ویژگی‌های «روز نخستین حکومت الله» در نگاه امام(ره)

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن 1357 در اقدامی کم‌نظیر تنها پس از کمتر از دو ماه، رفراندوم انتخاب نوع حکومت در روزهای 10 و 11 فروردین برگزار شد و 98.2 درصد شرکت‌کنندگان با رأی «آری» حکومت جمهوری اسلامی را انتخاب کردند.

براین اساس روز 12 فروردین روز جمهوری اسلامی نامگذاری شد و به صورت رسمی حکومت پهلوی ساقط و حکومتی برمبنای رای مردم و بر پایه آموزه‌های دینی و شریعت اسلامی در کشور برقرار شد.

با فرارسیدن سالگرد این روز لازم است مروری دوباره بر پیام تلویزیونی آن روز رهبر کبیر انقلاب داشته باشیم تا فهم بهتری از مفهوم این نوع حکومت در نگاه و اندیشه امام(ره) به دست آید:

«من به ملت بزرگ ایران که در طول تاریخ شاهنشاهی، که با استکبار خود آنان را خفیف شمردند و بر آنان کردند آنچه کردند، صمیمانه تبریک می‏‌گویم. خداوند تعالی بر ما منت نهاد و رژیم استکبار را با دست توانای خود که قدرت مستضعفین است در هم پیچید و ملت عظیم ما را ائمه و پیشوای ملت‌های مستضعف نمود، و با برقراری جمهوری اسلامی، وراثت حقه را بدانان ارزانی داشت. من در این روز مبارک، روز امامت امت و روز فتح و ظفر ملت، جمهوری اسلامی ایران را اعلام می‏‌کنم. به دنیا اعلام می‏‌کنم که در تاریخ ایران چنین رفراندمی سابقه ندارد، که سرتاسر مملکت با شوق و شعف و عشق و علاقه به صندوق‌ها هجوم آورده و رأی مثبت خود را در آن ریخته و رژیم طاغوتی را برای همیشه در زباله‏‌دان تاریخ دفن کنند.
من از این همبستگی بی‌مانند که جز مشتی ماجراجو و بی‌خبر از خدا، همه و همه به ندای آسمانی وَاْعتَصِمُوا بِحَبْلِ‏اللّه‏ِ جَمیعاً لبیک گفتند، و با تقریباً اتفاق آرا به جمهوری اسلامی رأی مثبت دادند و رشد سیاسی و اجتماعی خود را به شرق و غرب ثابت کردند، تقدیر می‏‌کنم. مبارک باد بر شما روزی که پس از شهادت جوانان برومند و داغ دل مادران و پدران و رنج‌های طاقت‌فرسا، دشمن غول‌صفت و فرعون زمان را از پای درآوردید، و با رأی قاطع به جمهوری اسلامی، حکومت عدل الهی را اعلام نمودید. حکومتی که در آن، جمیع اقشار ملت با یک چشم دیده می‏‌شوند و نور عدالت الهی بر همه و همه به یک طور می‏‌تابد، و باران رحمت قرآن و سنت بر همه کس به یکسان می‌‏بارد. مبارک باد شما را چنین حکومتی که در آن اختلاف نژاد و سیاه و سفید و ترک و فارس و لر و کرد و بلوچ مطرح نیست. همه برادر و برابرند؛ فقط و فقط کرامت در پناه تقوا و برتری و به اخلاق فاضله و اعمال صالحه است.
مبارک باد بر شما روزی که در آن تمام اقشار ملت به حقوق خود می‏رسند، فرقی بین زن و مرد و اقلیت‌های مذهبی و دیگران در اجرای عدالت نیست. طاغوت دفن شد و طغیان و سرکشی به دنبال او دفن می‏شود، و کشور از چنگال دشمن‌های داخلی و خارجی و چپاولگران و غارت‌پیشگان نجات یافت. اینک شما ملت شجاع، پاسداران جمهوری اسلامی هستید. اینک شما هستید که باید این ارث الهی را با قدرت و قاطعیت حفظ کنید و نگذارید بقایای رژیم متعفن که در کمین نشسته‏اند و طرفداران دزدان بین‏المللی و نفت‌خواران مفت‌خوار در بین صفوف فشردۀ شما رخنه کنند. اینک شمایید که باید مقدرات خود را به دست بگیرید و مجال به فرصت‌طلبان ندهید، و با قدرت الهی که مظهر آن جماعت است، قدم‌های بعدی را بردارید، و با فرستادن طبقۀ فاضله و امنای خود در مجلس مؤسسان، قانون اساسی جمهوری اسلامی را به تصویب برسانید، و همان طور که با عشق و علاقه به جمهوری اسلامی رأی دادید، به امنای امت رأی دهید تا مجالی برای بداندیشان نماند.
صبحگاه 12 فروردین ـ که روز نخستین حکومت اللّه‏ است ـ از بزرگترین اعیاد مذهبی و ملی ماست. ملت ما باید این روز را عید بگیرند و زنده نگه دارند. روزی که کنگره‏‌های قصر 2500 سال حکومت طاغوتی فرو ریخت، و سلطۀ شیطانی برای همیشه رخت بربست و حکومت مستضعفین که حکومت خداست به جای آن نشست.
هان! ای ملت عزیز که با خون جوانان خود حق خود را به دست آوردید، این حق را عزیز بشمرید و از آن پاسداری کنید، و در تحت لوای اسلام و پرچم قرآن، عدالت الهی را با پشتیبانی خود اجرا نمایید. من با تمام قوا در خدمت شما که خدمت به اسلام است، این چند روز آخر عمر را می‏گذرانم، و از ملت انتظار آن دارم که با تمام قوا از اسلام و جمهوری اسلامی پاسداری کنند.
من از دولت‌ها می‏‌خواهم که بدون وحشت از غرب و شرق، با استقلال فکر و اراده، باقی‌ماندۀ رژیم طاغوتی را که آثارش در تمام شئون کشور ریشه دارد پاکسازی کنند، و فرهنگ و دادگستری و سایر وزارتخانه‏‌ها و ادارات که با فرم غربی و غربزدگی به پا شده است به شکل اسلامی متحول کنند، و به دنیا عدالت اجتماعی و استقلال فرهنگی و اقتصادی و سیاسی را نشان دهند. از خداوند تعالی عظمت و استقلال کشور و امت اسلامی را خواستارم. والسلام علیکم و رحمة‏اللّه‏».

تعابیری که امام(ره) برای چنین روزی به کار بردند بیانگر اعتقاد راسخ ایشان به رأی و نظر مردم از یک‌سو و آرزوها و انتظارات ایشان از جمهوری اسلامی از سوی دیگر است. آنجا که این روز را روز «امامت امت» خواندند گواهی بر جایگاه بالا و تعیین‌کننده مردم در این ساختار و نظام جدید است؛ ساختاری که می‌خواهد بر مبنای دین، حکومتی برخاسته از نظر و رأی آحاد افراد جامعه را برپا کند و الگویی جدید در جهان ارائه دهد.

از سوی دیگر امام(ره) در این پیام عنصر همبستگی و انسجام ملی و به عبارتی وحدت کلمه را مورد توجه قرار می‌دهند و شکل‌گیری حکومت جمهوری اسلامی را ناشی از وجود این مؤلفه در میان اقشار مختلف مردم می‌دانند. لذا براین اساس ادامه این راه و حفظ و حراست از این نظام سیاسی نیز جز با تقویت همبستگی، وحدت و همدلی میان مردم و مسئولان امکان‌پذیر نیست. این نکته‌ای است که رهبر معظم انقلاب نیز شعار سال جدید را برآن اساس نامگذاری کردند.

همچنین امام(ره) در این پیام نگاه و در واقع انتظار خود از جمهوری اسلامی را بیان می‌کنند؛ آنجا که برپایی این حکومت را برپایی «حکومت عدل الهی» اعلام می‌کنند، حکومتی که همه افراد در آن برابر و برادرند و فرقی میان نژادها، ادیان، مذاهب مختلف نیست.
این مسئله نشان از اهمیت مسئله عدالت و تحقق آن در نظام جمهوری اسلامی دارد. به عبارتی پیام امام(ره) این نکته را یادآوری می‌کند که جمهوری اسلامی نمی‌تواند بی‌توجه به مسئله عدالت باشد و لذا هر دولت و مسئولی نمی‌تواند بدون توجه به این مسئله، برنامه‌ها و فعالیت‌های خود را پیگیری کند. به عبارتی اگر در نظام‌های لیبرالی عدالت در روند توسعه در اولویت اول قرار ندارد – که البته آنها نیز امروز تا حدی به اهمیت آن پی برده‌اند- در نظام اسلامی توسعه منهای عدالت، چیزی جز افرایش تبعیض و شکاف طبقاتی نیست. بنابراین باید برنامه‌های توسعه اساسا با هدف تحقق عدالت و نه صرفا رشد و افزایش رفاه تدوین شوند.

نکته مهم دیگر پیام این است که امام(ره) رأی به جمهوری اسلامی را رأی به استقلال اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور دانسته‌اند و در این باره نقش مهمی برای مردم قائل هستند که در ادامه سرنوشت خود را در سایر انتخابات تعیین کنند تا مقدرات کشور به نظر و خواست آنان صورت گیرد. البته در این میان امام(ره) استقلال فرهنگی را بر سایر ابعاد استقلال اولویت می‌دهند و خواستار تحول نهادها و سازمان‌ها از فرم و محتوای غربی به اسلامی می‌شوند و این بیانگر زیرساخت بودن فرهنگ در اندیشه سیاسی امام(ره) است.

در پایان اینکه در پیام امام(ره) 12 فروردین «روز نخستین حکومت الله» است و این تعبیر بیش از پیش بیانگر سنگینی بار پذیرش مسئولیت در این نظام است. براین اساس همه مسئولان کشور در هر جایگاهی باید به الزامات، وظایف و رسالت خود در چنین حکومتی که قراراست «حکومت الله» باشد کاملا آگاه و واقف باشند و مسئولیت را جایگاهی برای اجرای دستورات خالق و خدمت به خلق بدانند نه پیشبرد منافع فردی، جناح و سیاسی.