محمدرضا شمس اردکانی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و رئیس سابق دانشکده طب سنتی این دانشگاه در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، رسالت اولیه طب سنتی را حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری دانست و گفت: درمان در رسالتهای بعدی این شاخه از طب قرار میگیرد.
وی ادامه داد: نمیتوان طب سنتی را با پزشکی امروزی مقایسه کرد به این دلیل که طب سنتی در حقیقت یک رشته پزشکی نیست؛ کسی که سر درد دارد از نظر خود و تشخیص خود به داروخانه مراجعه و با یکسری داروهای روتین که منع قانونی ندارند و بدون نسخه هم به فروش خواهند رفت، خود قسمتی از درمان را انجام میدهد . بسیاری از مردم هم چنین تصوری را از طب سنتی دارند و یا اینکه هدف آن را به مانند پزشکی جدید بازگرداندن سلامتی به وسیله درمان و یا عملهای پیچیده میدانند در حالیکه این فرایندها رسالت طب سنتی نیست.
وی اضافه کرد: رسالت این طب در سخن ابوبکر اخوینی بخاری که در اوایل شکوفایی دوران علم اسلامی ایرانی زیست میکرد، چنین آمده است: «پزشکی پیشهای بُود که سلامتی نگاه دارد و چون از دست رود باز آرد به علم و عمل» این تعریف که از پزشکی است با تعریف امروز ما در مورد پزشکی بسیار متفاوت است.
در طب سنتی توجه و تأکید بر بیمار است و در پزشکی امروز بر بیماری
شمس اردکانی تصریح کرد: طب سنتی مسئول بیمارنشدن است و نه مسئول درمان، این رسالت اول طب سنتی است البته در حین بیماری درمان هم غیرقابل اجتناب میشود و طب سنتی برای آن راه حلهایی دارد در صورتی که این پیشه بعدی آن است. از سوی دیگر تفاوت عمده دیگر طب سنتی و پزشکی امروزی نحوه نگرش آنها به بیمار و بیماریست؛ در طب سنتی توجه و تأکید بر بیمار است و در پزشکی امروز بر بیماری.
این عضو فرهنگستان علوم ادامه داد: امروز طب سنتی با این مشخصات خاص که آمیختهای از حکمت، فلسفه و تا حدودی نجوم است، علمی است که تنها پزشکی نیست و در پی حفظ الصحه و نگاهداری سلامت است و آشنایی با آن و دستوراتش میتواند بسیار مفید واقع شود.
هیچ علمی به اندازه طب سنتی بر سبک زندگی تأکید ندارد
شمس اردکانی یادآور شد: در کلام رهبر معظم انقلاب اسلامی در مورد طب سنتی به سبک زندگی اشاره شده است؛ در پرداختن به سبک زندگی و چگونگی تنظیم آن و همچنین چگونگی تعامل با زندگی، هیچ جایی به اندازه طب سنتی دستورالعمل ندارد در واقع حفظ الصحه با پیروی از سبک زندگی مناسب و صحیح مایه میگیرد؛ در طب سنتی و ایرانی ـ اسلامی برای برای خواب و بیداری تنظیم آن، تنظیم محل سکونت، تأثیر آب و هوا در زندگی، خوردن و آشامیدن و ... دستورات ویژهای صادر شده است.
وی همچنین به نحوه راهیابی دستورات حفظ الصحه و برنامههای طب سنتی در بین مردم اشاره کرد و گفت: برای اینکه این طب بین مردم رود، سه راه داریم؛ نخست از طریق رسانهها باید این علم را تعریف و آن را به مردم بشناسانیم، سپس دستورات حفظ الصحه مورد تأکید را به اطلاع آنها برسانیم.
شمس اردکانی یادآو رشد: آموزش عمومی نیز راه دیگری است که میتواند در این کار به ما کمک نماید؛ ما باید آموزش عمومی را از جاهای مختلف مانند آموزش و پرورش شروع کنیم و سبک زندگی سالم را آموزش دهیم. این آموزشها ممکن است فردی، گروهی یا جمعی باشد که متولیان امور باید آن را سامان دهند. در نهایت از طریق فرهنگسازی باید آن را در بین مردم نهادینه کنیم.
وی در پایان به تغیر نگاهها نسبت به طب سنتی اشاره و عنوان کرد: نحوه دید مسئولان و مردم نسبت به این علم تغییر کرده است.