مخالفت کمیته فقهی سازمان بورس با برخی از قراردادهای آتی سبد سهام

مجید پیره، کارشناس مالی اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به تشریح جزئیات اولین جلسه کمیته فقهی سازمان بورس در سال 94 پرداخت و اظهار کرد: یکصد و بیست‌و ششمین جلسه کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در روز چهارشنبه 26 فروردین 94 با حضور تمام اعضای کمیته فقهی در محل سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار شد.

وی ادامه داد: در این جلسه دو موضوع در دستور کار کمیته فقهی قرار داشت. موضوع اول امکان‌سنجی راه‌اندازی قرارداد آتی سبد سهام در بازار سرمایه ایران و موضوع دوم هم انعقاد تفاهم‌نامه همکاری بین سازمان بورس و اوراق بهادار و مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی قم بود.

پیره افزود: در مورد موضوع اول باید گفت که در ایران قراردادهای آتی را در مورد برخی از کالاها همانند سکه طلا استفاده می‌کنیم و اکنون قرارداد آتی سکه بهار آزادی تقریبا با استقبال مناسبی از سوی سرمایه‌گذاران مواجه شده است و کمیته فقهی سازمان بورس هم در مورد قراردادهای آتی در مورد بخشی از آن نظر مثبتی داشته و در مورد بخشی نظر مثبتی نداشت.

وی افزود: کمیته فقهی سازمان بورس در مورد راه‌اندازی قراردادهای آتی، قابلیت تحویل دارایی مبنای قرارداد در سررسید را یکی از شروط مهم در صحت قراردادهای آتی برشمرد و بر این مبنا سازمان بورس را ملزم کرد که حجم قراردادهای آتی با مقدار موجودی واقعی  کالا در بازارهای واقعی تناسب داشته باشد بدون اینکه قابلیت تحویل دارایی مبنای قرارداد در سررسید از سوی سازمان بورس همیشه احراز شود.

کارشناس مالی اسلامی سازمان بورس اظهار کرد: بر این مبنا کمیته فقهی سازمان بورس با راه‌اندازی برخی از انواع قراردادهای آتی موافقت نکرد. قرارداد آتی شاخص، یکی از انواع قراردادهاست ک در بسیاری از بورس‌های دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این قرارداد آتی، عدد شاخص به عنوان مبنای قرارداد قرار می‌گیرد و از آنجا که شاخص یک عدد است و قابلیت تحویل فیزیکی ندارد لذا کمیته در مورد صحت آن تردید داشت و از این روی تا الان نتوانسته‌ایم در بازار سرمایه از این قرارداد استفاده کنیم.

وی عنوان کرد: بابت اینکه ما نتوانسته‌ایم در بورس ایران از قراردادهای آتی شاخص استفاده کنیم الگوی کوچکتری از شاخص به عنوان دارایی مبنای قرارداد آتی به کمیته فقهی پیشنهاد شد و این الگو عبارتست از یک سبد سهام متشکل از سی نوع سهام. کمیته فقهی در جلسه اخیر خود راجع به این موضوع بحث کرد ولی هنوز به جمع‌بندی نرسیده و مصوبه آن هنوز اعلام نشده است و انشاء‌الله در جلسات بعد در رابطه با این موضوع بیشتر بررسی خواهیم کرد.

پیره به موضوع دوم مورد بحث اشاره کرد و گفت: موضوع دومی که در کمیته فقهی انجام شد انعقاد تفاهم‌نامه همکاری مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی  و سازمان بورس بود. در جلسه اخیر از جناب حجت‌الاسلام  والمسلمین محمدحسین فلاح‌زاده، رئیس این مرکز دعوت کردیم و دکتر فطانت، رئیس سازمان بورس هم در جلسه حضور داشتند که در این جلسه بر لزوم ارتقای سطح همکاری‌ها بین این دو نهاد مهم کشور تأکید شد.

کارشناس مالی اسلامی سازمان بورس  در پایان اظهار کرد: این تفاهم‌نامه به امضا رسید و به موجب آن دبیرخانه کمیته فقهی از طرف سازمان بورس و و اوراق بهادار و معاونت پژوهشی از طرف مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی ملزم شدند که گام‌های بعدی اجرای تفاهم‌نامه را پیگیری کنند.