دستور غذایی ویژه وعده سحر/ رابطه پرخوری و سوءهاضمه

منوچهر دادگرنژاد معاون برنامه ریزی اداره کل فرآورده‌های غذا و بهداشتی سازمان غذا و داروی کشور در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) ضمن تأکید بر خوردن سحری برای روزه داران توصیه هایی جهت استفاده از غذاهای مفید ارائه داد.

دادگرنژاد در این رابطه تصریح کرد: بیدار نشـدن برای سحری، کاملا اشتباه است و در طولانی مدت سبب ضعف و بی حالی روزه دار خواهد شد افرادی که سحری نمی خورند از ساعت 11، دچـار افت بازده کاری شده و گاه سردرد، سرگیجه، افت قند خون و افت فشار در آن‌ها دیده می شود.
وی افزود: مهمترین منبع سوخت و انرژی  برای فعالیت مغز، گلوکز است که از غذاهای دارای کربوهیدرات (مواد قندی) مانند برنج، ماکارونی و نان تامین می شود، گلوکز تنها به مدت 8 ساعـت می‌تواند در بدن ذخیره شود و اگر روزه‌دار سحری میل نکند‌، این ذخیـره در ساعـات اولیه صبح تمام شده و مغـز دچار کمبود سوخت می‌شود بنابراین خوردن مواد غذایی در سحر، آنهم از نوع مواد کربوهیدراتی ضروری است.

پرخوری در حین سحر سوءهاضمه نفخ معده ایجاد می‌کند
معاون برنامه ریزی اداره کل فرآورده‌های غذایی و آرایشی بهداشتی سازمان غذا و دارو ضمن هشدار در رابطه با پرخوری در سحر اظهار کرد: در سحـر باید غـذای مختصری میـل کرد زیرا پرخـوری نه تنها از احساس گرسنگی در ساعات انتهایی روز نمی‌کاهد بلکه در ساعات ابتدایی بعد از سحر فشار زیادی را به معـده و دستـگاه گوارش وارد می کند و باعث بروز علائمی مانند سوء هاضمه ، درد و نفخ معده می‌شود.

وی ادامه داد: برای سحـر خوبست طـوری بیدار شد که تقریبا 1 تا  1.5 ساعت با زمان اذان صبح فرصـت باشد تا بتوان ضمن استفاده از برکات معنوی و مناجات با خدا به مـرور و با فرصـت از مـواد غذایی و آب استفـاده کرد، در اینصورت از ورود مقـدار زیاد غـذا و مایعـات در زمـانی کوتاه به معده و تجمع آن جلوگیری کرده و هضم غذا راحت‌تر خواهد بود.

نوجوانان مواد غذایی قندی در حین سحر مصرف کنند
داد گرنژاد در ادامه به رژیم غذایی مخصوص سحر پرداخت و عنوان کرد: در سحراز مواد غذایی پروتئین‌دار مانند تخم مرغ‌، حبوبات، لبنیات و گوشت باید استفاده کرد و بجای نوشیدن آب زیاد، میوه‌های آب دار میل کرد، رژیـم غـذایی سحـر بهتـر است شـامل مـواد غـذایی متنـوع باشـد، ایـن موضـوع مخصوصا برای نوجـوانان اهمیت زیادی دارد که از مواد غذایی قندی، پروتئین دار وپر انرژی استفاده شود.

وی بیان کرد: مصرف غذاهایی‌که در آن برنج یا سیب زمینی، ماکارونی و نان وجود دارد باعث می شود حس گرسنگی در طول روز کمتر شود، برخی اعتقاد دارند که خـوردن سبـزی خـام موجب تشنگی می شود، لذا توصیه می‌کنند در وعده سحـربه جای سبـزی خـام از میـوه یا آب میـوه طبیعی استفاده شود، همچنین باید آب هم به مقـداری کمـی نوشید و چـای را کمـرنگ و حداکثر 2 استکان میل کرد.

گوشت‌های سرخ شده و چایی زیاد و رقیق در سحر نباید خورد
این مدیر ارشد سازمان غذا و دارو نسبت به مصرف بعضی مواد غذایی در حین سحر هشدار داد و گفت: در وعده سحـر، خوردن غذاهای خشک نظیر کوکوسبزی، کوکو سیب زمینی کتلـت و گوشـت‌های سـرخ شده مانند کبـاب، جوجـه کباب و ماهی می تواند موجب احساس تشنگی و ترش کردن در بین روز شود، همچنین مصرف سـس مـایـونـز، سوسیس و کالباس  و غـذاهای پـر ادویه نیز می تواند احساس تشنگی را ایجاد کند که در این رابطه می توان از لیمو ترش تازه در وعده سحر برای رفع تشنگی استفاده کرد.

وی همچنین مصرف چای زیاد را در حین سحری مضر ارزیابی کرد و اظهار کرد: مصرف چای زیاد یا غلیظ در وعده سحری چند مشکل ایجاد می کند باعث رقیق شدن شیره معده شده، هضم و جذب غذا را مختل می کند، جذب آهن مواد غذایی را محدود و ممنوع کرده و باعث تکـرر ادرار می شـود که در این صـورت، دفع آب از بدن زیاد شده ، باعث ایجاد کم آبی و بروز احساس تشنگی شدید در طـول روز می‌گردد، ضمنا مـوجب دفـع مواد معـدنی مورد نیاز بدن به همراه دفع آب می‌گردد از سوی دیگرموجب می‌شود معده پرشده  و برای غذای اصلی جای کمی بماند.

دادگر نژاد توصیه کرد: درسحـر بهتراسـت مایعـات را به تدریج نوشید، بدیهی است یک لیوان آب میوه یا یک لیوان شربت عسل یا قند اثرمفیدی خواهد داشت، مصرف نوشابه گازدار گاه حالت آروغ زدن را ایجاد می‌کند که می‌تواند موجب ابطال روزه گردد، در وعده‌های شام یا سحر سعی شود ازغذاهای مانده که احتمالا دچار تغییر بو یا طعم گردیده اند ، خودداری کرد زیرا می‌تواند موجب مسمومیت و ابطال روزه شود.

وی ادامه داد: از مصـرف زیاد نمک در سر سفره باید پرهیز کرد زیرا نمک زیاد سبب دفع مایعات از بدن شده و احساس تشنگی را در بین روز ایجاد می کند.

وی قدم زدن پس از صرف غذای سحری را برای برای عملکرد دستگاه گوارش مفید عنوان کرد و گفت: پـس از صـرف سحـری و قبـل از اذان صبـح، باید در اطـاق کمـی قـدم زد تا گـازهای احتمــالی معـده، بصـورت آروغ خـارج شـده و دیـگر پـس از اذان مشکلی بروز ننماید، همچنین اگر میسر باشد پس از خـوردن سحری نخوابیـد، زیرا در صورتیکه سحری را میل کرده و بخوابید، وضعیت دراز کش باعث می شود مواد موجود در معـده به سمت مری برگشت کند و لذا باعث ترش کردن؛ و اگر این کـار چنـد روز تکـرار شـود ، باعـث سـوزش سـر دل و آسیـب رسیـدن به مـری می شود.

وی همچنین مسواک زدن هنگام وضو برای پیشگیری از بوی بد دهان و زیان‌های ناشی از غذای فاسد برای سلامتی روزه داران مفید عنوان کرد و گفت: مسواک زدن باعث می‌شود در طی روز دهان کمتر بو بگیرد زیرا دهـان جایـی است که با سخن گفتـن انسـان گشـوده می‌شود و اگر بوی بد داشتـه باشـد و یا دنـدان های فاسد شده در آن باشد، گذشته از زیانی که متوجه سلامت انسـان است مـایه انـزجار دیگـران نیز خواهـد بود بنا بر این در سلامت دندان ها نیز باید دقت کرد .

دادگر نژاد یادآور شد: مصرف گیاهان و میوه‌هایی مانند هلو، هل، انجیر، برگ درخت انبه، بادیان، به، جویدن برگ درخت تمشک، برگ ترب، دارچین، گشنیز، گلپر، میخک ، جویدن نارگیل ، اسفناج می‌تواند برای پیشگیری از بوی بد دهان مفید باشد.