شماره چهارم فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی منتشر شد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، شماره چهارم فصلنامه‌ علمی-پژوهشی اسلام و مطالعات اجتماعی به صاحب امتیازی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و صاحب امتیازی حجت‌الاسلام و المسلمین حمید پارسانیا منتشر شد.
در این شماره این مطالب را می‌خوانیم: «درآمدی بر مفهوم فلسفه (فرهنگ و ارتباطات)» نوشته کریم خان‌منصوری، «بررسی تاریخ چگونگی تطور معنایی مفهوم «ملت» از فهم دینی به درک تجددی در آستانه مشروطه» نگاشته حسین کچوییان و قاسم زائری، «رابطه سطح زندگی و انحرافات اجتماعی در آیات و روایات اسلامی» اثری از سیدحسین فخرزارع، «بررسی کارکردهای خانواده در شکل‌گیری سبک زندگی اسلامی، تالیف محمد علینی، «روابط همسایگاگی در سبک زندگی اسلامی» نوشته سیف‌اله قنبری‌نیک، «ضرورت وحی از نگاه علامه طباطبایی با رویکرد نیاز اجتماعی» نگاشته حمیدرضا سروریان، قادر فقیهی و مریم قلی‌پور.
در چکیده مقاله «درآمدی بر مفهوم فلسفه (فرهنگ و ارتباطات)» می‌خوانیم: با توجه به تمایز معنایی «فرهنگ» و «ارتباطات» صورت‌بندی «فلسفه فرهنگ» و «فلسفه ارتباطات»، به عنان فلسفه مضاف بسیط، و دانش درجه اول، به فهم عمیق این موضوع میان‌رشته‌ای کمک به سزایی کرده و زمینه را برای مطالعات بعدی، با رویکرد اسلامی، برای دانشجویان، فراهم می‌کند. در این راستا، با تحلیل و نسبت‌سنجی دو مفهوم «فرهنگ» و «ارتباطات»، در راستای کشف ربط منطقی میان دو مفهوم، «فلسفه فرهنگ و ارتباطات»، به عنوان «مطالعه فرانگر و عقلانی احکام کلی فرهنگ و ارتباطات، در سطوح هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی، و روش شناختی» تعریف شده است.
نویسنده «بررسی تاریخ چگونگی تطور معنایی مفهوم «ملت» از فهم دینی به درک تجددی در آستانه مشروطه» می‌نویسند: این مقاله به بررسی چگونگی تحول معنایی مفهوم «ملت» در آغاز آشنایی ایرانیان با منظومه فکری تجدد می‌پردازد. «ملت» در متون و ادبیات سنتی به معنای «دین» و مذهب است، اما در آغاز آشنایی ایرانیان با تجدد، جایگزین مفهوم «NATION» به معنای اصالت اراده افراد خودآگاه دارای حق شد که اساسا مفهومی غیر دین و حتی ضد دینی است. ادبیات مفهومی و شیوه‌های بیانی نخبگان عثمانی در عصر تنظیمات به فضای عمومی ایران وارد شد. برای انجام این تحقق از اسناد و متون تاریخی، اشعار و فتاوا در رساله‌های دوره میانه قاجاریه استفاده شده است.
در نتیجه‌گیری و جمع‌بندی «ضرورت وحی از نگاه علامه طباطبایی با رویکرد نیاز اجتماعی» می‌خوانیم: برهان اجتماعی علامه برای اثبات «ضرورت وحی» بر شش مقدمه مبتنی است؛ در برخی از مقدمات آن (اصل اجتماعی‌بودن انسان، بروز اختلاف در آن و ضرورت قانون) تابع فیلسوفان پیش از آن خود بوده است، با این تفاوت که وی اساس قانون را ایمان و اخلاق فاضله دانسته و رعایت قانون را تنها به نظم و عدالت زندگی دنیوی محدود نمی‌کند، بلکه به کمالات اخروی نیز تعمیم داده که بدون آن رسیدن به سعادت حقیقی ممکن نیست. ایشان در برخی از مقدمات استدلالش (اصل هدایت تکوینی، اصل استخدام و روش‌های اعمال قانون: استبدادی، اجتماعی و دینی) نوآوری و ابتکار داشته‌اند که در کلام پیشینیان سابقه‌ای نداشته است. البته به نظر می‌رسد اصل استخدام، مدنی بالطبع بودن انسان، با منشایت قوه شهویه و غضبیه تبیین شده است.
گفتنی است این فصلنامه فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی براساس مصوبه هیئت امنای دفتر تبلیغات اسلامی با هدف تولید دانش و معرفت علمی، ترویج و انتشار یافته‌های پژوهشی و آثار اندیشمندان در حوزه مطالعات فرهنگی و اجتماعی معطوف به دین و مباحث حوزوی، در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر می‌شود و تاکنون چهار شماره آن منتشر گردیده است.