عبدالرحیم کیدوای، نویسنده، پژوهشگر و استاد دانشگاه اسلامی علیگر هند در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) بر ضرورت ارائه پیام زندگیبخش قرآن و اسلام از طریق رسانهها بهویژه شبکههای اجتماعی تأکید کرد.
کیدوای که نویسنده کتابهای متعدد در زمینه اسلام و قرآن کریم است، همچنین به تألیفات خود اشاره و در معرفی آخرین کتاب خود تحت عنوان «چه در قرآن آمده است؟: پیام قرآن به انگلیسی ساده»، عنوان کرد: این اثر کتابی است که به زبانی روان و قابل فهم معنی و پیام قرآن را برای کسانی که تازه با اسلام آشنا شدهاند، تشریح میکند.
وی افزود: این کتاب شامل ترجمه قرآن کریم به همراه 203 یادداشت توضیحی کوتاه است. در ضمیمه فشرده 19 صفحهای این کتاب نیز شخصیتها، اماکن، مفاهیم، رویدادها و دیگر موضوعات ذکر شده در قرآن کریم توضیح داده شده است. این ضمیمه یک راهنمای آسان برای درک محتوای قرآن کریم است. همچنین در بخش کتابشناسی، خوانندگان با چند اثر ارزشمند که در مورد قرآن به زبان انگلیسی انجام شده برای مطالعات آینده آشنا میشوند. در این بخش برخی ترجمههای مفید قرآن کریم به زبان انگلیسی نیز فهرست شدهاند.
عبدالرحیم کیدوای در مورد دلایل خود برای نگارش این کتاب گفت: در 30 سال گذشته من 100 ترجمه قرآن کریم به زبان انگلیسی را بررسی و نتایج این بازبینیها را در قالب کتابهایی با عنوان «ترجمه ترجمهناپذیر» و نیز «کتابشناسی ترجمههای معنایی قرآن کریم به زبان انگلیسی» منتشر کردم.
پیشزمینههای فکری و ویژگیهای زبانی مخاطب؛ امری مهم در ترجمه قرآن
وی افزود: در این بررسیها به این نکته رسیدم که بیشتر این ترجمههای انگلیسی قرآن کریم دارای نواقصی هستند که برخی از آنها عبارتند از: 1. تعصب آنها در پایبندی به متن اصلی سبب شده که متن انگلیسی ویژگیهای متن عربی را که برای خواننده انگلیسی قابل فهم نیست داشته باشد. به عنوان مثال، نمونههای زیادی از حذف و تغییرات ناگهانی در ضمیرها و زمانها وجود دارد که برای خوانندگان انگلیسیزبان به راحتی قابل درک نیست. 2. نبود هر نوع اطلاعات پیشزمینه در مورد اشخاص، اماکن و موضوعات اشاره شده در متن قرآن موجب قطع ارتباط ذهنی خواننده با متن شده است 3. عدم توجه به نیازها و سطح فکری خوانندگان انگلیسیزبان نیز موجب ناتوانی آنها در نزدیک کردن خواننده به قرآن شده است. 4. این ترجمهها بهطور کافی خوانندگان را به لحاظ ذهنی برای نزدیک شدن به قرآن آماده نمیکنند. زیرا ادبیات قرآن با عرف کتابهای امروزی مطابقت ندارد. ما عادت داریم که کتابهایی با موضوعات خاص مطالعه کنیم که بهصورت مشخص به موضوعات و زیرموضوعاتی در قالب فصلها، بخشها و واحدها تقسیم شدهاند. با این الگوی ذهنی وقتی خواننده قرآن را باز میکند، مثلاً سوره نساء را میآورد، طبیعتاً انتظار دارد که بحث مفصلی در مورد موضوعات مربوط به بانوان را مطالعه کند. با وجود این، تنها چند آیه از این سوره 176 آیهای در مورد بانوان است. به جای آن، مسائل بیشتری در مورد بانوان در سوره 24 قرآن کریم یعنی سوره نور آمده است. برای خوانندگان بیتجربه قرآن، ارائه اینگونه توضیحات لازم و ضروری بهنظر میرسد.
کیدوای ادامه داد: من از دهه نخست 1980 در انگلیس زندگی کردهام و با اشتیاق خوانندگان غربی برای دانستن حقیقت آشنا هستم. بنابراین نیاز به وجود این اثر مقدماتی در ارائه پیام قرآن کریم به زبان انگلیسی ساده را احساس کردم. جستوجو برای حقیقت میان غیرمسلمانان و تمایل شدید و خالص جوانان مسلمانان در غرب مایه الهام من برای تعهد به نگارش کتاب «در قرآن چه آمده است» شد.
استاد دانشگاه اسلامی علیگر گفت: این کتاب کمک میکند که خوانندگان عام و کمتجربه بهراحتی معنا و پیام قرآن کریم را بفهمند. این کتاب عاری از گفتارهایی است که برای خواننده انگلیسیزبان غیرقابل درک باشد و دارای توضیحاتی است که به صورت مستقیم خواننده را در درک معنا و پیام قرآن کمک میکند. درواقع این کتاب یک ترجمه ادبی و کاملاً وفادار به متن اصلی نیست؛ چراکه این سبک گاهی سبب نامفهوم شدن آیات برای خواننده میشود.
وی اظهار امیدواری کرد که این کتاب درک بهتری از قرآن کریم به کسانی بدهد که اطلاعات بسیار کمی در مورد اسلام و قرآن دارند.
کیدوای در مورد مطالعات و پژوهشهایی که پیش از نگارش این کتاب انجام گرفته، گفت: من برای نگارش این کتاب علاوه بر مطالعه 70 ترجمه قرآن کریم به زبان انگلیسی، در زمینه تجزیه و تحلیل نیازهای خوانندگان بهویژه در غرب مطالعه کردم. این کار با هدف مشخص شدن سطح عمومی استفاده از زبان انگلیسی و میزان شناخت انگلیسیزبانان از قرآن انجام شد.
وی افزود: این کتاب در دهلی نو، پایتخت هند منتشر شده و در سراسر جهان به راحتی قابل دسترسی است.
نقش کتاب «در قرآن چه آمده است» برای از بین بردن تصورات نادرست در مورد اسلام
عبدالرحیم کیدوای در ادامه گفت: توضیحات مختصری که در کتاب «در قرآن چه آمده است» آورده شده به طور مؤکد بر پیامهای قرآن در مورد همزیستی مسالمتآمیز، عدالت جنسیتی، وحدت انسانی، رفاه فقرا و نیازمندان، حفظ روابط خانوادگی و دوستانه، انجام وظیفه انسانی در برابر پروردگار و همنوعان اشاره دارد. از این رو این کتاب میتواند در از بین بردن برخی تصورات نادرست در مورد اسلام کمک کند.
وی افزود: مثالی برای این نکته، توضیح من در مورد آیه 32 سوره مائده است که میفرماید: «أَنَّهُ مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا وَمَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا * به همین جهت بر بنی اسرائیل مقرر داشتیم که هر کس انسانی را بدون ارتکاب قتل یا فساد در روی زمین بُکشد، چنان است که گوئی همه انسانها را کشته و هر کس انسانی را از مرگ رهائی بخشد چنان است که گوئی همه مردم را زنده کرده است». در توضیح این آیه که به روشنی هرگونه کشتار ناعادلانهای را محکوم میکند، نوشتهام: «این آیه به روشنی عنوان گویای محکومیت شدید خشونت در اسلام است. در اسلام جایی برای تروریسم و خونریزی وجود ندارد»(صفحه 62).
کیدوای در ادامه با اشاره به جنایات اخیر گروههای تروریستی به نام اسلام و سوءاستفاده آنها از آیات قرآن برای توجیه جنایات ضدقرآنی و ضدانسانی خود گفت: این تروریستها با بیشرمی از نمادهای دینی اسلام و نیز آیات قرآن کریم استفاده میکنند تا مسلمانان ناآگاه را گمراه کنند و حمایت آنان را برانگیزند و جنایات خود را بپوشانند.
وی گفت: در شرایطی که گروههای ضداسلامی تروریستی با سوءاستفاده از آیات قرآن سعی میکنند جنایات خود را توجیه کنند، مسلمانان باید از کانالهای ارتباطی بهویژه شبکههای اجتماعی استفاده بهینه کنند تا تصویر حقیقی و درستی از پیام زندگیبخش و جهانی اسلام و قرآن کریم به مردم معرفی کنند.
عبدالرحیم کیدوای، استاد دانشگاه اسلامی علیگر هند علاوه بر کتابهای ذکر شده، مقالات و کتب زیادی در زمینه اسلام و قرآن کریم منتشر کرده که مجموعه کتابهای «خردورزی روزانه» از آن جمله است. در این مجموعه کتابها در 365 بخش برای مطالعه در 365 روز سال تعالیم اسلام و قرآن کریم در اختیار خواننده قرار گرفته است. مجموعه 365 گفتار حضرت محمد(ص)، مجموعه 365 دعا و مناجات و مجموعه 365 آیات قرآن کریم از آن جمله است.