ترور شخصیت بدون خونریزی/ ضرورت آموزش حفظ آبروی مؤمن به کودکان
کانون خبرنگاران نبأ: حجت‌الاسلام حسینی با بیان اینکه شالوده شخصیت انسان آبروست، گفت: از بین بردن آبروی دیگران مانند ترور بدون خونریزی است؛ از این‌رو در خانواده نباید پشت سر دیگران حرفی زده شود تا کودکان یاد بگیرند که باید آبروی دیگران را حفظ کرد.
حجت‌الاسلام سیدعبدالله حسینی، پژوهشگر حوزه قرآن و استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، درباره اهمیت حفظ آبروی مؤمن در قرآن و روایات اسلامی، گفت: در بیان اهمیت حفظ آبروی مؤمن همین قدر کافی است که یکی از اسمای خدا «ستارالعیوب» است؛ زیرا هیچ کسی وجود ندارد که آدم کاملی باشد بنابراین اگر قرار باشد که دیگران نقص‌های کوچک یکدیگر را بدانند، در نتیجه انسان‌ها به همدیگر احترام نمی‌گذارند. بر همین اساس است که لقب خداوند «ستارالعیوب» است به این معنا که نقص‌ها، کمبودها و نقاط ضعف را می‌پوشاند.
وی با اشاره به روایت «بردن آبروی مؤمن بدتر از هتک حرمت کعبه است» گفت: منظور از مؤمنان به طور‌کل، انسان‌ها هستند که نباید در مورد نقایص یکدیگر حرف بزنند، این ربطی به مؤمن و غیر مؤمن ندارد، زیرا همه انسان‌ها غیر از معصومان(ع) نقص و عیب دارند، چه خوب است انسان قبل از دیدن عیب‌ها در دیگران، در خودش مشاهده کند. حفظ آبروی دیگران و مؤمن در روایات ما بسیار تأکید شده تا جایی که گفته شده کسی که آبروی مؤمن را به بازی بگیرد، مانند کسی است که کعبه را ویران کرده است. همچنین در روایات داریم که انسان «بیت‌الله» است پس نباید آبروی بیت‌الله را به بازی بگیریم.
این پژوهشگر ادامه داد: متأسفانه در جامعه امروز احساس می‌شود که خیلی نسبت به آبرو و حیثیت افراد بی‌اعتنایی می‌شود و برای برخی از افراد آبروی دیگران اهمیت زیادی ندارد، ولی در گذشته بزرگان ما طوری زندگی می‌کردند که اگر از عیب و نقص کسی اطلاع داشتند سعی می‌کردند که آن را حفظ کنند، تا آبروی آن شخص نرود.
وی با اشاره به احوالات حاتم طایی گفت: زمانی وی به حاتم اصم (کر) مشهور بود، ریشه این نام‌گذاری به این دلیل بوده که خانم حاجت‌مندی به خانه او آمد و درخواست خود را مطرح کرد که حاتم متوجه شد که درخواست این زن به آبرویش ربط دارد؛ ازهمان جا به زن فهماند که ناشنوا است و متوجه حرف‌های زن نمی‌شود و حوائج زن را بیشتر از آنچه که می‌خواست برآورده کرد در حالی که زن خوشحال از آنجا بیرون آمد که چون حاتم ناشنوا بوده هم متوجه حرف‌های وی نشده هم آبرویش حفظ شده هم حاجتش برآورده شده است؛ از آن موقع تا زمانی که زن زنده بود حاتم طایی خود را کر و ناشنوا نشان داد تا زن بداند که آبرویش حفظ شده است و خطری آن را تهدید نمی‌کند.
بازی با آبرو؛ ترور شخصیت افراد
وی افزود: متأسفانه امروز خیلی راحت با حیثیت افراد بازی می‌شود چه در سطح کلان کشوری مثل انتخابات گرفته که با آبروی یک سری از افراد بازی می‌شود و چه در سطح خانواده‌ها. می‌بینیم که تلاش برای حفظ آبروی همدیگر بسیار کمرنگ شده است. یکی از زشت‌ترین کارها بازی‌کردن با آبرو و حیثیت افراد است. وقتی با آبروی شخصی بازی می‌کنیم یعنی ترور شخصیت کرده‌ایم، یعنی قتل بدون خونریزی. شاید اگر شخص کشته شود بهتر از خراب شدن شخصیتش است.
استاد دانشگاه و حوزه با اشاره به روایت «إِنَّ الْغِیبَةَ أَشَدُّ مِنَ الزِّنَا» تصریح کرد: براساس همین روایت گناه غیبت و بردن آبروی مؤمن در مقایسه با زنا چند برابر بیشتر می‌شود، باید یاد بگیریم که در جامعه همیشه نیمه پر لیوان را ببینیم و به نیمه خالی توجه نکنیم. در منابع روایی آمده که حضرت عیسی(ع) و حواریون از کنار جسد متعفن یک اسب مرده عبور می‌کردند اصحاب بینی خود را گرفته و از این صحنه اظهار اشمئزاز کردند، حضرت عیسی(ع) هم‌زمان چشمش به دندان‌های سفید اسب افتاد؛ یعنی کسی که در اوج آن زشتی‌ها نقطه کوچک زیبایی را می‌بیند و آن را بزرگنمایی می‌کند ولی کسی که اندیشه منفی‌باف داشته باشد و نیمه خالی را ببیند همیشه نقایص افراد را بزرگ می‌کند باید یاد بگیریم که زیبایی افراد را ببینیم و به خاطر زشتی‌های افراد آنها را سرزنش نکنیم، چراکه همه آدم‌ها نقایصی دارند و اگر دیگران بفهمند دیگر به ما با دید خوبی نخواهند نگریست.
تأکید بر حفظ آبرو در منابع عرفانی
وی عنوان کرد: در منابع عرفانی آمده است، خداوند به یکی از عرفای بزرگ گفت؛ می‌خواهی حقیقت شخصیت تو را پیش مردم بیان کنم تا دیگر هیچ‌کسی تو را عارف بالله نداند و بدین جهت به تو احترام نگذارند؟ چون تصور همه این است که تو عارف هستی، همه به تو احترام می‌گذارند، آن عارف هم به خدا گفت؛ می‌خواهی به مردم بگویم که تو چقدر ستارالعیوب و غفوری تا هیچ‌کسی دیگر از تو نترسد چون بداند که آن قدر مهربانی که کسی را توبیخ نمی‌کنی و تو کسی را به جهنم نمی‌بری. در دعای کمیل فرازی است که تو چه عیب‌ها و جنبه‌های زشت من را از دیدگان دیگران پنهان می‌کنی. در منابع عرفانی ما از این موارد که تأکید می‌کند بر حفظ آبروی مؤمن، فراوان یافت می‌شود. حفظ آبروی مؤمن در دنیا ثواب فوق‌العاده و از بین بردن آن در آخرت عذاب و عقاب فراوان دارد.
نقش خانواده در تربیت فرزندان
حجت‌الاسلام حسینی نقش خانواده را در تربیت کودک بسیار مهم دانست و افزود: شالوده شخصیت هر انسان آبرو است؛ یعنی در حقیقت از بین بردن آبروی دیگران مانند ترور بدون خونریزی است. از این‌رو در خانواده مادر و پدر نباید در مورد دیگران حرف بزنند و اگر حرف آمد و غیبت شد همان‌جا صحبت را متوقف کنند تا کودکان یاد بگیرند که باید آبروی دیگران را حفظ کرد.
شبکه‌های اجتماعی؛ ابزاری برای ترویج آبروریزی
وی افزود: آموزش از جنبه‌های مختلفی شروع می‌شود، از خانه تا مدرسه تا جاهای دیگر؛ اما نقش خانواده بیشتر است. می‌توان بعد از خانواده و مدرسه از مواردی مانند گوشی‌های بلوتوث‌دار و شبکه‌های اجتماعی نام برد که متأسفانه مواردی از بی‌آبروشدن بعضی افراد بدین وسیله را شاهد بودیم. انسان‌ها باید خودشان فرهنگ استفاده از این وسایل را در خودشان تقویت کنند، این ابزار همیشه به طرق گوناگون در اختیار بشر بوده، هر که امکانات بیشتری دارد امکان بیشتری هم برای حفظ یا از بین بردن آبروی دیگران دارد، نمی‌شود به‌خاطر استفاده نامناسب عده‌ای از این امکانات، آن را تحریم کرد.
وی ادامه داد: یک دانشمند غربی تعبیری دارد که «هیچ‌وقت دیگران را به‌خاطر گناهی که فقط نوعش با گناهی که شما انجام داده‌اید فرق دارد سرزنش نکنید» زن زناکاری را برای اجرای حکم سنگبار یا سنگسار به خدمت حضرت عیسی(ع) آوردند آن حضرت فرمود: اولین سنگ را کسی بزند که اصلا گناه نکرده باشد، به‌خاطر همین کسی سنگ را نزد.
افشای هویت فاسق صرفا جهت حفظ جان و مال دیگران
وی افزود: در مورد اینکه اگر شخصی فاسق و گناهکار باشد و ما بخواهیم برای حفظ جان یا مال دیگران اعمال او را به اطلاع دیگران برسانیم باید بدانیم که حق و حقوق دیگران اولویت دارد و این‌کار باید جنبه تربیتی داشته باشد که این افشاگری خیلی باید با احتیاط انجام شود ولی برای انتقام‌جویی مجاز نیستیم با آبروی افراد بازی کنیم.
