مسجد و اولویت‌هایی که باید به آن پرداخت/ مخاطبان مساجد کاهش یافته است؟
گروه جامعه: معاون فرهنگی ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد با تأکید بر اینکه در اجرای کارکردهای مساجد باید اولویت های مشخصی در نظر گرفته شود، عنوان کرد: بعید می دانم که بتوان ادعا کرد که مخاطبان مساجد ما کم شده‌اند.
مرتضی طاهریان، معاون فرهنگی ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور در گفت‌وگو با خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) به تشریح اولویت های اجرایی که در یک مسجد باید به آن توجه شود پرداخت و عنوان کرد: با شناختی که ما از مسجد طراز اسلامی داریم که این شناخت از طریق آیات قرآن، روایات، فرمایشات امام راحل و مقام معظم رهبری به دست می آید، مسجدی است که همه کارکردهای آن اگر احیا نیستند، با همدیگر احیا شوند.
اول نماز/ قدم اول پویایی یک مسجد
وی حداقل کارکرد یک مسجد را اقامه نماز عنوان کرد و گفت: نمی توان وارد مسجدی شد و دید که کلاس های فرهنگی هنری فعال دارد اما در آن نماز جماعت قرائت نمی شود. چنین مسجدی را نمی شود تصور کرد. از یک مسجد انتظار می رود در قدم اول یک نماز جماعت طراز اسلامی در آن اقامه شود و محور امام جماعت باشد و از همه اقشار، سنین و ظرفیت های محله در این نماز حضور داشته باشد.
معاون فرهنگی ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد از برکات برگزاری نماز جماعت آن هم در سه وعده در یک مسجد سخن گفت و اظهار کرد: اگر با حضور امام جماعت و اقشار مختلف مردم به ویژه جوانان و نوجوان چنین نمازی اقامه شد خود حکایت از این دارد که مسجدی با نماز جماعت چنین باشکوه و ظرفیت جوان و نوجوان حاضر در آن، قطعاً فعالیت های دیگری هم خواهد داشت و اینجاست که با کارکردهای فرهنگی، آموزشی و ... مساجد مواجه می شویم.
دوم قرآن/ پیامبر(ص) فرموده اند مسجد جایگاه قرآن است
وی با مطرح کردن این سؤال که اما در میان این برنامه ها اولویت با کدام برنامه است؟ گفت: بعد از اقامه نماز در مسجد توجه به امر قرآن اولویت دوم باید باشد. در روایت امده است که پیامبر(ص) فرموده اند مساجد بنا شده اند برای قرآن و جایگاه قرآن در مسجد است. پس ما مسجدی را مسجد پویا و طراز می دانیم که محلی برای فراگیری و ترویج فرهنگ و معارف قران باشد.
طاهریان تصریح کرد: در کارکرد آموزشی از مسجد توقع می رود قبل از اینکه به فکر برگزاری کلاس هایی مثل نقاشی، کامپیوتر و .. باشد (که البته اینها هم در جای خود مهم است) به فکر برنامه هایی باشد که ربط مستقیم به حوزه دین دارد و اولویت نیاز مردم است.
خانواده ها از بچه های مسجدی چه انتظاری دارند؟
وی ادامه داد: اعتقادات، احکام و ترویج مکارم اخلاقی نیز در کنار قرآن اولویت های مهم مساجد است که البته به معنای این نیست که مسجد کلاس های فوق برنامه مثل کامپیوتر و ... نداشته باشد اما عموماً خانواده هایی که مایل هستند فرزندانشان را با مساجد گره بزنند برای فراگیری علوم دینی و قرآنی است و می خواهند در سایه ارتباط با مسجد تغییرات رفتاری، و اطلاعات دینی را در فرزندشان شاهد باشند.
اولویت آموزش مباحث هنری در مسجد با کدام رشته هنری است؟
طاهریان افزود: نوجوان و جوان نیازهای دیگری مثل تفریح و ورزش دارد که باید در کنار همه برنامه های دینی بحث های تفریحی، هنری و ... نیز گنجانده شود. البته در رشته های هنری نیز می توان اولویت بندی کرد به عنوان مثال در بحث هنر، خوشنویسی هنری است که در فعالیت های هنری باید در اولویت باشد و برخی از حضرات مراجع تقلید از جمله آیت الله سبحانی فرمودند که بحث خوشنویسی را در بحث های هنری در اولویت مساجد قرار دهید.
وی در جمع بندی سخنان خود، اظهار کرد: پس ما مسجدی را مسجد طراز می دانیم که همه کارکردهای آن فعال باشد. کارکرد عبادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، هنری و ... اما همه اینها با هم امکان پذیر نیست و طبیعی است که حداقل کارکرد آن کارکرد عبادی است که نماز جماعت، بیان احکام و اعتقادات و تفسیر قرآن را شامل می شود. البته خود منبر کارکرد چند سویه در طول تاریخ داشته و دارد؛ از جمله کارکرد عبادی و رسانه ای و مهم تر از همه کارکرد آموزشی.
مخاطبان مساجد؛ افزایش یا کاهش؟
معاون فرهنگی ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور در پاسخ به این سؤال که تحقق همه کارکردهای مسجد وابسته به این است که مردم در مساجد حضور داشته باشند؛ آیا مخاطبان مساجد ما کم شده اند؟ گفت: اعتقاد شخصی من که برگرفته از مشاهدات است این است که مساجد ما در مقایسه با مساجد قبل از انقلاب مساجد پویاتری هستند.
وی ادامه داد: تنوع فعالیتی که در مساجد می بینیم از مساجد روستایی گرفته تا مساجد شهری بیشتر از گذشته است و بعید می دانم که بتوان ادعا کرد که نمازگزاران ما کم شده اند. اما آنچه که شاید در اذهان بیاید این است که آیا از ظرفیت مساجد به خوبی استفاده می شود؟ اعتقاد من این است که تا نقطه ایده ال خیلی فاصله داریم.
طاهریان افزود: نشاط و پویایی مسجد به نمازگزاران مسجد است که در همه امور مسجد مشارکت داشته باشند طبیعی است که اگر به نقطه ای برسیم که مساجد از جمعیت بیشتری نسبت به اکنون برخوردار باشند، فعالیت های مساجد متکی به نیروی انسانی داخل مسجد خواهد بود و از تنوع و تخصص در نیروی انسانی خود برخوردار بوده پویاتر خواهد شد. نمی توان به سادگی ادعا کرد که تعداد افرادی که با مساجد ارتباط دارند کمتر شده اند اما به نظر می رسد از دستگاه های مختلفی که در امر مسجد کار می کنند انتظار می رود که فعالیت ها بیشتر باشد.
