تحول‌آفرینی در چاپ قرآن با راه‌اندازی کارخانه کارون/ نشر حرفه‌ای به تدبیر و حمایت نیاز دارد
گروه ادب: معاون فرهنگی اسبق وزارت فرهنگ و ارشاد با اشاره به کارخانه کاغذ کارون اظهار کرد: اگر این کارخانه دایر شود، بسیاری از مشکلات نشر از جمله گرانی کاغذ رفع می‌شود و می‌توان در حوزه چاپ قرآن تحول ایجاد کرد.
محسن پرویز، معاون فرهنگی اسبق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سخنگوی انجمن قلم در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با تأکید بر اینکه زیرساخت‌های حوزه نشر باید اصلاح شود، درباره مشکلات حوزه نشر کتب دینی افزود: نشری که اکنون در کشورمان داریم، نشر حرفه‌ای نیست و باید به سطح حرفه‌ای برسیم تا بتوان در رفع مشکلات و ارتقای آن به جواب رسید.
وی با بیان این مطلب از آسیب‌هایی که متوجه نشر کشورمان به ویژه در حوزه کتب دینی است یاد کرد و گفت: موارد فراوانی داشتیم که ناشران کتاب‌هایی را برای گرفتن مجوز به وزارت ارشاد می‌آوردند که مملو از اهانت به افراد مختلف بود.
پرویز ادامه داد: گاه برخی مسائل خلاف اخلاق نیز در این کتاب‌ها دیده می‌شد و وقتی از ناشر در این باره سؤال می‌کردیم، پاسخ می‌داد که کتاب را نخوانده است؛ در اینجا این سؤال مطرح است که مگر می‌توان ادعا داشت که ناشری حرفه‌ای کار می‌کند، در حالی که کتاب را پیش از کارشناسی برای ارائه مجوز به وزارت ارشاد می‌آورد.
وی با تأکید بر اینکه باید به سمت نشر حرفه‌ای پیش برویم، افزود: در جوامع اروپایی 400، 500 ناشر فعالیت می‌کنند، در حالی که در ایران بیش از 9 هزار ناشر مشغول به فعالیت هستند.
سطح فعالیت ناشران خارجی و ایرانی با هم قابل قیاس نیست
پرویز اظهار کرد: متاسفانه سطح فعالیتی که تعداد ناشران محدود کشورهای اروپایی از خود نشان می‌دهند، با آنچه که در ایران شاهد آن هستیم، قابل قیاس نیست، اما نکته قابل توجه آنجاست که ناشران اروپایی به صورت حرفه‌ای فعالیت می‌کنند.
معاون اسبق وزارت ارشاد همچنین بر این مطلب که ناشران اروپایی برخلاف ناشران ایرانی، مجوز را برای روزهای مبادا نگرفته‌اند، تأکید کرد: اگر می‌خواهیم فضای نشر ما بهبود پیدا کند، باید از این فضا خارج شویم.
پرویز یادآور شد: برای حرفه‌ای شدن نشر کشورمان و رفع مشکلات این حوزه نیازمند تدبیر، شجاعت، تصمیم‌گیری مدبرانه و حمایت از طرف مراجع مختلف جامعه هستیم.
وی درباره مشکلات مربوط به کاغذ که مشکلاتی را در چاپ کتاب و از جمله نشر دینی به وجود آورده است، گفت: در سطح کلان باید به این نکته توجه کرد که در کشور ما مقدار زیادی نیشکر در خوزستان کشت می‌شود که در این راستا می‌توان از آنها بهره گرفت.
پرویز در توضیحات بیشتر در این باره عنوان کرد: گاه در ایامی از سال در این منطقه دیده می‌شود که ابر سیاهی بر فراز آسمان وجود داد؛ این ابر ناشی از آتشی است که باقی مانده نیشکرها را از بین می‌برد.
تهیه الیاف بلند برای تولید کاغذ از کشورهای دیگر
وی درباره اهمیت این موضوع ادامه داد: تفاله نیشکر در الیاف کوتاه مورد نیاز برای تهیه کاغذ، تقریباً بهترین نوع الیاف کوتاه را در دسترس قرار می‌دهد. برای تهیه کاغذ از مواد سلولزی استفاده می‌شود که برخی از آنها الیاف بلند و برخی کوتاه هستند.
سخنگوی انجمن قلم اظهار کرد: الیاف بلند در تهیه کاغذ، از گروهی از درختان تهیه می‌شود که برگ‌های پهن دارند و این درختان در همه کشورها رشد نمی‌کنند. الیاف کوتاه از درختان برگ سوزنی مثل نیشکر تهیه می‌شود که سلولز دارند؛ کاه و شلتوک برنج از جمله این درختان هستند.
پرویز ادامه داد: در برخی از کشورها از این درختان، کاغذ با کیفیت پایین‌تر تهیه می‌شود. در اینجا باید یادآور شد که کاغذی که الیاف بلند نداشته باشد، استحکام پیدا نمی‌کند.
وی با یادآوری راه‌اندازی کارخانه پارس در سال 46 افزود: زمانی که کارخانه کارون در اهواز راه‌اندازی شد، خواستند از ظرفیتی که این کارخانه دارد و با استفاده از مواد باقی مانده از نیشکر که سوزانده می‌شود، برای تهیه کاغذ استفاده کنند.
پرویز توضیح داد: از آنجا که حجم این مواد بسیار زیاد بود، کارخانه کاغذ کارون را در کنار کارخانه پارس راه‌اندازی کردند. این کارخانه در سال 86، تفاله نیشکر را کیلویی 19 ریال می‌خرید که از هفت کیلوی آن، یک کیلو کاغذ تولید می‌شد.
استفاده از باقی‌مانده نیشکرها برای تهیه کاغذ
وی با اشاره به اینکه این تفاله، مواد اولیه غیرالیاف بلند بود، اظهار کرد: در آن زمان هر بند کاغذ نامرغوب از روزگار کنونی بسیار گران‌تر بود، به طوری که بهای هر بند برابر 14 تا 15 هزار تومان بود.
این کارشناس حوزه نشر افزود: به تفاله یا باگاس نیشکر، خمیر الیاف بلند را اضافه می‌کردند تا کاغذ به دست آید. بهای این خمیر برابر با قیمت کاغذ آماده بود و اکنون هم همین میزان است که از کشورهای خارجی تهیه می‌شود.
وی یادآور شد: همه کشورهای تولید کننده کاغذ، بخشی از نیاز خود را از کشورهای دیگر می‌خرند. این خمیر از درختان برگ‌پهن در کشور فنلاند تولید می‌شود. برخی از کشورها مثل شوروی سابق و بخشی از کشور چین نیز تولید کننده این خمیر هستند.
به گفته پرویز، بخشی از مواد اولیه خمیر کاغذ توسط 70، 80 درصد از نیشکر فراهم می‌شود. این در حالی است که نیشکر را آتش می‌زنیم و از میان می‌بریم، چون کارخانه‌ای که سال‌ها قرار است که دایر شود و از این مواد اولیه استفاده کند، دایر نکرده‌ایم.
رفع مشکلات چاپ قرآن با سرمایه‌گذاری در کارخانه کاغذ کارون
وی با اشاره به اینکه راه‌اندازی این کارخانه در چاپ قرآن کریم نیز می‌توانست تحول‌آفرین و راهگشا باشد، اظهار کرد: گاه قرار است که در دولت‌ها آمار داده شود و راه‌اندازی این کارخانه نیز بر این اساس بود، ولی متاسفانه راه‌اندازی آن غیرواقعی بود؛ چرا که به صورت صوری این کار انجام شد.
پرویز ادامه داد: در مراسمی که برای افتتاح این کارخانه برگزار شد، بخش آخر تولید را که برش و بسته‌بندی بود راه‌اندازی کردند و رول کاغذ را از کارخانه پارس به آنجا آوردند و ربانی را هم قیچی کردند و با بسته‌بندی رولی که آورده بودند، به ظاهر کار تمام شد و کارخانه به راه افتاد.
وی با بیان این مطلب گفت: این اقدام صوری بود و کارخانه دایر نشد، دلیل این ادعا هم این است که پیش‌زمینه این کار که بخش خمیرسازی بود، اصلاً دایر نشده بود و حتی زرورق دستگاه‌های کاغذسازی نیز باز نشد.
پرویز با تأکید بر اینکه خود شاهد این بخش‌ها بوده است، افزود: با چشم خود دیدم که زرورق این دستگاه‌ها باز نشد و اینکه دستگاه‌ها و کارخانه زیر باد و باران بود و فعالیتی در این باره نشد، موضوعی است که خود، مشاهده کردم؛ از این رو به منظور رفع مشکل کاغذ و از سویی تهیه کاغذ مرغوب برای چاپ قرآن باید این مباحث را پیگیری کرد و برای آن سرمایه‌گذاری انجام داد.
