکنند، یعنی اگر این احساس نیاز در فرد ایجاد شود مطمئناً مطالعه خواهد کرد.
آمار مطالعه و مراجعه در کتابخانهها بررسی شود
وی تصریح کرد: این موضوع فقط به قیمت کتاب مربوط نیست، بلکه آمار مطالعه و مراجعه در کتابخانهها را باید بررسی کرد که با توجه به حجم کتابخانهها مردم چه اندازه به این مکانها مراجعه میکنند و کاربری کتابخانهها چه اندازه مربوط به کنکور است و چه اندازه این مطالعه واقعی است.
مدیر انتشارات حکمت در ادامه اظهار کرد: متأسفانه کشورمان از نظر فرهنگی در بحران به سر میبرد و این معضل باید از نیازی که مردم به مطالعه میکنند باید حل شود و راهکارهای گوناگونی میتوان برای آن به کار برد و مسئولان باید سعی کنند همت کافی را در این زمینه داشته باشند و هیجان مطالعه در جامعه را ایجاد کنند.
دسترسی آسان به کتاب رابطه مستقیم با مطالعه دارد
وی یادآور شد: یکی از مسائل مهم در کشور این است که مسئولان فرهنگی کشور نیز مطالعه نمیکنند و خوب است از نمایندگان مجلس سؤال شود که مطالعه آنها چگونه است و آخرین کتابی که خواندهاند چه بوده و چه اندازه از وقت خود را به مطالعه اختصاص میدهند. قطعا نتایجی به دست میآید که شاید قابل عنوان نباشد و مقام معظم رهبری بارها این موضوع را یادآوری کردهاند که این فرهنگ باید جا بیفتد.
غفاری با اشاره به دسترسی آسان و همگانی به کتاب بیان کرد: بسیاری از جامعه فرهیخته ما فرصت کافی برای مراجعه به کتابفروشیها ندارند و از سوی دیگر اگر تعداد ناشران در سه دهه گذشته را با اکنون مقایسه کنیم، رشد نشر کشورمان متناسب با رشد کتابفروشیها نبوده است و به زعم بسیاری از ناشران دیدن کتاب سبب ایجاد انگیزش برای خرید و مطالعه آن میشود، از این رو اگر کتاب در دسترس مخاطب قرار گیرد و پراکندگی متناسب کتابفروشیها در همه نقاط یک شهر وجود داشته باشد که این موضوع میتواند انگیزه خرید و مطالعه را تقویت کند. همچنین یکی از مشکلات دیگر در زمینه اطلاعرسانی کتاب است که بسیار ضعیف است و مخاطبان نمیتوانند در رابطه با تازههای نشر به موقع مطلع شوند.
این ناشر در ادامه عنوان کرد: وقتی مسئولان ما دغدغه کتاب خواندن و افزایش سطح علمی خود را داشته باشند، این موضوع برای مردم نیز حائز اهمیت میشود و به تدریج در سطح جامعه خود شاهد پویایی خواهیم بود، اگر اصحاب رسانه از مسئولان بخواهند که در رابطه با کتابهایی که خواندهاند، صحبت کنند و مردم بدانند که مسئولان کشورمان چه کتاب را خواندهاند و یا مشخص شود که چه مسئولی کتاب نمیخواند و تفاوت مسئولی که کتاب میخواند و یا نمیخواند را مشخص شود. چرا که این امر سبب میشود که جامعه ما نخواندن کتاب را یک عیب تلقی کند و فضای نشاطی در جامعه ایجاد شود که مردم به کتاب گرایش پیدا کنند و این موضوع را میتوان علاوه بر مسئولان میتوان در میان هنرمندان و نویسندگان و ... نیز پرسوجو کرد.