ثبات موجود در اقتصاد ایران ناشی از پایان بیاخلاقیهای سیاسی و اقتصادی است
گروه اقتصاد: به گفته شاه‌ویسی، ثباتی که در سال ۹۳ در اقتصاد ایران ایجاد شد، ناشی از نبود هرج و مرج و بیاخلاقیهای سیاسی و اقتصادی است که بی‌ثباتی را در متن اقتصاد ملی ایجاد می‌کند.
ساسان شاه‌ویسی، کارشناس مسائل اقتصادی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به ارزیابی خود از وضعیت اقتصادی ایران در سال 93 پرداخت و اظهار کرد: هنگامی‌که درباره اقتصاد ایران صحبت می‌کنیم، حتما به جهت سیاستگذاریها و برنامه‌هایی که تعریف کرده‌ایم و به جهت افق چشم‌انداز بایستی حرکت اقتصاد ما به سمت رشد اقتصادی پایدار و اشتغال‌زا باشد.
ضرورت ایجاد الزامات نهادی برای رشد اقتصادی کشور
وی ادامه داد: چه بسا ما سعی کردیم برخی ظرفیت‌ها را با سیاستگذاریها، شعارهای سال و نهایتا با قابلیت‌بخشی به آنچه از آن با عنوان واقعیت‌های موجود در متن اقتصاد ملی یاد می‌کنیم، به وجود بیاوریم که خروجی‌اش، اقتصادی دارای رشد پایدار و وضعیت اشتغال‌زا باشد.
شاه‌ویسی اظهار کرد: به عبارت دیگر، ما باید یه سمتی حرکت کنیم که نرخ تولید ملی افزایش پیدا کند و نهایتا به یک باثباتی در مهندسی اقتصاد برسیم اما حتما قبل از این موارد باید برخی اصول یا الزامات نهادی در رشد اقتصادی کشور را به وجود بیاوریم.
وجود چندپارگی اقتصادی در سال 93
وی افزود: خوشبختانه ما مواردی را تعریف کردیم که روند قابلیت‌بخشی به منابع مالی، رقابتی کردن آن، کاهش هزینه فرصت، محکم کردن قراردادهای بین کارگر و کارفرما، بین توزیع‌کننده و مشتریان عمومی و بین تولید کننده و مصرف کننده را مستحکم می‌کند. عموما هم برنامه‌ریزی شده که در دوره‌ای تفکرات اقتصادی را به سمت اقتصاد اسلامی ببریم و در عین حال در ادوار مختلف سعی کرده‌ایم هم دارای اقتصاد اسلامی و هم اقتصاد آزاد باشیم و تفکر جدیدی را وارد اقتصاد لیبرال کرده و نوعی نئولیبرالیسم را در متن اقتصاد ملی ایران ایجاد کنیم که چه بسا در الزامات نهادی و رابطه بین حکمرانی قدرتمند و مؤثر رابطه منطقی ایجاد کنیم و به نظرم سال 93 یک چند پارگی را در اقتصاد کشور شاهد بودیم.
کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: گاهی مبانی اقتصادی را بر اساس آرمان‌ها تعریف می‌کنیم اما گاهی براساس مفاهیمی همانند مصلحت و دوره گذار سعی کردیم با مفاهیم و تفاسیر خاص، قابلیت‌بخشی به اصول را تا حدودی فراموش کنیم در عین حال مثلا مجبور شدیم گاهی قانون برنامه پنجم را تعدیل کنیم؛ به این دلیل که در یکی دو سال گذشته برخی شاخص‌های ما نتوانسته به مرحله اثرگذار و واقعی خود در اقتصاد برسد لذا چه بسا بایستی بخش عمده‌ای از آن سیاست‌ها را تعطیل کرده و به سمت جایگزین کردن یک برنامه دیگر برویم.
در اقتصاد ایدئولوژیک‌گرا موفقیتی حاصل نکردیم
وی افزود: کما اینکه در سال 93 دو گونه سیاست اجرایی مبتنی بر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی توسط تیم اقتصادی دولت تعریف شد و سعی شد یک ظرفیت‌سازی را برای تمام سطوح دولت ایجاد کرده و رابطه اقتصاد را بخش‌های مختلف تعریف کند و در عین حال یک سند سیاستی دیگر با عنوان خروج از رکود تورمی تعریف شد که حرکت کاهنده تورم را شروع کند و منحنی رشد اقتصادی را به رشد مثبت تبدیل کند.
شاه‌ویسی اظهار کرد: با تعطیل کردن مصلحت‌گرایانه برخی سیاست‌های بالادستی در برخی موارد توانستیم قابلیت‌هایی را به وجود بیاوریم اما در برخی موارد در سیاست‌هایی که با عنوان اقتصاد ایدئولوژیک‌گرا تعریف‌کرده‌ایم نتوانستیم موفقیتی حاصل کنیم.
وجود دولت قوی و بخش خصوصی ضعیف در متن اقتصاد ملی
این کارشناس مسائل اقتصادی تأکید کرد: ما انتظار داریم بخش خصوصی، بخشی توانا باشد اما هنوز با فضای رقابتی در اقتصاد فاصله داریم و هنوز نتوانستیم همراهی بخش خصوصی را به شکل اعم با برنامه‌های اقتصادی کشور ایجاد کنیم.
وی افزود: هرچند توانستیم متغیرهای تراز تجاری را تغییر دهیم و به سمت افزایش نرخ صادرات غیرنفتی حرکت کنیم و هرچند اقتصاد ایران، نفت‌پایه است اما به خاطر تحریم که برای ما یک فرصت تلقی می‌شود هنوز نتوانسته‌ایم ظرفیت و قابلیت‌های لازم در این بخش را به وجود بیاوریم و هنوز در متن اقتصاد، دولت قوی و بخش خصوصی ضعیف وجود دارد.
کاهش تورم و نوسانات نرخ ارز در سال 93
وی ادامه داد: البته نمی‌توانیم این موضوع را کتمان کنیم که در سال 93 توانستیم اقتصاد را با ثبات‌تر کنیم و به عبارت بهتر توانستیم میزان تغییرات نرخ تورم را کاهنده کرده و بخشی از نوسانات بازار ارز را مدیریت کنیم. هرچند دولت محترم زحمات زیادی کشیده است اما بانک مرکزی این موضوع را به نام خود و سیاست‌های پولی‌اش ثبت نکند.
شاه‌ویسی تأکید کرد: دلیل این سخن این است که تغییرات در منازعه دلار و یورو، رشد اشتغال در ایالات متحده آمریکا، تغییرات در بازده اعتماد به بازارهای مالی در اروپا و آمریکا و حتی ژاپن، تغییرات در کاهش فزاینده مصرف انرژی و اینکه جهان در مسیر حرکت به سمت رکود است در این موضوع مؤثر بوده است.
هنوز به سمت اقتصاد درون‌زا و برون‌نگر نرفته ایم
وی اظهار کرد: نهایتا ما به دنبال این بودیم که تعاملی سازنده با جهان داشته باشیم اما هنوز سرمایه فیزیکی در اختیار را به خوبی مدیریت نکرده‌ایم و نتوانسته‌ایم هزینه‌های دستیابی به فناوری‌ها را به خوبی کاهش دهیم. فراموش نکنیم که در اسفند سال گذشته و در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی تأکید شد که باید به سمت اقتصاد درون‌گرا و برون‌نگر برویم اما هنوز به سمت شاخص‌های اقتصاد درون‌گرا نرفته‌ایم و هنوز تولید داخلی رقابتی نشده است.
شاه‌ویسی در پاسخ به این پرسش که چه عواملی باعث ایجاد ثبات در اقتصاد ایران در سال 93 شد؟ اظهار کرد: هنگامی‌که درباره ثبات اقتصادی صحبت می‌کنیم، منظور فقط کاهش نرخ تورم نیست، ضمن اینکه وقتی می‌خواهیم به سمت تورم تک‌رقمی حرکت کنیم حتما بایستی نهادهای پولی و مالی را اصلاح کنیم و تغییرات در پرداخت نقدی یارانه، کسری بودجه و پایه پولی را مدیریت کنیم. اگر این کارها را نکردیم که نکردیم، بنابراین ثباتی که ایجاد شده است ناشی از عدم هرج و مرج در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی ما بوده است.
عوامل ایجاد ثبات اقتصادی در سال 93
وی تأکید کرد: همواره در ایام نزدیک به انتخابات نوعی هرج و مرج و بی‌اخلاقی در روابط سیاسی به وجود می‌آید که نظام شفافیت و پاسخگویی دچار چالش شده و افرادی که باید پاسخگو باشند و افرادی که به دنبال پاسخ هستند دچار درگیری نظام‌یافته سیاسی می‌شوند اما به نظرم اگر در دوره‌ای دچار ثبات در رفتارهای اجتماعی می‌شویم، این موضوع خیلی تفاوت دارد با اینکه ما توانستیم به ثبات اقتصادی دست یابیم.
این کارشناس مسائل اقتصادی در پایان عنوان کرد: هرچند بنده معتقدم در سال 93 این ثبات اقتصادی به معنای ثابت ماندن اقتصاد ایجاد شده است و این عدم شوک‌ها در اقتصاد ملی و اینکه توانستیم قیمت‌ها را تا حدودی مدیریت کنیم جای شکر دارد، اما این امر ناشی از نبود هرج و مرج و بیاخلاقیهای سیاسی و اقتصادی است که بی‌ثباتی را در متن اقتصاد ملی ایجاد می‌کند.
