دیدگاه علامه طباطبایی در رابطه با سوره مائده/ افزایش ایمان، مهمترین ثمره این سوره است
گروه اندیشه: طبق دیدگاه علامه طباطبایی اگر در آیات این سوره، آیات اول و آخر و وسطش دقت کنیم و در موعظه‌ها و داستان‌هایى که این سوره دربردارنده آن‌ها است تدبر کنیم، درمی‌یابیم که غرض جامع از این سوره دعوت به وفای به عهد، پایدارى در پیمان، تهدید و تحذیر شدید از شکستن عهد و بى‌اعتنائى نکردن به امر آن است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، هرکدام از سوره‌ها و حتی آیات قرآن کریم دارای خواص و ویژگی‌هایی هستند که گاه معنای زیادی از آن می‌توان پیدا کرد. یکی از سوره‌های مدنی قرآن کریم که دارای 120 آیه است مائده نام دارد که به نام‌های عقود و منقذه نیز شناخته می‌شود.
محتوای سوره
هر کدام از آیات قرآن کریم دارای محتوایی قابل تأمل هستند که این سوره نیز از این قاعده مستثنا نیست به‌طوری‌که در رابطه با محتوای آن می‌توان گفت: «مائده» به معنى سفره آراسته از غذا است.
انتخاب نام «مائده» برای این سوره برگرفته از آیه 112این سوره است که خداوند در این آیه می‌فرماید: «إِذْ قَالَ الْحَوَارِیُّونَ یَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ هَلْ یَسْتَطِیعُ رَبُّکَ أَن یُنَزِّلَ عَلَیْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ قَالَ اتَّقُواْ اللّهَ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ؛ و یاد کن هنگامى را که حواریون گفتند: اى عیسى! پسر مریم آیا پروردگارت میتواند از آسمان خوانى براى ما فرود آورد عیسى گفت: اگر ایمان دارید از خدا پروا دارید».
قسمتى از این سوره درباره تقاضاى حواریّون و یاران حضرت عیسى(ع) است که از او خواستند سفره‌اى آراسته از غذا براى آنان از طرف خداوند نازل شود.
بعضى از موضوعات مطرح شده در این سوره عبارتند از: بیان معارف اسلامى موضوع رهبرى بعد از رسول خدا(ص)، نفى اعتقاد مسیحیت به تثلیث، موضوع وفاى به عهد و عدالت اجتماعى، شهادت به عدل، داستان هابیل و قابیل فرزندان آدم(ع) و تحریم قتل نفس و معرفى غذاهاى حلال و حرام و بیان قسمتى ازاحکام مربوط به وضو و تیمّم.
فضائل سوره مائده
این سوره نیز مانند سوره‌های دیگر قرآن کریم دارای فضائلی است که پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) در روایات خود به برخی از این فضائل اشاره کرده‌اند.
در رابطه با سوره مائده از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است، که فرمودند: «هرکس که سوره مائده را قرائت نماید، به تعداد همه یهودیان و مسیحیان که در این دنیا نفس کشیده‌اند، 10 حسنه به او داده می‌شود و 10 گناه از گناهان او پاک شده و 10 درجه به درجاتش افزوده می‌شود».
همچنین، ابوحمزه ثمالی از امام صادق(ع) روایت کرده است: «سوره مائده یکباره بر پیامبر اکرم(ص) نازل شده است و 70هزار فرشته هنگام نزول، آن را همراهی می‌کردند.»
دیدگاه علامه طباطبایی در رابطه با سوره مائده
اگر در آیات این سوره، آیات اول و آخر و وسطش دقت کنیم و در موعظه‌ها و داستان‌هایى که این سوره دربردارنده آن‌ها است تدبر کنیم، درمی‌یابیم که غرض جامع از این سوره دعوت به وفای به عهدها، پایدارى در پیمان‌ها، تهدید و تحذیر شدید از شکستن عهد و بى‌اعتنائى نکردن به امر آن است و این‌که عادت خدای تعالی به رحمت و آسان کردن تکلیف بندگان و تخفیف دادن به کسى که تقوا پیشه کند و ایمان آورد و باز از خدا بترسد و احسان کند جارى شده، و نیز بر این معنا جارى شده که نسبت به کسى که پیمان با امام خویش را بشکند، و گردن کشى و تجاوز آغاز کرده از بند عهد و پیمان در آید، و طاعت امام را ترک گوید، و حدود و میثاق‌هایى که در دین گرفته شده بشکند، سخت‌گیرى کند.
و به همین جهت است که مى‌بینى بسیارى از احکام، حدود و قصاص، و داستان مائده زمان عیسی(ع)، که از خدا خواست مائده‌اى از آسمان براى او و یارانش بیاید، و داستان دو پسران آدم، و اشاره به بسیارى از ظلم‌هاى بنی‌اسرائیل و پیمان شکنى‌هاى آنان در این سوره آمده است و در آیاتى بر مردم منت مى‌گذارد که دینشان را کامل و نعمت‌شان را تمام کرد و طیبات را برایشان حلال و خبائث را برایشان حرام کرد، و احکام و دستوراتى بر ایشان تشریع کرد که مایه طهارت آنان است، و در عین حال عسر و حرجى هم نمى‌آورد.
مائده؛ آخرین سوره مفصل قرآن کریم
اهل حدیث و تاریخ اتفاق دارند بر این‌که سوره مائده آخرین سوره از سوره‌هاى مفصل قرآن است که در اواخر ایام حیات رسول خدا(ص) بر او نازل شده است.
در روایات شیعه و سنی نیز آمده است که در مائده ناسخ هست ولى منسوخ نیست، چون بعد از مائده چیزى نازل نشد تا آن را نسخ کند، و مناسب با این وضع همین بود که در این سوره به حفظ پیمان‌هایى که خدای تعالی از بندگانش گرفته و خویشتن‌دارى در حفظ آن‌ها سفارش کند.
آثار و برکات سوره مائده
سوره مائده که پنجمین سوره قرآن کریم است دارای آثار و برکاتی است که در وصف نمی‌گنجد که در این‌جا به بیان برخی از آثار این سوره مدنی می‌پردازیم.
افزایش ایمان
خداوند در این سوره با آوردن بیش‌از 10 بار لفظ «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ»، کسانی‌که ایمان آورده‌اند را خطاب قرار داده و به بیان مسائلی می‌پردازد که شبهات زیادی در رابطه با آن‌ها وجود دارد.
بنابراین یکی از آثار سوره مائده افزایش ایمان است، به‌طوری‌که از امام محمد باقر(ع) نقل شده است که فرمودند: «کسی‌که سوره مائده را در هر روز پنجشنبه بخواند، ایمانش به ظلم و ستم پوشیده نگردد و کسی را با پروردگارش شریک نسازد.»
جلوگیری از سرقت و تلف شدن مال
از دیگر آثار خواندن سوره مائده جلوگیری از سرقت و تلف شدن مال است چنانچه از امام صادق(ع) نقل شده است، که می‌فرماید: «هرکس با ایمان سوره مبارکه مائده را با نیت خالص و توجه به خدا و معنی آن بنویسد و در صندوق اثاث خانه نهد از دزد محفوظ ماند».
